Warunki składowania odpadów z rozbiórki remontowanej drogi

Kiedy potrzebne jest zezwolenie na wytwarzanie odpadów?

Pozwolenie na wytwarzanie odpadów należy uzyskać, jeśli w związku z eksploatacją instalacji powstają odpady o masie:

1. powyżej 1 Mg (1 tony) rocznie – w przypadku odpadów niebezpiecznych lub
2. powyżej 5000 Mg (5000 ton) rocznie – w przypadku odpadów innych niż niebezpieczne.

Pozwolenie na wytwarzanie odpadów wydawane jest na wniosek prowadzącego instalację (wytwórcy odpadów):

1. przedsiębiorcy polskiego,
2. przedsiębiorcy zagranicznego (występującego za pośrednictwem osoby upoważnionej do jego reprezentowania),
3. innego podmiotu prowadzącego instalację (np. rolnika).

Rodzaje odpadów na których wymagane jest pozwolenie na wytwarzanie odpadów

Należy pamiętać, że samodzielnie deklaruje się, czy prowadzona działalność skutkuje wytworzeniem odpadów. W opisanym przypadku może chodzi o następujące rodzaje (kody) odpadów:

• 17 – Odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych),
• 17 01 – Odpady materiałów i elementów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (np. beton, cegły, płyty, ceramika)
• 17 01 81 – Odpady z remontów i przebudowy dróg
• 17 01 82 – Inne niewymienione odpady
• 17 03 – Mieszanki bitumiczne, smoła i produkty smołowe
• 17 03 01 – Mieszanki bitumiczne zawierające smołę
• 17 03 02 – Mieszanki bitumiczne inne niż wymienione w 17 03 01
• 17 03 03 – Smoła i produkty smołowe
• 17 03 80 – Odpadowa papa.

Wytwarzanie odpadów bez pozwolenia

Jeśli nie złoży się wniosku o wydanie pozwolenia, a będzie się prowadzić działalność bez wymaganego pozwolenia, to podlega się odpowiedzialności karnej (areszt, ograniczenie wolności lub grzywna).

Kiedy nie wymagane jest pozwolenie na wytwarzanie odpadów?

Pozwolenie na wytwarzanie odpadów dotyczy wyłącznie odpadów powstających w związku z eksploatacją instalacji. Nie obejmuje odpadów powstałych na terenie zakładu w związku z prowadzeniem innych rodzajów działalności (np. działalność handlowa czy prace rozbiórkowe), których wytwarzanie nie wymaga pozwolenia. Na przykład firma remontowa, która wytwarza odpady, t.j.: gruz, opakowania po farbach, lakierach, resztki innych materiałów wykończeniowych, nie musi posiadać pozwolenia na wytwarzanie odpadów. Ponieważ te odpady nie powstają w wyniku eksploatacji instalacji.

Zgodnie z ustawą o odpadach – w zależności od prowadzonej działalności – może Pan być zobowiązany do uzyskania odrębnych zezwoleń na:

1. zbieranie odpadów,
2. przetwarzanie odpadów,
3. na zbieranie i przetwarzanie odpadów (jeżeli obie działalności prowadzone są jednocześnie).

Wytwarzanie odpadów, zbieranie lub przetwarzanie odpadów

Jeśli posiada Pan pozwolenie na wytwarzanie odpadów i chciałby prowadzić także zbieranie lub przetwarzanie odpadów, to urząd może zwolnić Pana z obowiązku uzyskania odrębnego zezwolenia na prowadzenie tych działalności. W takim przypadku we wniosku o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów należy uwzględnić odpowiednio wymagania przewidziane dla wniosku o wydanie zezwolenia na zbieranie odpadów lub wniosku o wydanie zezwolenia na przetwarzanie odpadów. Uzyskanie tych zezwoleń podlega dodatkowej opłacie skarbowej (opłata za pozwolenie + opłata za zezwolenie na zbieranie lub przetwarzanie).

Warto zapoznać się z podstawowymi definicjami w zakresie wytwarzania odpadów:

Prowadzącym instalację jest podmiot, który ma do niej tytuł prawny (np. prawo własności, prawo użytkowania wieczystego, prawo trwałego zarządu) i ją eksploatuje (użytkuje, utrzymuje w sprawności).

Emisją nazywamy wprowadzanie bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi:

1. substancji
2. energii, takiej jak ciepło, hałas, wibracje lub pole elektromagnetyczne.

