Wezwanie do zaprzestania naruszeń dóbr osobistych

Oszczerstwa i pomówienia wysuwane przez małżonkę

Niemiłe zdarzenia, które Pan opisał, dzieją się w ramach małżeństwa, dlatego trudno mi tu doradzić twarde i zdecydowane środki, gdyż nie wiem, jaka jest relacja pomiędzy Panem na żoną.

Jednak jako prawnik mogę poddać Panu kilka możliwych dróg, o których można pomyśleć, chcąc rozwiązać problem i powstrzymać żonę przed niemiłymi atakami.

Sprawę należy rozpatrzyć na gruncie prawa cywilnego i prawa karnego. Na gruncie tych dwóch dziedzin prawa przysługują Panu pewne środki obrony, jednak zwracam uwagę na dwa aspekty tych postępowań.

Po pierwsze, rzecz dzieje się w małżeństwie, więc sądy mogą na to patrzeć trochę inaczej, tzn. nie chcąc wchodzić w relacje rodzinne, będą starały się ułagodzić sprawę.

Po drugie, niezwykle istotna jest kwestia dowodowa, czy będzie Pan w stanie przedstawić dowody na zdarzenia, które miały miejsce. Chodzi tu o środki dowodowe poza Pana twierdzeniami, np. zeznania świadków, nagrania etc. Jeśli nie uda się tego udowodnić, sprawy w sądzie nie przyniosą pozytywnych dla Pana rezultatów.

Poniżej przedstawiam drogi postępowania, które może Pan podjąć:

Postępowanie cywilne w sprawie naruszenia czci

1. Postępowanie cywilne w sprawie naruszenia czci

Zgodnie z art. 23 Kodeksu cywilnego (K.c.): „Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności (…) cześć (…), pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach”.

Cześć człowieka, na gruncie doktryny i orzecznictwa, jest określana jako godność bądź dobre imię. Każdy człowiek zasługuje na szacunek, ma obowiązek szanować innych i ma prawo żądania od innych szacunku. Na gruncie prawa karnego (o tym będzie w punkcie 2.) naruszenie dobrego imienia to zniesławienie, natomiast naruszenie godności nazywane jest zniewagą.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 29 października 1971 r. (sygn. akt II CR 455/71): „Cześć, dobre imię, dobra sława człowieka są pojęciami obejmującymi wszystkie dziedziny jego życia osobistego, zawodowego i społecznego. Naruszenie czci może więc nastąpić zarówno przez pomówienie o ujemne postępowanie w życiu osobistym i rodzinnym, jak i przez zarzucenie niewłaściwego postępowania w życiu zawodowym, naruszające dobre imię danej osoby i mogące narazić ją na utratę zaufania potrzebnego do wykonywania zawodu lub innej działalności”.

Naruszenie dóbr osobistych małżonka

Zgodnie z art. 24 K.c. ten, czyje dobro osobiste zostało naruszone może żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Zgodnie z Kodeksem cywilnym można też żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na cel społeczny.

Przysługuje Panu zatem roszczenie o ochronę Pana czci, zatem może Pan wszcząć proces i złożyć pozew do sądu o usunięcie skutków naruszenia i np. zadośćuczynienie, jednak proszę wziąć pod uwagę kwestię dowodową, czy da się udowodnić przed sądem, że takie negatywne zachowania miały miejsce.

Proponuję przed podjęciem decyzji o procesie skierować do żony wezwanie do zaprzestania naruszania Pana dóbr ze wskazaniem, że w przypadku niezaprzestania naruszeń sprawa zostanie skierowana na drogę postępowania sądowego.

Być może to uciszy emocje.

Postępowanie karne w sprawie naruszenia czci

2. Postępowanie karne w sprawie naruszenia czci

Jak już wcześnie wspomniałem, w zależności od tego czy sprawca dopuścił się zniesławienia, czy znieważenia, zastosowanie może znaleźć któryś z przepisów Kodeksu karnego, tzn. art. 212 albo art. 216 K.k.

Zgodnie z art. 212 § 1 K.k.:

„Kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności”.

Natomiast zgodnie z art. 216 § 1 K.k.:

„Kto znieważa inną osobę w jej obecności albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności”.

Oba przestępstwa są ścigane z oskarżenia prywatnego, co oznacza, że zgodnie z art. 59 Kodeksu postępowania karnego (K.p.k.):

„Pokrzywdzony może jako oskarżyciel prywatny wnosić i popierać oskarżenie o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego”.

Zgodnie z art. 488 § 1 K.p.k.:

„Policja na żądanie pokrzywdzonego przyjmuje ustną lub pisemną skargę i w razie potrzeby zabezpiecza dowody, po czym przesyła skargę do właściwego sądu”.

Zatem to nie prokurator czy Policja prowadzi postępowanie i oskarża przed sądem, ale Pan będzie oskarżycielem prywatnym, który wniesie i będzie popierać oskarżenie.

Z uwagi na to, że sprawa dzieje się w małżeństwie polecam polubowne rozwiązanie sprawy, tj. jeśli rozmowy nie skutkują, sporządzenie pisma do żony, w którym wezwie ją Pan do zaprzestania dokonywania naruszeń Pana dobrego imienia (dóbr osobistych). Być może warto skorzystać z pomocy jakiegoś radcy prawnego bądź adwokata, który sporządzi, bądź chociaż podpisze pismo i opieczętuje. Czasem wywołuje to w naruszającym obawę, że sprawy zaszły za daleko i działa to jako zastraszenie psychologiczne, że nie zostawi Pan sprawy bez odzewu.