Wezwanie do spełnienia świadczenia

Usługi świadczone drogą elektroniczną

Jak rozumiem, weszła Pani w relację z serwisem internetowym, który kontaktuje się z klientami za pośrednictwem Internetu. Nie oznacza to jednak, że usługi mają charakter usług świadczonych drogą elektroniczną. Usługi świadczone drogą elektroniczną to usługi świadczone za pomocą Internetu lub sieci elektronicznej, których świadczenie – ze względu na ich charakter – jest zasadniczo zautomatyzowane i które wymagają minimalnego udziału człowieka, a ich wykonanie bez wykorzystania technologii informacyjnej jest niemożliwe. Nie jest zatem usługa elektroniczną świadczenie dostawy towarów i usług, w przypadku których zamawianie i obsługa zamówienia odbywają się elektronicznie.

Do Pani relacji nawiązanej drogą elektroniczną będą więc mieć zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego (w skrócie: K.c.) w zakresie nienależytego niewykonania umowy.

Jedna z podstawowych zasad prawa zobowiązań stanowi, że zawartych umów należy dotrzymywać. Niewątpliwie bowiem pomiędzy Panią a firmą, z której usług Pani skorzystała, doszło do zawarcia umowy drogą elektroniczną o naprawę przesłanego sprzętu. Pomimo określenia terminu naprawy o odesłania sprzętu do dnia dzisiejszego nie otrzymała go Pani. W świetle prawa firma jest więc obecnie Pani dłużnikiem, a Pani – wierzycielem uprawnionym do żądania od niego spełnienia należnego świadczenia.

Odpowiedzialność odszkodowawcza dłużnika

Następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania umowy jest zasadniczo powstanie szkody, czyli straty w majątku wierzyciela, którą jest najczęściej wartość niespełnionego w naturze świadczenia. To z kolei rodzi odpowiedzialność odszkodowawcza dłużnika znajdującą swoje oparcie w art. 471 K.c. Zgodnie z treścią tego przepisu „dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”. Skutkiem niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania warunkującym możliwość dochodzenia odszkodowania jest powstanie szkody majątkowej.

Zanim jednak dojdzie do sformułowania roszczeń odszkodowawczych wobec dłużnika, Pani (jako wierzyciel) powinna w pierwszej kolejności żądać prawidłowego wykonania świadczenia. Trzeba bowiem pamiętać, że do niewykonania zobowiązania dochodzi wtedy, gdy realizacja świadczenia nie nastąpiła i jednocześnie istnieją okoliczności wyłączające późniejsze jego spełnienie. Należy zatem dostrzec różnicę pomiędzy niewykonaniem zobowiązania a zwłoką. Zasadniczo zarówno zwłoka, jak i niewykonanie zobowiązania związane są z brakiem świadczenia dłużnika. Wszelako zwłoka oznacza sytuację, w której w dalszym ciągu możliwe jest spełnienie świadczenia w naturze, w przeciwieństwie do niewykonania zobowiązania.

Wezwanie dłużnika do spełnienia świadczenia

A zatem w celu zainspirowania dłużnika do wykonania zobowiązania wierzyciel może skorzystać z drogi sądowej, a także środków egzekucji, poprzedzonej jednak wezwaniem dłużnika do spełnienia świadczenia w określonym w wezwaniu terminie. Zakładając, że mamy do czynienia ze zwłoką, wierzyciel może także żądać naprawienia szkody wywołanej tą zwłoką (art. 477, 479, 480 K.c.). Jednakże gdy wskutek zwłoki dłużnika świadczenie utraciło dla wierzyciela całkowicie lub w przeważającym stopniu znaczenie, wierzyciel może go nie przyjąć i żądać naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania (powoływany powyżej art. 471 K.c.).

W razie zatem niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania wierzycielowi przysługują dwa podstawowe uprawnienia: możliwość żądania wykonania świadczenia w naturze i możliwość żądania naprawienia szkody. Na pierwsze miejsce wysuwa się, wedle zgodnego poglądu doktryny (zob. np. T. Pajor, Odpowiedzialność dłużnika za niewykonanie zobowiązania, Warszawa 1982, s. 38), roszczenie o wykonanie w naturze (zasada realnego wykonania zobowiązania).

Uprawnienie do żądania realnego wykonania nie jest jednak wystarczające dla zaspokojenia interesu wierzyciela (np. w związku z następczą niemożliwością świadczenia albo jeżeli spełnienie świadczenia po terminie nie będzie prowadziło do pełnego zaspokojenia jego interesu). Stąd też z naruszeniem zobowiązania wiąże się także uprawnienie wierzyciela do żądania naprawienia szkody – według wyroku SN z 30 stycznia 2009 r., II CSK 435/08: „odszkodowanie za nienależyte wykonanie umowy jest świadczeniem mającym naprawić szkodę spowodowaną niewłaściwym działaniem bądź zaniechaniem dłużnika. Jest to roszczenie o innym charakterze niż roszczenie o wykonanie umowy. Ma na celu wyrównanie uszczerbku wywołanego nieprawidłowym zachowaniem kontrahenta, a nie wymuszenie na nim wykonania zobowiązania zgodnie z treścią umowy”. A zatem dopiero wówczas, gdy dłużnik nie spełnia na wezwanie świadczenia, roszczenie wierzyciela o wykonanie umowy przekształca się w roszczenie odszkodowawcze.

W niektórych okolicznościach sprawy można nawet uznać, że niewykonanie zobowiązania stanowi czyn niedozwolony. Zachowanie dłużnika może bowiem być czasami kwalifikowane jako naruszenie prawa kontrahenta. W takiej sytuacji dojdzie do zbiegu roszczeń (art. 443 K.c.), co oznacza, że oprócz roszczeń odszkodowawczych wierzyciel może żądać również zadośćuczynienia związanego z naruszeniem jego dóbr osobistych (np. stres związany z pozbawieniem do narzędzi pracy, koniecznością dochodzenia należnego mu świadczenia itp.), z tym że w Pani przypadku byłoby to nieco ryzykowne.

Podsumowując: rekomendowałabym Pani w pierwszej kolejności wysłanie na adres dłużnika (podany zapewne na stronie internetowej) wezwania do spełnienia świadczenia w zakreślonym terminie pod groźbą skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego, a wcześniej zawiadomienia prokuratury o popełnieniu przestępstwa z art. 286 Kodeksu karnego. Wezwanie winno być przesłane listem poleconym za potwierdzeniem odbioru. W przypadku braku reakcji należy podjąć stosowne kroki prawne, czyli zawiadomienie prokuratury i pozew sądowy w drodze cywilnej oparty na art. 471.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że nasz serwis prowadzi również usługi w zakresie kierowania pism wzywających do spełnienia świadczenia czy też związanych ze sporządzeniem i kierowaniem pozwów do sądu.