Uszczegółowienie warunków pracy pracownika podlegającego szczególnej ochronie związkowej

Zmiana warunków pracy a związki zawodowe

Odpowiadając na Pana pytanie, uprzejmie informuję, że zgodnie z art. 32 ustawy o związkach zawodowych „pracodawca bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej nie może:

1) wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku prawnego ze wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z inną osobą wykonującą pracę zarobkową będącą członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnioną do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy,

2) zmienić jednostronnie warunków pracy lub wynagrodzenia na niekorzyść osoby wykonującej pracę zarobkową, o której mowa w pkt 1

– z wyjątkiem przypadku ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także jeżeli dopuszczają to przepisy odrębne”.

Szczególna ochrona trwałości stosunku prawnego działaczy związkowych obejmuje nie tylko zakaz wypowiadania i rozwiązywania, lecz także zakaz, bez zgody zz, jednostronnej zmiany warunków pracy lub wynagrodzenia na niekorzyść osoby wykonującej pracę zarobkową. Dokonując przy tym oceny, czy jednostronna zmiana warunków pracy lub płacy pracownika nastąpiła na jego niekorzyść, należy mieć na względzie warunki pracy na dotychczasowym i nowym stanowisku oraz wysokość uposażenia, ale także możliwości awansu hierarchicznego i płacowego oraz prestiż stanowiska.

Zmiana warunków pracy dla działacza związkowego

Odnosząc się do jeszcze do zakazu jednostronnej zmiany warunków pracy lub wynagrodzenia, w literaturze twierdzi się, że również powierzenie innej pracy działaczowi związkowemu na podstawie art. 42 ust. 4 Kodeksu pracy wymaga uzyskania zgody zarządu zz. Powierzenie pracownikowi – działaczowi związkowemu innej pracy na tej podstawie wypełnia bowiem przesłankę jednostronnej zmiany warunków pracy lub płacy, a tym samym wymaga uzyskania na to uprzedniej zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej. Przy czym w konkretnej, zindywidualizowanej sprawie muszą być jednocześnie spełnione wskazane już przesłanki, czyli brak sytuacji wyłączającej szczególną ochronę oraz niekorzyść dokonanej zmiany.

Dopuszczana, bez zgody zarządu zz, jest natomiast zmiana zakresu czynności pracownikowi będącemu członkiem zarządu zz, o ile nie wiąże się ze zmianą warunków pracy lub wynagrodzenia na niekorzyść osoby (nie jest wymagane wypowiedzenie zmieniające).

Uszczegółowienie zakresu obowiązków – warunków pracy

Uszczegółowienie zakresu obowiązków, jeśli nie wiąże się ze zmianą czynności albo wynagrodzenia, nie jest zmianą jednostronną i nie wymaga zgody związku zawodowego.

Z kolei jeśli likwidacja stanowiska jest tylko likwidacją jego nazwy, ale zakres czynności pozostaje identyczny (wynagrodzenie również), to nie widzę powodu, aby taką kosmetyczną de facto zmianę konsultować ze związkami zawodowymi.