Uzyskanie zwrotu nakładów poczynionych na majątek drugiego małżonka

Ustanowienie rozdzielności majątkowej małżonków

Zgodnie z treścią art. 51 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (w skrócie K.r.io.) „W razie umownego ustanowienia rozdzielności majątkowej, każdy z małżonków zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i majątek nabyty później. Każdy z małżonków zarządza samodzielnie swoim majątkiem”.

Umowa ustanawiająca rozdzielność majątkową może zostać zawarta w trakcie małżeństwa, co dzieje się w Państwa przypadku (art. 47 § 1 K.r.io.). Co Pana obecnie interesuje, na skutek ustanowienia rozdzielności majątkowej każdy z małżonków ma odrębny majątek (art. 51 K.r.io.), który obejmuje dotychczasowy majątek osobisty, udział w dotychczasowym majątku wspólnym i wreszcie majątek nabyty od chwili powstania rozdzielności majątkowej (zob. wyr. SN z 6.12.1995 r., sygn. akt I CRN 215/95, niepubl.). Każdy z małżonków zarządza samodzielnie swoim majątkiem (art. 51¹ K.r.io.).

Wobec tego podaję, iż wszelkie czynności związane z przesunięciami majątkowymi zasilającymi Państwa majątek osobisty (wskazany samochód), powinny być dokonane po ustanowieniu rozdzielności majątkowej, albowiem wtedy nastąpi rozpad wspólności małżeńskiej. Czynność przesunięcia może także zostać dokonana u notariusza podczas tej samej czynności – jako podział majątku wspólnego.

Mogą Państwo więc dokonać tych czynności podczas jednej wizyty u notariusza. Idąc dalej, podnoszę, iż jeżeli nieruchomość wchodzi do majątku osobistego żony, a Pan dokonywał nakładów na jej rzecz, to w ramach podziału majątku – po ustanowieniu rozdzielności majątkowej – będzie posiadał Pan roszczenie o zwrot nakładów poczynionych na majątek osobisty żony.

Rozliczenie nakładów poniesionych na rzecz nieruchomości żony

Nie wiem, jak dokładnie miałby brzmieć zapis żony, jednak powinien Pan – jeszcze przed zawarciem rozdzielności majątkowej – domagać się rozliczenia poniesionych nakładów, ponieważ to również może znaleźć się w akcie notarialnym, który mogą Państwo sporządzić przy okazji ustanowienia rozdzielności.

Roszczenie to jest roszczeniem, do którego dochodzi w szczególnej sytuacji prawnorzeczowej bezumownego posiadania rzeczy należącej do innej osoby. Wysokość wynagrodzenia z tego tytułu zależy od charakteru nakładów oraz stanu dobrej lub złej wiary posiadacza samoistnego, a więc Pana w czasie wykonywania nakładów. W zależności od spełnienia poszczególnych przesłanek przewidzianych w art. 226 Kodeksu cywilnego wartość tych nakładów podlega miarkowaniu przez sąd w celu ustalenia należnej wysokości świadczenia.

Wobec tego proponuję, aby ustalił Pan wszystko z żoną przed zawarciem rozdzielności, ponieważ wszelkie kwestie przesunięcia samochodu do Pana majątku osobistego oraz zwrotu na Pana rzecz nakładów mogą zostać uregulowane podczas jednej wizyty u notariusza.