Kiedy mamy do czynienia z eksportem usług?
W przedstawionym przez Pana problemie w pierwszej kolejności należy odnieść się do ustalenia miejsca świadczenia usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie. Zagadnienie miejsca świadczenia zostało wyjaśnione w art. 28b ustawy VAT. W świetle tego przepisu miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. W przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. W przypadku gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.
Jeżeli zatem ustalimy, że siedziba i miejsce prowadzenia działalności odbiorcy usługi znajduje się za granicą (w Austrii) to będziemy mieli do czynienia z eksportem usług. Świadczenia usług za zagranicznych kontrahentów mogą dokonywać zarówno czynni podatnicy VAT, jak i podatnicy zwolnieni z VAT-u.
Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›
Wystawienie faktury przez podatnika zwolnionego w przypadku świadczenia usług dla kontrahenta mającego siedzibę poza terytorium RP
W dalszej kolejności rozważymy kwestię wystawienia faktury przez podatnika zwolnionego w przypadku świadczenia usług dla kontrahenta mającego siedzibę poza terytorium RP. Zasady dotyczące wystawiania faktur reguluje dział XI ustawy VAT. Zgodnie z art. 106a ust. 2 ustawy o VAT „przepisy tego działu stosuje się do dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium:
- aństwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika,
- państwa trzeciego”.
Natomiast na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2 (a więc też eksport usług na rzecz podatnika z innego państwa członkowskiego), dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
Z ww. przepisów jednoznacznie wynika, że w przypadku świadczenia usług, dla których miejsce świadczenia będzie terytorium innego państwa członkowskiego podatnik krajowy, świadczący tą usługę jest zobowiązany do udokumentowania tej transakcji fakturą.
Świadczenie usługi przez podatnika VAT na rzecz podatnika mającego siedzibę w Austrii
Zgodnie z brzmieniem art. 106e ust. 1 ustawy pkt 18 faktura powinna zawierać, w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi – wyrazy „odwrotne obciążenie”.
Powyższe znajduje potwierdzenie również w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 11 kwietnia 2016 r., sygn. IBPP4/4512-31/16/PK, gdzie czytamy:
„Na podstawie ww. przepisów Wnioskodawca dokumentując świadczenie usług poza terytorium kraju nie wykazuje na fakturze stawki podatku, sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku oraz kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży, netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku. Natomiast w sytuacji gdy nabywca usługi jest zobowiązany do rozliczenia podatku wykazuje wyraz »odwrotne obciążenie«”.
Podsumowując powyższe, w przypadku świadczenia usługi przez podatnika zwolnionego z VAT-u na rzecz podatnika mającego siedzibę w Austrii będziemy mieli do czynienia z importem usług po stronie kontrahenta z Austrii. Będzie on zatem zobowiązany do zapłaty podatku należnego. Przy imporcie usług nie ma znaczenia, jaki jest status zagranicznego kontrahenta jako podatnika VAT. Nawet jeśli przedsiębiorca z UE jest zwolniony z VAT w swoim kraju, to przedsiębiorca w Polsce i tak będzie musiał opodatkować importowaną usługę. Kontrahent może jednak dokonać odliczenia tego samego podatku jako naliczonego. Wynika to z faktu, że import usług jest dla czynnego podatnika VAT-u neutralny podatkowo. Jeżeli chodzi natomiast o Pana obowiązki, to jest Pan zobowiązany do wystawienia faktury VAT z adnotacją „odwrotne obciążenie”.
Wynajem prywatnego mieszkania firmie
