Utrudnianie życia po rozwodzie przez byłą małżonkę we wspólnym mieszkaniu

Żądanie eksmisji byłego małżonka

Zgodnie z art. 58 § 2 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. 

Na podstawie cytowanego przepisu sąd rozwodowy rozstrzyga jedynie o sposobie korzystania z mieszkania (a nie o prawie do mieszkania). Na podstawie wyroku rozwodowego małżonek uzyskuje jedynie faktyczną możliwość tymczasowego zamieszkiwania w tym lokalu w określony sposób.

Orzeczenie o sposobie korzystania z mieszkania na czas wspólnego w nim zamieszkiwania ma ze swej istoty charakter tymczasowy. W praktyce funkcjonuje ono do chwili, gdy małżonkowie zamieszkają oddzielnie bądź gdy jedno z nich skorzysta z możliwości eksmitowania drugiego z małżonków (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 25 lutego 2011 r., sygn. akt: ACa 928/10).

Co prawda art. 58 § 2 przewiduje możliwość żądania eksmisji, niemniej w piśmiennictwie wskazuje się, że prawo do żądania eksmisji na podstawie tego przepisu dotyczy tylko postępowania rozwodowego. Żądania nie można zgłosić po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego. Obecnie w orzecznictwie SN utrwalone jest, że art. 58 § 2 zd. 2 (eksmisja małżonka) może być stosowany tylko w sprawie o rozwód (tak m.in. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 września 1990 r., sygn. akt III CZP 53/90).

Podsumowując, po rozwodzie może Pan żądać eksmisji małżonki na zasadach ogólnych w odrębnym postępowaniu o eksmisję ze wspólnego lokalu mieszkalnego na podstawie art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym, zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

Wytoczenie powództwa z racji utrudniania wspólnego mieszkania

Na powyższej podstawie współlokator może wytoczyć powództwo o nakazanie przez sąd eksmisji małżonka, rozwiedzionego małżonka lub innego współlokatora tego samego lokalu, jeżeli ten swoim rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie. Jako rażąco naganne postępowanie powinien Pan wskazać brak dbałości o porządek poprzez pozostawianie spleśniałego jedzenia, brudnych artykułów higienicznych, brudnego wyposażenia mieszkania. Wszystkie sytuacje należy szczegółowo opisać, załączyć zdjęcia oraz, jeśli jest taka możliwość, powołać także dowód z zeznań świadka. Powinien Pan wykazać także, że zachowanie byłej małżonki uniemożliwia Państwu wspólne zamieszkiwanie – w tym celu dobrze jest przedłożyć dowody na wykazanie, że musiał Pan tymczasowo wynająć mieszkanie. Uznanie, czy zachodzą podstawy do eksmisji, należy do sądu.

W celu wystąpienia z powództwem o eksmisję powinien Pan złożyć pozew o eksmisję do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania byłej małżonki (zajmowanego lokalu).