Wezwanie do złożenia wyjaśnień

Wezwanie od komornika do złożenia wyjaśnień przez dłużnika

Sugeruję Pani złożyć wyjaśnienia w formie pisemnej lub ustnie do protokołu w kancelarii komornika prowadzącego egzekucję – zależnie od tego, jaką formę ustalił komornik. Proszę wskazać zgodnie z prawdą, czy dysponuje Pani innym majątkiem, z którego ewentualnie możliwe jest egzekwowanie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym. Wystosowane do Pani wezwanie jest zapewne konsekwencją działania wierzyciela, który z zajętego wynagrodzenia za pracę nie może w zadowalającym czasie uzyskać zaspokojenia swojej wierzytelności.

Nie ma ustalonych reguł formułowania wyjaśnień na piśmie. Powinny one jednak zawierać dane wierzyciela i dłużnika, ich pełnomocników, sygnaturę akt sprawy egzekucyjnej, powołanie się na treść wezwania od komornika oraz wskazanie dnia doręczenia dłużnikowi tego wezwania. Wyjaśnienia mają zmierzać do wskazania przez Panią, czy i jaki majątek Pani posiada (ruchomy, nieruchomy, prawa majątkowe czy wierzytelności, np. z rachunku bankowego). Jeśli nie ma innego majątku poza zajętym wynagrodzeniem za pracę, proszę to napisać, nie naraża się Pani wówczas na żadne konsekwencje. Gdyby nadal istniała potrzeba analizy wezwania pod kątem szczegółowych obowiązków nałożonych na Panią jako dłużnika, proszę o skan tego dokumentu. W chwili obecnej postaram się wyjaśnić kwestie proceduralne bez zapoznania się z treścią wezwania, aby nie musiała Pani oczekiwać dłużej na udzielenie odpowiedzi.

Czy dłużnik może odmówić złożenia wyjaśnień przed komornikiem lub przedstawienia dokumentów?

Zgodnie z treścią przepisu art. 801 Kodeksu postępowania cywilnego (K.p.c.), znowelizowanego z dniem 3 maja 2012 r. przez ustawę z dnia 16 listopada 2011 r. (Dz. U. Nr 233, poz. 1381), jeżeli wierzyciel lub sąd zarządzający z urzędu przeprowadzenie egzekucji albo uprawniony organ żądający przeprowadzenia egzekucji nie wskaże majątku pozwalającego na zaspokojenie świadczenia, komornik może wezwać dłużnika do złożenia wyjaśnień. W poprzednim stanie prawnym wezwanie było obowiązkowe. Obecnie to komornik decyduje o jego potrzebie, celowości i zakresie.

Jak wynika z treści przepisu art. 761 § 1 K.p.c., organ egzekucyjny może żądać od uczestników postępowania złożenia wyjaśnień. Od wykonania takiego żądania można uchylić się tylko w takim zakresie, w jakim według przepisów można odmówić przedstawienia dokumentu lub złożenia zeznań w charakterze świadka albo odpowiedzi na zadane pytanie. Czy taka okoliczność istnieje, można przekonać się, analizując treść przepisów:

• art. 248 K.p.c. (dotyczy prawa do odmowy przedstawienia dokumentu) oraz
• art. 261 K.p.c. (reguluje prawo do odmowy zeznań).

Przepisy te mają jednak znaczenie dla osób innych niż sama strona postępowania, np. jej bliskich, dlatego powołanie się przez dłużnika na niemożność złożenia wyjaśnień na tych podstawach, będzie skutkować ryzykiem wymierzenia grzywny.

Jak kara grozi za odmowę złożenia wyjaśnień przed komornikiem?

Jeśli dłużnik bezpodstawnie odmówi złożenia komornikowi wyjaśnień lub informacji albo udzieli informacji lub wyjaśnień świadomie fałszywych, może być na wniosek wierzyciela lub z urzędu ukarany przez organ egzekucyjny grzywną do dwóch tysięcy złotych. Taką samą grzywną może być również ukarany dłużnik, który zaniedba obowiązku powiadomienia o zmianie miejsca swojego pobytu (art. 762 § 1 K.p.c.). Wypis postanowienia o ukaraniu grzywną organ egzekucyjny (sąd lub komornik) doręcza osobie ukaranej, stronom oraz prokuratorowi (art. 762 § 3 K.p.c.). Prawomocne postanowienie o ukaraniu grzywną podlega wykonaniu w drodze egzekucji sądowej bez zaopatrywania go w klauzulę wykonalności.

Zwracam też uwagę, iż jeśli wyjaśnienia dłużnika nie wystarczają do poszerzenia zakresu egzekucji, a powstaną wątpliwości, czy rzeczywiście dłużnik złożył zgodne z prawdą wyjaśnienia, a ponadto gdy zajęty w egzekucji majątek nie rokuje zaspokojenia egzekwowanej należności, wierzyciel może skierować do sądu wniosek o zobowiązanie dłużnika do złożenia wykazu majątku z wymienieniem rzeczy i miejsca, gdzie się znajdują, przypadających mu wierzytelności i innych praw majątkowych oraz do złożenia przyrzeczenia według roty: „Świadomy znaczenia mych słów i odpowiedzialności przed prawem zapewniam, że złożony przeze mnie wykaz majątku jest prawdziwy i zupełny” (art. 913 § 1 K.p.c., tzw. wyjawienie majątku).

Jeśli dłużnik bez usprawiedliwionej przyczyny nie stawi się do sądu w celu złożenia wykazu lub przyrzeczenia albo stawiwszy się, wykazu nie złoży lub odmówi odpowiedzi na zadane mu pytanie albo odmówi złożenia przyrzeczenia, sąd może go skazać na grzywnę lub nakazać przymusowe doprowadzenie oraz może zastosować areszt nieprzekraczający miesiąca. O skutkach tych dłużnik powinien być pouczony w wezwaniu na posiedzenie (art. 916 § 1 K.p.c.). W razie wykonania czynności przez dłużnika grzywny niezapłacone do tego czasu ulegają umorzeniu, a postanowienie sądu w przedmiocie skazania na grzywnę oraz orzeczenie aresztu są zaskarżalne w drodze zażalenia.