Wada telefonu zakupionego na firmę a gwarancja

Kiedy przedsiębiorca może skorzystać z instytucji rękojmi?

Zasadą jest, iż każdy zakupiony produkt objęty jest rękojmią. W przypadku zakupu pomiędzy przedsiębiorcami rękojmia może zostać wyłączona na podstawie art. 558 Kodeksu cywilnego, przy czym postanowienie co do wyłączenia rękojmi powinno zostać wyraźnie zapisane w umowie. W Pana przypadku zakładam, że nie miało to miejsca, ponieważ pisze Pan, że chciał Pan skorzystać z rękojmi w omawianym przypadku. Rękojmia polega na odpowiedzialności sprzedawcy za wadę fizyczną lub prawną rzeczy sprzedanej. W Pana przypadku mamy do czynienia z wadą fizyczną zakupionej rzeczy. Nie ulega bowiem wątpliwości, że telefon nie ma właściwości, które mieć powinien.

Cały problem w przypadku chęci skorzystania z instytucji rękojmi przez przedsiębiorcę polega jednak na udowodnieniu, że wada tkwiła w zakupionej rzeczy w momencie sprzedaży. Tylko za taką wadę odpowiada bowiem sprzedający. Nie oznacza to, że rzecz sprzedana musiała już od momentu zakupu wykazywać się niesprawnością, ale że wada powodująca tę niesprawność tkwiła w rzeczy w momencie sprzedaży. W przypadku konsumentów działa na ich rzecz domniemanie prawne istnienia wady w momencie wydania rzeczy, przez okres jednego roku. Zgodnie z art. 556^{2 „j}eżeli kupującym jest konsument, a wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego”.

Niestety cytowany przepis nie ma zastosowania w stosunku do przedsiębiorców. Co za tym idzie, to na Panu spoczywa obowiązek wykazania, że uszkodzenie nie nastąpiło na skutek Pana działania (jak zalanie telefonu czy jego upuszczenie z wysokości). W tym celu może przekazać Pan telefon do specjalisty, który potwierdzi, że wada wystąpiła w telefonie samoistnie, a nie na skutek Pana działania.

Taki stan rzeczy jest dość łatwy do wykazania w przypadku zakupu nowych rzeczy, natomiast w przypadku rzeczy używanych mogą pojawić się pewne wątpliwości. Co prawda instytucja rękojmi ma zastosowanie także w stosunku do rzeczy używanych, co nigdy nie było podważane w orzecznictwie. Jak stwierdził m.in. Sąd Apelacyjny w Katowicach, w wyroku z dnia 3 lipca 2008 r. (sygn., akt V ACa 239/08): „Nie ulega wątpliwości, iż przepisy o rękojmi za wady fizyczne rzeczy odnoszą się także do sprzedaży rzeczy używanych, a wobec tego także w takim przypadku sprzedana rzecz winna być właściwej jakości i nadawać do użycia ze względu na zwyczajne przeznaczenie rzeczy. Jeśli rzecz takich cech nie osiąga, to przypisać jej można wadliwość fizyczną w rozumieniu art. 556 § 1 k.c.”

Odpowiedzialność z tytułu rękojmi w przypadku zakupu rzeczy używanych

Tym niemniej, jak wynika także z jednolitego orzecznictwa sądowego, odpowiedzialność z tytułu rękojmi, w przypadku rzeczy używanych, nie obejmuje usterek wynikłych niezależnie od prawidłowego użytkowania rzeczy. Jak stwierdził bowiem Sąd Najwyższy, w wyroku z dnia 21 marca 1977 r. (sygn. akt III CZP 11/77): „Przy kupnie rzeczy używanych kujący jest zazwyczaj przygotowany na to, że normalne zużycie rzeczy zawsze zmniejsza jej wartość, a przeważnie i użyteczność w stopniu zależnym od rodzaju rzeczy i celu, któremu ona służy. Dotyczy to zwłaszcza rzeczy, których używanie polega na eksploatacji mechanicznej, w takich wypadkach bowiem techniczne zużycie materiałów lub poszczególnych zespołów powoduje wcześniejsze awarie, nie zawsze możliwe do przewidzenia, a będące normalnym następstwem prawidłowego używania. Takie wady objęte są świadomością kupującego, znajdują ekwiwalent w niższej (od rzeczy nie używanej) cenie kupna i mieszczą się w granicach podjętego przez kupującego ryzyka. Najbardziej bowiem prawidłowa eksploatacja rzeczy zawsze powoduje zmniejszenie jej wartości lub użyteczności, zwiększając w realny sposób niebezpieczeństwo awarii będącej normalnym następstwem takiej eksploatacji”.

Zakup nowego telefonu i ujawnienie się wady dopiero po pewnym czasie

Reasumując, niezależnie od tego, że wada ujawniła się dopiero po pewnym czasie, w przypadku zakupu nowego telefonu przysługuje Panu uprawnienie do dochodzenia roszczeń z tytułu rękojmi przeciwko sprzedawcy. W tym celu musi udowodnić Pan, że usterka wynikła samoczynnie, w wyniku wady konstrukcyjnej telefony tkwiącej w nim w momencie zakupu. Jeśli natomiast zakupił Pan telefon jako używany, także przysługuje Panu możliwość dochodzenia roszczeń z tytułu rękojmi, należy mieć jednak na uwadze wyżej przedstawione stanowisko oraz możliwość, że Pana roszczenie mogłoby nie być uznane za skuteczne, w razie wniesienia sprawy do sądu.

Zakup nowego telefonu a uprawnienie z tytułu gwarancji

Dodatkowo pozwolę sobie wskazać, że w przypadku zakupu nowego telefonu oprócz rękojmi przysługuje Panu zapewne uprawnienie z tytułu gwarancji wystawionej przez producenta. Gwarancja, w przeciwieństwie do rękojmi, jest dobrowolnym świadczeniem, na które zwykle decyduje się producent sprzętu i może być realizowana niezależnie od uprawnień wynikających z rękojmi. Wydaje się, że jeśli Pana telefon jest objęty obecnie gwarancją, skorzystanie z niej może być łatwiejszym rozwiązaniem niż udowadnianie istnienia wady w celu skorzystania z rękojmi. Uprawnienia z tytułu gwarancji realizowane są na podstawie karty gwarancyjnej dołączanej do telefonu, która powinna zawierać najważniejsze postanowienia gwarancji. W celu skorzystania z gwarancji roszczenie skierować należy bezpośrednio do gwaranta (wskazanego na karcie gwarancyjnej), a nie do sprzedawcy. Tym niemniej sprzedawcy sprzętu często pośredniczą w realizacji roszczeń gwarancyjnych.