Instalacja to:

1. stacjonarne urządzenie techniczne (np. agregat spawalniczy, komora lakiernicza, szlifiernia kamienia, urządzenie do odsysania oleju lub innych płynów eksploatacyjnych) lub
2. zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie (np. linia produkcyjna do opakowań z tworzyw sztucznych, sortownia odpadów, zakład produkcji konstrukcji metalowych) na terenie jednego zakładu mający tego samego właściciela lub
3. budowle niebędące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami (np. lotnisko, droga, linia kolejowa, zapora, tunel, budowle ziemne hydrotechniczne)

których eksploatacja może spowodować emisję.

Wniosek należy złożyć co najmniej 2 miesiące przed zamierzonym terminem podjęcia działalności (wytwarzania odpadów).

W zależności od miejsca położenia instalacji (wytwarzania odpadów) wniosek składa się do marszałka województwa w przypadku przedsięwzięć i zdarzeń na terenach zakładów, gdzie jest eksploatowana instalacja, która jest kwalifikowana jako przedsięwzięcie mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko realizowanego na terenach innych niż wymienione powyżej; regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych i instalacji określonych w wojewódzkim planie gospodarki odpadami jako regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych.

Do starosty – w pozostałych przypadkach lub do regionalnego dyrektora ochrony środowiska (RDOŚ) – w przypadku wytwarzania odpadów na terenach zamkniętych.

Wniosek o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów powinien zawierać:

1) oznaczenie prowadzącego instalację, jego adres zamieszkania lub siedziby;

1a) oznaczenie głównego prowadzącego instalację lub określenie zakresu odpowiedzialności poszczególnych prowadzących oznaczone części instalacji za eksploatację instalacji zgodnie z przepisami ochrony środowiska, w przypadku określonym w art. 183b;

2) adres zakładu, na którego terenie prowadzona jest eksploatacja instalacji;

3) informację o tytule prawnym do instalacji;

4) informacje o rodzaju instalacji, stosowanych urządzeniach i technologiach oraz charakterystykę techniczną źródeł powstawania i miejsc emisji;

5) ocenę stanu technicznego instalacji;

6) informację o rodzaju prowadzonej działalności;

7) opis zakładanych wariantów funkcjonowania instalacji;

8) blokowy (ogólny) schemat technologiczny wraz z bilansem masowym i rodzajami wykorzystywanych materiałów, surowców i paliw, istotnych z punktu widzenia wymagań ochrony środowiska;

9) informację o energii wykorzystywanej lub wytwarzanej przez instalację;

10) wielkość i źródła powstawania albo miejsca emisji – aktualnych i proponowanych – w trakcie normalnej eksploatacji instalacji oraz w warunkach odbiegających od normalnych, w szczególności takich, jak rozruch i wyłączenia;

10a) warunki lub parametry charakteryzujące pracę instalacji, określające moment zakończenia rozruchu i moment rozpoczęcia wyłączania instalacji;

(...)

16) proponowane procedury monitorowania procesów technologicznych istotnych z punktu widzenia wymagań ochrony środowiska, w szczególności pomiaru lub ewidencjonowania wielkości emisji oraz wymagań ochrony przeciwpożarowej w przypadku pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniającego zbieranie lub przetwarzanie odpadów;

17) deklarowany termin i sposób zakończenia eksploatacji instalacji lub jej oznaczonej części, niestwarzający zagrożenia dla środowiska, jeżeli zakończenie eksploatacji jest przewidywane w okresie, na który ma być wydane pozwolenie;

17a) deklarowany łączny czas dalszej eksploatacji instalacji, jeżeli ma on wpływ na określenie wymagań ochrony środowiska, oraz deklarowany sposób dokumentowania czasu tej eksploatacji;

17b) deklarowany termin oddania instalacji do eksploatacji w przypadku określonym w art. 191a;

18) czas, na jaki wydane ma być pozwolenie.

Wniosek o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów powinien dodatkowo zawierać:

• numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz numer REGON posiadacza odpadów, o ile został nadany;
• wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidzianych do wytwarzania, z uwzględnieniem ich podstawowego składu chemicznego i właściwości;
• określenie ilości odpadów poszczególnych rodzajów przewidzianych do wytwarzania w ciągu roku;
• wskazanie sposobów zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko;
• opis dalszego sposobu gospodarowania odpadami, z uwzględnieniem zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów;
• wskazanie miejsca i sposobu oraz rodzajów magazynowanych odpadów.
• Dokument potwierdzający, że wnioskodawca jest uprawniony do występowania w obrocie prawnym.
• Streszczenie wniosku sporządzone w języku niespecjalistycznym.
• Dokument potwierdzający tytuł prawny do obiektów i instalacji.
• Tytuł prawny do terenu, na którym odbywa się magazynowanie odpadów.
• Operat przeciwpożarowy.
• Postanowienie o warunkach ochrony przeciwpożarowej instalacji, obiektu lub jego części lub innego miejsca magazynowania odpadów.
• Zaświadczenie o niekaralności.
• Oświadczenie o wielkości przedsiębiorstwa celem ustalenia wysokości opłaty skarbowej.
• Dowód zapłacenia opłaty skarbowej.
• Ewentualnie – pełnomocnictwo w sprawach administracyjnych.
• Dowód zapłacenia opłaty skarbowej za pełnomocnictwo.

Wniosek winno się złożyć co najmniej 2 miesiące przed zamierzonym terminem podjęcia działalności (wytwarzania odpadów). Urząd sprawdzi, czy są wszystkie dokumenty i czy podano niezbędne dane we wniosku.

Jeżeli wniosek zawiera braki formalne, urząd wezwie do poprawienia błędów lub złożenia wyjaśnień w wyznaczonym terminie – co najmniej 7 dni – licząc od dnia, w którym otrzymano wezwanie. Jeśli w terminie nie usunie się braków lub nie zapłaci opłaty, urząd zawiadomi, że sprawa nie będzie dalej załatwiana.

Przed wydaniem zezwolenia na wytwarzanie odpadów urząd, do którego złożono wniosek, przekazuje kopię dokumentacji i występuje z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli przez komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej.

Kontrolowane są instalacje, obiekty budowlane lub ich części, miejsca magazynowania odpadów, w zakresie spełniania wymagań określonych w przepisach ochrony środowiska oraz w zakresie zgodności z warunkami ochrony przeciwpożarowej, opisanych w operacie przeciwpożarowym oraz w postanowieniu o warunkach ochrony przeciwpożarowej instalacji, złożonych razem z wnioskiem.

Po kontroli przeprowadzonej przez Straż Pożarną otrzymuje się postanowienie w sprawie spełniania przez instalację wymagań określonych w przepisach ochrony środowiska i ochrony przeciwpożarowej. Na to postanowienie nie można złożyć zażalenia. Jeśli opinia wyrażona w postanowieniu Straży Pożarnej jest negatywna, urząd odmówi wydania zezwolenia na wytwarzanie odpadów.

Jeśli wniosek spełnia wymagania, urząd wydaje pozwolenie maksymalnie na 10 lat. Pozwolenie na wytwarzanie odpadów jest tzw. decyzją związaną, tzn. jeśli złożono prawidłowy wniosek, urząd nie może odmówić wydania pozwolenia.

W szczególnych przypadkach w pozwoleniu urząd może ustanowić zabezpieczenie roszczeń z tytułu możliwości wystąpienia negatywnych skutków lub szkód w środowisku. Wysokość tego zabezpieczenia urząd uzgadnia z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska. Jeśli urząd ustanowił takie zabezpieczenie to można rozpocząć eksploatację instalacji dopiero po jego wniesieniu.

Gdzie urząd przekazuje pozwolenia na wytwarzanie odpadów?

Ostateczną decyzję w sprawie wydania pozwolenia na wytwarzanie odpadów urząd przekazuje do: wojewódzkiego inspektoratu ochrony środowiska, urzędu marszałkowskiego, władz lokalnych (wójta, burmistrza lub prezydenta miasta). Nie można uzyskać pozwolenia na wytwarzanie odpadów w przypadkach, gdy: planowany sposób gospodarki odpadami mógłby powodować zagrożenia dla zdrowia, życia ludzi lub środowiska, jest niezgodny z planem gospodarki odpadami, eksploatacja instalacji powodowałaby przekroczenie dopuszczalnych standardów emisyjnych lub standardów jakości środowiska, wnioskodawca objęty jest decyzją o cofnięciu lub ograniczeniu pozwolenia, a nie minęły jeszcze 2 lata od dnia, gdy decyzja o cofnięciu lub ograniczeniu pozwolenia stała się ostateczna, prowadzący instalację będący osobą fizyczną albo wspólnik, prokurent, członek zarządu lub członek rady nadzorczej prowadzącego instalację będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa przeciwko środowisku, wobec prowadzącego instalację będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej prawomocnie orzeczono karę pieniężną za przestępstwa przeciwko środowisku na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary, prowadzący instalację będący osobą fizyczną albo wspólnik, prokurent, członek zarządu lub członek rady nadzorczej prowadzącego instalację będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa, o których mowa w art. 163, art. 164 lub art. 168 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks kamy, w innych przypadkach określonych szczegółowymi przepisami ochrony środowiska.

