Uzyskanie zaświadczenia o niekaralności

Kara grzywny oraz zakaz prowadzenia pojazdów a uzyskanie zaświadczenia o niekaralności

W niniejszej odpowiedzi wyjaśniam, czy może Pani uzyskać zaświadczenie o niekaralności.

Zaświadczenie o niekaralności uzyskuje się po złożeniu wniosku w sądzie okręgowym (są tam punkty rejestru skazanych udzielające informacji). O ile nie figuruje Pani w rejestrze, na udzielonej informacji nie będzie mowy o skazaniu i ujęciu w tym rejestrze. Jeżeli kara nie uległa jeszcze zatarciu, będzie Pani figurować w rejestrze skazanych.

Została Pani skazana 25.09.2009 r. na karę grzywny oraz zakaz prowadzenia pojazdów przez 12 miesięcy.

Grzywnę zapewne Pani zapłaciła. Kara zakazu kierowania pojazdami już minęła.

Prawomocne wyroki, którymi orzeczono kary za przestępstwo lub za przestępstwo skarbowe, a także prawomocne orzeczenia o warunkowym umorzeniu postępowania, podlegają rejestracji w Krajowym Rejestrze Karnym (potocznie nazywanym rejestrem skazanych), którego prowadzenie normuje ustawa z dnia 24 maja 2000 r. (Dz. U. Nr 50, poz. 580 z późn. zm.).

Kiedy następuje zatarcie skazania?

Istotę instytucji zatarcia skazania określa przepis art. 106 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm. – w skrócie K.k.), zgodnie z którym z chwilą zatarcia skazania uważa się je za niebyłe, a wpis o skazaniu usuwa się z rejestru skazanych. Innymi słowy, zatarcie skazania tworzy pewną fikcję prawną, bo uznaje się skazanie za niebyłe. Skutki skazania, dotyczące zarówno sfery prawa karnego, jak i sytuacji społeczno-zawodowej skazanego, nie mogą wszak ciągnąć się za skazanym w nieskończoność.

Zatarcie skazania oznacza, że skazanemu na powrót przysługuje status osoby niekaranej. Za taką musi być on uważany w świetle prawa i sam również na status niekaralności może się powoływać we wszystkich sferach życia, wobec wszystkich organów, władz i osób, m.in. składając zeznania, oświadczenia, wypełniając kwestionariusze.

Zatarcie skazania może nastąpić:

1. z mocy samego prawa,
2. na podstawie postanowienia sądu albo
3. w wyniku zastosowania aktu łaski przez prezydenta RP (art. 139 Konstytucji).

Długość okresu, licząc od daty uprawomocnienia się wyroku sądu, po którym następuje zatarcie skazania, zależy od ciężaru gatunkowego popełnionego przestępstwa.

W razie skazania na grzywnę albo karę ograniczenia wolności zatarcie skazania następuje, z mocy samego prawa, z upływem 5 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania.

Za datę wykonania uważa się datę zapłaty grzywny w całości.

Warunkowe zawieszenie orzeczonej kary a zatarcie skazania

W uzupełnieniu powyższych rozważań należy wskazać, że skazanie ulega zatarciu z mocy samego prawa także z upływem 6 miesięcy od pomyślnego zakończenia okresu próby przy warunkowym zawieszeniu orzeczonej kary (art. 76 § 1 K.k.) oraz w sytuacji, gdy według nowej ustawy czyn objęty wyrokiem nie jest już zabroniony pod groźbą kary, jak miało to miejsce dotychczas (art. 4 K.k.).

Zakaz prowadzenia pojazdów nie jest karą, ale środkiem karnym. Jednakże informacja o nim znajduje się w rejestrze skazanych i ulega zatarciu na takich samych zasadach jak kara grzywny. Jeżeli orzeczono środek karny, zatarcie skazania nie może nastąpić przed jego wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem jego wykonania, z zastrzeżeniem art. 76 § 2.

Na Pani wniosek sąd może zdecydować o zatarciu skazania po 3 latach od wykonania kary grzywny.

W świetle powyższego figuruje Pani w rejestrze skazanych. Będzie to trwało 5 lat od dnia zapłaty grzywny. W tym czasie nie jest możliwe uzyskanie zaświadczenia o niekaralności.