Utrzymanie czystości przez właściciela gołębnika

Jak zmusić sąsiada do przeniesienia gołębnika i utrzymywania porządku oraz czystości?

Oczywiście może wystąpić Pan do sądu z pozwem np. o nakazanie przestawienia gołębnika w taki sposób, aby gołębie nie zakłócały Panu możliwość korzystanie z Pana nieruchomości.

Przed wystąpieniem na drogę sądową doradzałbym jednak sprawdzić, czy nie okaże się wystarczająca droga administracyjna.

Rady gminy powinny na podstawie przepisów ustawy dnia 13.09.1996r,. o utrzymaniu czystości i porządku w gminie uchwalać tzw. regulamin (który ma status prawa miejscowego), w którym określają obowiązki posiadaczy zwierząt domowych – m.in. w zakresie utrzymania porządku i środków, jakie należy podjąć, aby posiadane zwierzęta nie stanowiły uciążliwości dla innych osób.

Art. 4 ust. 1 pkt 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie stanowi: „rada gminy, po zasięgnięciu opinii państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, uchwala regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, zwany dalej «regulaminem»; regulamin jest aktem prawa miejscowego (…) obowiązków osób utrzymujących zwierzęta domowe, mających na celu ochronę przed zagrożenie lub uciążliwością dla ludzi oraz przed zanieczyszczeniem terenów przeznaczonych do wspólnego użytku”.

Jeżeli taki regulamin istnieje w gminie, w której Pan mieszka, i okazałby się, że Pana sąsiad nie zastosował się do jego postanowień, wójt gminy jest obowiązany wydać decyzje nakazującą Pana sąsiadowi podjęcie środków mających na celu realizację postanowień regulaminu.  

Art. 5 ust 7. o utrzymaniu czystości i porządku w gminie stanowi, że „w przypadku stwierdzenia niewykonania obowiązków, o których mowa w ust. 1-4, wójt (burmistrz, prezydent miasta) wydaje decyzję nakazującą wykonanie obowiązku”.

Poza drogą administracyjną, jak już wspomniałem na samym początku, przysługuje Panu ochrona na drodze sądowej.

Hodowanie gołębi w gołębniku usytuowanym w pobliżu granicy z sąsiednią nieruchomością

Z ogólnych zasad prawa cywilnego wynika jednoznacznie, iż sąsiad, mimo że jest właścicielem swojej nieruchomości, w swoich działaniach musi uwzględniać interes swoich sąsiadów. Hodowanie gołębi w gołębniku usytuowanym w pobliżu granicy z sąsiednią nieruchomością niewątpliwie wiąże się dla sąsiadów z zakłócaniem ich korzystania z nieruchomości z powodu nieprzyjemnego zapachu i zanieczyszczania odchodami.

Nakaz uwzględnia interesów posiadaczy nieruchomości sąsiednich wynika z art. 144 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że „właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych”.

Podstawą Pana roszczenia o nakazanie sąsiadowi podjęcie środków mających na celu przeciwdziałanie zanieczyszczenia Pana nieruchomości dochodami gołębi i utrzymanie czystości jest art. 222 § 2 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że „przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń”.

Zakłócanie korzystania z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę

Na możliwość realizacji ochrony sądowej posiadaczy nieruchomości sąsiadujących z nieruchomością, na której trzymane są zwierzęta, wskazuje doktryna. Tytułem przykładu zacytuję tekst z komentarza Wojciecha Kadeckiego do ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie, w którym autor pisze:

„W praktyce pojawił się problem rozstrzygania konfliktów powstających na tle prowadzenia gospodarstwa rolnego w mieście, jeżeli nieprzyjemne zapachy, muchy, owady itp. negatywnie oddziałują na usytuowane w pobliżu domki jednorodzinne. Jeżeli regulamin zawiera odpowiednie postanowienia, to ich naruszenie jest wykroczeniem z art. 10 ust. 2a u.c.p.g. Jeżeli ich nie zawiera, to mieszkańcom narażonym na uciążliwości pozostaje droga cywilna – wystąpienie z powództwem negatoryjnym (art. 222 § 2 k.c.), to jest z roszczeniem o zaniechanie naruszeń z uwagi na normę art. 144 k.c., według którego właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych. Powodowanie na przykład nieprzyjemnych zapachów (immisji pośrednich w terminologii cywilistycznej) może być uznane za bezprawne, jeżeli przekracza owo uniwersalne kryterium «przeciętnej miary» z art. 144 k.c.”.