Uwzględnienie przez ZUS okresu składkowego w KRUS

Zwiększenie emerytury za okresy opłacania składek na KRUS

Zacznę od tego, że faktycznie nie może Pan podlegać pod KRUS, mając ustaloną emeryturę ZUS.

Prawo do emerytury na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS przysługuje osobie urodzonej po 1948 r. po osiągnięciu wieku emerytalnego i udowodnieniu jakiegokolwiek stażu ubezpieczeniowego w ZUS, bez względu na jego długość. Świadczenie to oblicza się wyłącznie od kwoty składek emerytalnych wpłaconych do ZUS po 1998 r. oraz kapitału początkowego, obliczonego za staż pracy przed 1999 r.

Jednak przepisy przewidują możliwość doliczenia okresu opłacania KRUS, jeśli ze względu na zbyt krótki okres ubezpieczenia w KRUS nie spełnia się warunków do emerytury rolniczej. Wówczas ZUS wypłaca tzw. zwiększenie za okresy opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników, obliczone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników

Zrekompensowanie okresu podwójnego ubezpieczenia

Konstrukcja przepisu art. 56 ust. 4 zmierza do zrekompensowania okresu podwójnego ubezpieczenia, tj. ubezpieczenia społecznego pracowników i okresów opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników i wyraźnie stanowi, że zwiększenie świadczenia jest dopuszczalne w sytuacji, gdy okresów pracy rolniczej nie wykorzystano do uzupełnienia brakujących do nabycia prawa do świadczenia okresów składkowych i nieskładkowych (por. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 8 listopada 2005 r., sygn. akt III AUa 1370/04 – LEX nr. 189347).

Z przepisu art. 56 ust. 5 cytowanej ustawy jasno wynika, że „zwiększenie z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników przysługuje w sytuacji, gdy osoba ubiegająca się o zwiększenie nie ma ustalonego prawa do emerytury/ renty na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników”.

Do dnia 31 grudnia 1988 r. istniał bowiem obowiązek ubezpieczenia zarówno z tytułu podlegania ubezpieczeniu pracowniczemu, jak i z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego. Od dnia 1 stycznia 1989 r. obowiązek ten ustał, o ile osoba prowadząca gospodarstwo rolne pozostawała w stosunku pracy w wymiarze czasu pracy nie niższym niż połowa wymiaru obowiązującego w danym zawodzie, albo była objęta innymi przepisami o ubezpieczeniu społecznym lub zaopatrzeniu emerytalnym, co znajduje także potwierdzenie w art. 16 ust. 3 aktualnie obowiązującej ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Rekompensatą za okres podwójnego ubezpieczenia jest instytucja zwiększenia świadczenia, także i w sytuacji gdy okresów pracy rolniczej nie wykorzystano w celu uzupełnienia brakujących okresów składkowych i nieskładkowych przy ustalaniu prawa do emerytury. Do czasu wprowadzenia z dniem 1 stycznia 1999 r. obecnie obowiązującej ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, kwestię tę regulował przepis art. 15 ust. 3 i art. 15 ust. 3a–3b ustawy rewaloryzacyjnej (por. np. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 1995 r., sygn. akt II UZP 24/94 – OSNAPiUS 1995/9/112, czy też wyrok z dnia 30 października 1996 r., sygn. akt II UKN 1/96 – OSNAPiUS 1997/10/172 ), zaś aktualnie statuuje o tym cytowany przepis art. 56 ust. 4.

Udowodnione okresy pracy w gospodarstwie rolnym

Zgodnie z art. 56 ust. 3 ustawy emerytalnej świadczenie, którego wysokość ustalono w myśl ust. 1, zwiększa się o kwotę odpowiadającą części składkowej emerytury ustalonej według zasad wymiaru określonych w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników, z uwzględnieniem całego udowodnionego okresu pracy w gospodarstwie rolnym, z tym że okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym – bez podlegania innemu ubezpieczeniu społecznemu – po ukończeniu 16. roku życia, przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r., uwzględnia się, jeżeli przypadają nie wcześniej niż 25 lat przed ustaleniem prawa do emerytury.