Urlop macierzyński lub ojcowski dla żołnierza pełniącego okresową służbę wojskową

Żołnierz pełniący okresową służbę wojskową

Rzeczywiście po lekturze tych przepisów mogą powstać wątpliwości. Zgodnie z art. 59 ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (dalej „ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP”) – żołnierzami w czynnej służbie wojskowej, w rozumieniu tej ustawy, są osoby, które odbywają lub pełnią następujące jej rodzaje:

1) zasadniczą służbę wojskową;

2) przeszkolenie wojskowe;

3) terytorialną służbę wojskową;

4) ćwiczenia wojskowe;

5) służbę przygotowawczą;

6) okresową służbę wojskową;

7) służbę wojskową w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny.

Jest to przepis ogólny, pozostałe przepisy w tej grupie także. I tu mamy przepis art. 70, który stanowi o urlopach (tu urlop macierzyński nie jest wymieniony) oraz przepis art. 71, który dotyczy nie urlopów a zwolnień. Zgodnie z art. 71 § 1 a: „Żołnierz-kobieta pełniący czynną służbę wojskową podlega zwolnieniu z tej służby również z powodu uznania za czasowo niezdolnego do czynnej służby wojskowej ze względu na ciążę. Z dniem zwolnienia z czynnej służby wojskowej dowódca jednostki wojskowej przenosi tego żołnierza do rezerwy”.

To przepisy ogólne dotyczące służby czynnej, przepisy dotyczące poszczególnych rodzajów służby czynnej mogą wprowadzać pewne odmienności. Zgodnie z polskim systemem prawnym przepis szczególny ma pierwszeństwo nad ogólnym. Nadto przepis art. 71 § 1 a rzeczywiście dotyczy konkretnej sytuacji, gdy żołnierz służby czynnej nie może tej służby pełnić z uwagi na ciążę. Lekarz musi potwierdzić, że ciąża stanowi przeszkodę w pełnieniu służby. Nie sądzę, aby można tu było zastosować automatyzm.

Urlop żołnierza w związku z rodzicielstwem

W stosunku do żołnierzy służby okresowej art. 108 ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP wprowadza konkretne reguły, które ich dotyczą. Rzeczywiście w ust. 12 postanowiono, że żołnierzom rezerwy pełniącym okresową służbę wojskową przysługują, odpowiednio do posiadanego stopnia wojskowego, uprawnienia żołnierzy pełniących kontraktową zawodową służbę wojskową, o której mowa w ustawie z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Trzeba zwrócić uwagę, że uprawnienia przysługują tylko żołnierzom rezerwy pełniącym służbę okresową, a więc znów ograniczonej grupie osób. Niemniej jednak systematyka przepisów prowadzi do wniosku, że w tej sytuacji, która mieści się w dyspozycji ust. 12 art. 108 ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP, należy stosować uprawnienia żołnierzy kontraktowych, a ci mają ustalone prawo do urlopów na zasadach Kodeksu pracy.

Skoro w art. 65 ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych mowa jest o urlopach macierzyńskich i ojcowskich to, w mojej ocenie, co wynika z systematyki przepisów, takie urlopy powinny przysługiwać przy spełnieniu wskazanych w ustawie o powszechnym obowiązku obrony RP kryteriów. Mamy tu wprawdzie do czynienia ze służbą, a nie stosunkiem pracy ani nawet wykonywaniem pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej, ale odesłania wskazują na stosowanie art. 65 ustawy o służbie żołnierzy zawodowych. Trzeba jednak wskazać, że w tej materii brak jest jakichkolwiek opracowań i wyroków sądowych, które wprost potwierdzają takie rozwiązanie.