Utracenie prawa jazdy za granicą

Zakaz prowadzenia pojazdów na terytorium Niemiec orzeczony za jazdę pod wpływem alkoholu

Poniższa odpowiedź została oparta na następujących faktach i ich prawnej ocenie. Z treści Pana pytania wynika, iż kierując na terytorium Niemiec pojazdem ciężarowym, został Pan zatrzymany do rutynowej kontroli, podczas której stwierdzono w wydychanym powietrzu 2 promile – I badanie, 1,4 promila – II badanie. Mimo wątpliwości co do pomiarów nie zostały one w żaden sposób podważone i na ich podstawie został Pan skazany wyrokiem karnym, na mocy którego orzeczono wobec Pana zakaz prowadzenia pojazdów na terytorium Niemiec przez okres 1 roku.

W pierwszej kolejności wyraźnie podkreślić należy, iż musi mieć Pan świadomość, że Pana prawo jazdy nie zostanie zatrzymane przez niemieckie organy, lecz zostanie odesłane do Polski. Zasadą jest, iż niemieckie władze zatrzymują polskie prawo jazdy, przesyłają do ambasady Rzeczpospolitej Polskiej w Berlinie, a ta odsyła prawo jazdy do właściwego ze względy na miejsce Pana zamieszkania wydziału komunikacji w starostwie powiatowym.

Przesłanie zatrzymanego w Niemczech prawa jazdy do wydziału komunikacji w Polsce

Bezsporne jest, iż zakaz prowadzenia pojazdów obejmuje Republikę Federalną Niemiec. W Pana przypadku zakaz prowadzenia pojazdów został orzeczony na czas określony, tj. 1 rok.

Zasadą jest, że organy administracji niemieckiej dołączają do polskiego prawa jazdy „naklejkę”, z której wynika czasokres, na który orzeczony został zakaz prowadzenia pojazdów. Nadto, niejako w celu możliwości weryfikacji i uwiarygodnienia, do prawa jazdy dołączony jest wyrok, z którego wynika czasokres orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów.

Z chwilą, kiedy prawo jazdy wraz z „naklejką” i wyrokiem trafią do wydziału komunikacji, zaczynają się problemy i rozbieżności w zależności od wydziału komunikacji.

Bezsporne jest, iż jeżeli nie chce Pan sobie zrobić dodatkowych problemów, nie może Pan złożyć w starostwie oświadczenia, iż prawo jazdy zostały zagubione lub zniszczone. Zgodnie z art. 18 ustawy „osoba posiadająca prawo jazdy lub pozwolenie na kierowanie tramwajem jest obowiązana zawiadomić starostę o utracie tego dokumentu, jego zniszczeniu w stopniu powodującym nieczytelność, a także o zmianie stanu faktycznego wymagającego zmiany danych w nim zawartych, w terminie 30 dni od dnia zaistnienia tego zdarzenia. Wtórnik dokumentu wydaje się na wniosek pod warunkiem złożenia oświadczenia o utracie dokumentu, pod rygorem odpowiedzialności karnej wynikającej z art. 233 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.), zwanej dalej »Kodeksem karnym«”.

Wyraźnie zatem podkreślić należy, iż nawet jeżeli w chwili obecnej złożyłby Pan wniosek o wydanie prawa jazdy, wskazując, iż prawo jazdy utracił, wcześniej czy później wydział komunikacji otrzyma prawo jazdy wraz z wyrokiem z Niemiec i złoży zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez Pana, bowiem oświadczenie, o którym mowa powyżej, jest składane pod rygorem odpowiedzialności karnej z art. 233 Kodeksu karnego.

Czy polski wydział komunikacji powinien oddać prawo jazdy zatrzymane w Niemczech?

Nawet gdyby w chwili obecnej zdałby Pan egzamin praktyczny, to pojawia się kolejny problem, mianowicie zgodnie z art. 12 ust. 1 „prawo jazdy nie może być wydane osobie, w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych – w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu”. Wyraźnie wskazać należy, iż chodzi tu o „orzeczenie sądu”, a nie tylko „orzeczenie polskiego sądu”, co w mojej ocenie rozszerza stosownie tegoż przepisu na wyroki wszystkich sądów. Za powyższym przemawia nie tylko wykładnia językowa, która w mojej ocenie nie budzi wątpliwości, ale przede wszystkim cel i funkcja wprowadzonych przepisów.

Przepis ten bowiem stosuje się także wobec osoby ubiegającej się o wydanie prawa jazdy kategorii:

1. B1 lub B – w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 lub A;
2. AM, A1, A2, A, C1, C, D1 lub D – w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B;
3. B+E, C1+E, C+E, D1+E lub D+E – w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B lub odpowiednio kategorii C1, C, D1 lub D.

Osobiście na Pana miejscu spróbowałbym jednak złożyć wniosek o wydanie prawa jazdy z jednoczesnym wskazaniem, iż uprzednie zostało zatrzymane w Niemczech w związku z prowadzeniem pojazdu w stanie nietrzeźwości. Jeżeli wskaże Pan, że prawo jazdy utracił lub zgubił, narazi się Pan na odpowiedzialność karną, o której mowa powyżej.

Zdarza się, iż urzędnicy w wydziałach komunikacji wydają prawo jazdy, szczególnie przy mniejszych przewinieniach, ale należy podkreślić, iż powyższe jest czynione, w mojej ocenie, tylko przez nieuwagę. Bardzo często w ostatnim czasie zauważa się, że polskie organy administracji publicznej respektują wyroki sądów państw obcych.