Uniewinnienie jednego z uczestników kolizji drogowej, sąd nie wskazał winnego - problem z odszkodowaniem za szkodę

Odszkodowanie z tytułu szkody poniesionej na mieniu (uszkodzony samochód)

W sprawie Pańskiej córki toczyła się sprawa o spowodowanie kolizji drogowej, jak rozumiem, w trybie Kodeksu wykroczeń (K.w.). To sprawa dotycząca odpowiedzialności karnej. Pan natomiast chciałby uzyskać odszkodowanie z tytułu szkody poniesionej na mieniu (uszkodzenie samochodu). To kwestia prawa cywilnego. Postępowanie karne (wykroczeniowe) ma tu pewien wpływ, ale nie do końca w tym przypadku, co wyjaśnię później. Pozostaje jeszcze kwestia wpłaty na cel społeczny – tę omówię na końcu odpowiedzi.

Uniewinnienie jednego z uczestników kolizji nie oznacza stwierdzenia winy drugiego

Sprawa uniewinnienia Pańskiej córki od zarzutu spowodowania kolizji poprzez naruszenie przepisów w ruchu drogowym dotyczyła tylko i wyłącznie Pańskiej córki. Stąd jej uniewinnienie nie oznacza automatycznie, że sąd musiał uznać winę drugiego uczestnika kolizji. Nie oznacza to jednocześnie, że winy tej nie było. Stąd moje stwierdzenie, że w tym przypadku wyrok uniewinniający córkę nie będzie miał wpływu na ocenę zdarzenia z punktu widzenia prawa cywilnego. Zgodnie bowiem z Kodeksem postępowania cywilnego (K.p.c.): Art. 11. Ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym (…)”. Zatem jedynie w przypadku skazania jakiejś osoby prawomocnym wyrokiem sąd cywilny musi uwzględnić ten fakt w czasie orzekania w sprawie cywilnej. Skoro więc w sprawie o odszkodowanie oceniać będzie zachowanie drugiego uczestnika kolizji, co do którego nie prowadzono postępowania karnego w ogóle, może w zakresie winy za zdarzenie dokonać własnych ustaleń.

Pozew o zapłatę przeciwko ubezpieczycielowi OC sprawcy kolizji

W przypadku odszkodowania za szkodę w samochodzie powstałą w wyniku kolizji pozwanym będzie nie sam sprawca, ale jego ubezpieczyciel. Wynika to z tego, że mamy do czynienia z obowiązkowym ubezpieczeniem OC. W tej sytuacji odpowiedzialność za szkodę spowodowana przez osobę ubezpieczoną przejmuje ubezpieczyciel, co oznacza , że on odpowiedzialny jest za wypłatę ubezpieczenia. Skoro ubezpieczyciel nie chce uznać winy za wypadek swojego klienta, pozostaje dochodzenie odszkodowania na drodze sądowej, wytaczając ubezpieczycielowi pozew o zapłatę. Zgodnie z art. 415 Kodeksu cywilnego (K.c.) – kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia (tu obowiązek z racji OC przejmuje ubezpieczyciel). Trzeba zatem, wytaczając powództwo o odszkodowanie, udowodnić winę sprawcy (w tym przypadku, że to on naruszył przepisy ruchu drogowego przez co przyczynił się do wypadku), zaistnienie szkody w ogóle oraz jej wysokość. Ponieważ Pan jest właścicielem auta, to Pan może dochodzić odszkodowania za szkodę w mieniu, czyli za jego uszkodzenie. Trzeba wykazać – a to przez stosowną opinię biegłego rzeczoznawcy – jaka jest wartość szkody (czyli ile należy wydać, aby przywrócić samochód do poprzedniego stanu z uwzględnieniem także spadku wartości samochodu po naprawie). Oczywiście, jeśli samochód jest naprawiony i ma Pan rachunek z naprawy, może Pan posłużyć się dla dowodu tym rachunkiem. Winę sprawcy można udowodnić na podstawie zeznań świadków, akt szkodowych ubezpieczyciela, akt policyjnych oraz dowodów, jakie zgromadzono w sprawie karnej.

Odszkodowanie od sprawcy za szkodę na zdrowiu oraz zadośćuczynienie

Nie przysługuje jednak Panu zadośćuczynienie za „krzywdy moralne”, jak Pan to ujął. Musiałby Pan udowodnić, że uszkodzenie samochodu wywołało u Pana rozstrój nerwowy, wpłynęło na Pański stan psychiczny jako właściciela samochodu. Osobiście nie spotkałam się jeszcze z takim rozstrzygnięciem. To Pańska córka, w odrębnym procesie, mogłaby dochodzić od sprawcy i jego OC odszkodowania za szkodę na zdrowiu oraz zadośćuczynienie. Zgodnie z art. 444 Kodeksu cywilnego – w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Artykuł 445 K.c. stanowi także, że w takim przypadku sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę – wpłata na cel społeczny

Pisze Pan także o zapłacie określonej sumy na cel społeczny. Zgodnie z art. 448 K.c. – w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia. Zgodnie z art. 23 K.c. dobra osobiste człowieka, to w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska. Zdrowie chronione jest tu oczywiście na podstawie przepisów o odszkodowaniu. Cytowany tu przepis ma zastosowanie raczej w przypadku spowodowania śmierci osoby bliskiej, wadliwego pozbawienia wolności przez organy władzy, naruszenia godności publicznie, naruszenia zaufania do instytucji poprzez działania bezprawne itp.

W kwestii szans na uzyskanie odszkodowania nie mogę się niestety wypowiedzieć, bowiem nie znam ani okoliczności wypadku, ani uszkodzeń samochodu, ani też stanu zdrowia córki po wypadku. Tutaj szanse oceniane są indywidualnie na podstawie szczegółów każdej sprawy i wnikliwej oceny całości materiału dowodowego.