Ustalenie wartości nieruchomości przy podziale majątku

Wycena mieszkania

Zgodnie z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (w skrócie K.r.io.) i art. 567 § 3 Kodeksu postępowania cywilnego (w skrócie K.p.c.) od chwili ustania wspólności ustawowej małżeńskiej do majątku, który był nią objęty, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego o wspólności majątku spadkowego i o dziale spadku, a do postępowania o podział majątku wspólnego – odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o dziale spadku. Stosownie zaś do art. 684 K.p.c., który ma odpowiednie zastosowanie – przez odesłanie zawarte w art. 567 § 3 K.p.c. – do postępowania o podział majątku – skład i wartość majątku podlegającego podziałowi ustala sąd z urzędu. Chwilą właściwą dla określenia wartości wspólnego majątku byłych małżonków jest – według art. 316 § 1 w zw. z art. 13 § 2 K.p.c. – chwila dokonywania podziału tego majątku, tj. chwila zamknięcia rozprawy (zob. m.in. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 20 stycznia 1974 r., sygn. akt III CRN 384/73, z dnia 18 października 2002 r., sygn. akt V CZ 129/02).

Oznacza to, iż mieszkanie wycenia się według stanu z chwili zniesienia wspólności ustawowej, a nie cen aktualnych. Wszelkie opłaty i remonty mogą zostać rozliczone, ale na czas od dnia zniesienia wspólności ustawowej. Kwestia samochodu też jest dość skomplikowana. Jeżeli mąż zbył samochód w małżeństwie, a następnie kupił nowy po rozwodzie, to wówczas kwota uzyskana ze sprzedaży mercedesa stanowi majątek wspólny rozliczony w toku postępowania o podział majątku.

Kwota wykupu nastąpiła z Pani majątku osobistego. Stanowi ona nakład z majątku osobistego na wspólny i podlega rozliczeniu w toku jego podziału. Nakład ten oblicza się w ten sposób, iż ustala się wartość mieszkania na chwilę wykupu i porównuje z kwotą wykupu (np. 30% wartości), a następnie dokonuje się waloryzacji do kwot dzisiejszych (Pani nakład to 30% dzisiejszej wartości mieszkania).

Podział wartości mieszkania

Zgodnie z przepisem art. 215 § 2 i 3 Prawa spółdzielczego wykupione mieszkanie stanowi składnik majątku wspólnego. Niewątpliwe, iż celem unormowań art. 215 § 2 i 3 Prawa spółdzielczego było rozszerzenie liczby przypadków, w których spółdzielcze prawo do lokalu mogło stanowić majątek wspólny małżonków, co było związane z obowiązującą na podstawie Prawa spółdzielczego oraz na podstawie przepisów Prawa lokalowego zasadą jednego mieszkania dla jednej rodziny lub osoby. Zasada ta przestała obowiązywać w odniesieniu do własnościowego prawa do mieszkania wraz z uchyleniem przepisu art. 206 Prawa spółdzielczego ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. zmieniającą ustawę – Prawo spółdzielcze (Dz. U. Nr 90, poz. 419), zaś w odniesieniu do lokatorskiego prawa do lokalu po uchyleniu art. 218a Prawa spółdzielczego przez ustawę z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jednolity Dz. U. z 2003 r. Nr 1116, poz. 27), która weszła w życie dnia 24 kwietnia 2001 r.

Reasumując – wartość mieszkania dzieli się po połowie (udziały po 1/2), ale Pani będzie przysługiwać roszczenie o:

1. ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym – przemawia za tym długotrwała separacja i fakt niezamieszkiwania męża przez ponad 20 lat,

2. rozliczenie nakładów z majątku osobistego, tj. kwoty wykupu mieszkania,

3. rozliczenie remontów i opłat od chwili rozwodu,

4. rozliczenie kwoty uzyskanej ze sprzedaży samochodu i nabycie nowego samochodu.