Wysokość opłaty skarbowej uzależniona jest od skali prowadzonej działalności przez przedsiębiorcę.

Tak pokrótce wygląda procedura uzyskiwania pozwolenia na wytwarzanie odpadów, a także ich zbieranie i(lub) przetwarzanie. Teraz przyjrzyjmy się zagadnieniu od innej strony. Mianowicie z punktu widzenia gospodarki odpadami niezwykle istotne jest ustalenie, kiedy mamy do czynienia z odpadem, kto jest jego wytwórcą, a kto posiadaczem i jakie obowiązki z tego wynikają. Tak więc zgodnie z ustawą o odpadach – odpadem jest każda substancja lub przedmiot należący do jednej z kategorii, określonej w ustawie, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do ich pozbycia się jest obowiązany. Powyższa definicja odpadów (art. 3 ust. 1 pkt 6) opiera się zatem na znanej w prawie unijnym i polskim „triadzie”; odpadem jest każda substancja lub przedmiot, których posiadacz:

• pozbywa się,
• zamierza się pozbyć,
• do pozbycia się jest obowiązany.

Wytwórcą odpadów jest każdy, którego działanie lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów, oraz każdy, kto przeprowadza wstępne przetwarzanie, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów. Wytwórcą odpadów powstających w wyniku świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw jest podmiot, który świadczy usługę, chyba że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej.

Posiadaczem odpadów jest każdy, kto faktycznie włada odpadami (wytwórca odpadów, inna osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna), z wyłączeniem prowadzącego działalność w zakresie transportu odpadów. Ponadto przyjęto zasadę, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości.

W piśmiennictwie [Rakoczy Bartosz (red.), Komentarz, Ustawa o odpadach, opubl. LexisNexis 2013] trafnie zauważono, że zdefiniowanie pojęcia „odpady” nie jest sprawą prostą, a to ze względu na konstrukcję tego pojęcia i odwoływanie się przez prawodawcę do kryteriów subiektywnych (…).

W. Radecki słusznie zauważył, że kluczowe znaczenie ma tu pojęcie „pozbywanie się odpadów”. Ono bowiem odróżnia odpady od innych substancji i przedmiotów. Przy czym pojęcia „substancja” i „przedmiot” należy rozumieć potocznie, jako synonimy rzeczy, cieczy, materiałów sypkich itp. (W. Radecki, Ustawa o odpadach. Komentarz, Warszawa 2008, s. 80).

Pojęcie „pozbycie” nie zostało w ustawie o odpadach zdefiniowane. Oznacza ono uwolnienie się lub uwalnianie się od czegoś niepotrzebnego, uciążliwego [S. Dubisz (red.), Uniwersalny słownik języka polskiego, Warszawa 2003, s. 814]. Przede wszystkim należy zakładać, że odpad to przedmiot lub substancja, które dla ich posiadacza są już niepotrzebne, a nawet uciążliwe. Chce lub musi on je więc porzucić (w doktrynie rozważano cywilnoprawne skutki porzucenia rzeczy, w szczególności w kontekście utraty i nabycia prawa własności, zob. m.in. B. Draniewicz, Własność odpadów w prawie polskim – analiza prawna, PUG 2006, nr 11, s. 24-28), co należy utożsamiać z wyzbyciem się posiadania.

Tak więc owo kryterium subiektywne jest decydujące – chęć pozbycia się substancji. Brak statusu „odpadu” oznacza, że zastosowanie do tych rzeczy mieć będą przepisy prawa cywilnego, a konkretnie prawa rzeczowego (przepisy o rzeczach ruchomych, oznaczonych co do gatunku). Przedmioty te co do zasady mogą być przedmiotem obrotu cywilnoprawnego (być zbywane w ramach umów), a także w zależności od okoliczności przeznaczane do innych zastosowań.

Wykonawca robót może zwrócić się do zamawiającego o wyjaśnienie treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, a zamawiający jest obowiązany udzielić wyjaśnień. Proponowałbym zadać zamawiającemu wprost pytania w ramach postępowania przetargowego. Z opisu sprawy nie wydaje mi się, aby zdjęta nawierzchnia miała mieć w zamyśle zamawiającego charakter odpadu o podanym kodzie.