Ustanowienie rozdzielności majątkowej i przekazanie majątku małżonce

Ustanowienie rozdzielności majątkowej

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z art. 35 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359), zwanej dalej w skrócie Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym lub K.r.io.: „W czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku”. Zatem, aby dokonać zmian własnościowych na majątku wspólnym, należy w pierwszej kolejności ustanowić rozdzielność majątkową małżeńską. Wskazać należy, że zgodnie z art. 47 § 1 K.r.io. „Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa)”. Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.

Wobec powyższego muszą Państwo udać się do notariusza, który w pierwszej kolejności umową w formie aktu notarialnego ustanowi u Państwa ustrój rozdzielności majątkowej małżeńskiej. W przypadku gdy rozdzielność majątkowa zostałaby ustanowiona w innej formie, tj. nie w formie aktu notarialnego, to wówczas taka czynność prawna z mocy samego prawa byłaby nieważna.

Przeniesienie części majątku na żonę

Gdy będziecie Państwo mieli już ustanowioną rozdzielność majątkową małżeńską, to wówczas może Pan dokonać przeniesienia na małżonkę majątku. Najlepiej zrobić to w formie darowizny. Może się to odbyć podczas jednej wizyty u notariusza. Konieczne jest jednak dostarczenie wszystkich wymaganych przez notariusza dokumentów, jeżeli chodzi o dokonywanie darowizny (np. przy nieruchomości umowę nabycia własności tej nieruchomości, odpis z księgi wieczystej). Wówczas notariusz sporządzi drugi akt notarialny, który będzie obejmował dokonywaną darowiznę. Jeżeli przedmiotem darowizny ma być nieruchomość, to proszę ustanowić sobie na tej nieruchomości służebność mieszkania, tj. prawo do tego, aby mógł Pan zamieszkiwać tę nieruchomość aż do śmierci. W życiu mogą się różne rzeczy zdarzyć, dlatego też musi Pan w ten sposób zabezpieczyć swój byt.

Zadłużenie a przepisanie majątku

Pytanie o ewentualne zadłużenie wynikało z konieczności poinformowania Pana o istnieniu takiej instytucji jak skarga pauliańska, którą regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1360), zwaną dalej w skrócie K.c. Zgodnie z art. 527 § 1 K.c. „Gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć”. Natomiast zgodnie z art. 527 § 3 K.c. „Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli”.

Warto również wskazać, że czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności. Dodatkowo w Państwa przypadku obowiązywałoby domniemanie prawne, o którym mowa w art. 529 K.c.: „Jeżeli w chwili darowizny dłużnik był niewypłacalny, domniemywa się, iż działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli”. To samo dotyczy wypadku, gdy dłużnik stał się niewypłacalny wskutek dokonania darowizny. Zgodnie z art. 531 § 1 K.c. „Uznanie za bezskuteczną czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli następuje w drodze powództwa lub zarzutu przeciwko osobie trzeciej, która wskutek tej czynności uzyskała korzyść majątkową”. Z uwagi na to, że wszelkie zobowiązania zostały spłacone, to nie zachodzi obawa o wystąpienie ewentualnego wierzyciela ze skargą pauliańską.