Unieważnienie rozwodu

Czy polskie prawo przewiduje unieważnienie rozwodu?

Przede wszystkim należy wskazać, że przepisy prawa polskiego nie przewidują instytucji „unieważnienia rozwodu”.

Rozwód następuje w drodze wydania wyroku sądowego i jedynie uchylenie lub zmiana tego wyroku może doprowadzić do uchylenia skutków orzeczenia o rozwodzie. Z opisu Pani sprawy wynika, iż wyrok rozwodowy zapadł w sądzie I instancji. W celu zmiany orzeczenie zapadłego w sądzie I instancji istnieje możliwość odwołania się do sądu drugiej instancji (apelacja). Można również wnieść skargę o wznowienie postępowania do sądu, który wydał orzeczenie. Niemniej jednak, aby skorzystać z tego typu rozwiązań, muszą zajść okoliczności ściśle określone w Kodeksie postępowania cywilnego (w skrócie K.p.c.).

I. Apelacja.

W myśl art. 367 § 1 K.p.c. „od wyroku sądu pierwszej instancji przysługuje apelacja do sądu drugiej instancji”.

Apelacja od wyroku rozwodowego

Z kolei art. 369 stanowi:

„§ 1. Apelację wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok, w terminie dwutygodniowym od doręczenia stronie skarżącej wyroku z uzasadnieniem.

§ 2. Jeżeli strona nie zażądała uzasadnienia wyroku w terminie tygodniowym od ogłoszenia sentencji, termin do wniesienia apelacji biegnie od dnia, w którym upłynął termin do żądania uzasadnienia”.

Po upływie powyższych terminów, wyrok staje się prawomocny. Powyższe oznacza, iż aby móc złożyć apelację od wyroku sądu pierwszej instancji (czyli starać się o „unieważnienie rozwodu”), należy zachować ustawowy termin, wskazany w powyższym przepisie, aby apelacja nie została odrzucona. Z opisu Pani sprawy wynika, iż wyrok rozwodowy zapadł w 2006 r. Przyjąć zatem należy, że minął już termin do wniesienia apelacji od wyroku rozwodowego.

Wznowienie postępowania

II. Wznowienie postępowania

Przepisy Kodeksie postępowania cywilnego przewidują również możliwość wznowienia postępowania.

Zgodnie z treścią art. 403 § 1 „można żądać wznowienia na tej podstawie, że:

1) wyrok został oparty na dokumencie podrobionym lub przerobionym albo na skazującym wyroku karnym, następnie uchylonym;

2) wyrok został uzyskany za pomocą przestępstwa”.

Należy jednak mieć na uwadze, że z powodu przestępstwa można żądać wznowienia jedynie wówczas, gdy czyn został ustalony prawomocnym wyrokiem skazującym, chyba że postępowanie karne nie może być wszczęte lub że zostało umorzone z innych przyczyn niż brak dowodów (art. 406 K.p.c.).

Ponadto skargę o wznowienie wnosi się w terminie trzymiesięcznym; termin ten liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, a gdy podstawą jest pozbawienie możności działania lub brak należytej reprezentacji – od dnia, w którym o wyroku dowiedziała się strona, jej organ lub jej przedstawiciel ustawowy” (art. 407 § 1 K.p.c.).

Jeżeli zatem wyrok zostałby uzyskany za pomocą przestępstwa, istniałaby możliwość wznowienia postępowania, z tym zastrzeżeniem, iż zachowane zostaną powyżej określone warunki do wznowienia postępowania.

Skarga kasacyjna

Pytała Pani również o skargę kasacyjną. Przede wszystkim należy zaznaczyć, że w myśl art. 398² § 2 pkt 1 K.p.c. skarga kasacyjna jest niedopuszczalna w sprawach o rozwód. Ponadto, skarga kasacyjna przysługuje wyłącznie od orzeczeń zapadłych w drugiej instancji, a Pani sprawa rozwodowa, zakończyła się orzeczeniem sądu I instancji. W przedmiotowej sprawie nie istnieją zatem podstawy prawne do wniesienia skargi kasacyjnej.

Podsumowując, w przedstawionej przez Panią sytuacji nie ma możliwości zmiany orzeczenia, które zapadło w przedmiocie rozwodu i unieważnienia rozwodu. Wskazać przede wszystkim należy, że wyrok rozwodowy stał się już prawomocny, gdyż zapadł w 2006 r., co oznacza, iż złożenie środka odwoławczego, jakim jest apelacja, jest już niedopuszczalne. Wniesienie skargi kasacyjnej również jest niemożliwe ze względu na wyraźny zakaz ustawowy wnoszenia kasacji w sprawach o rozwód, ponadto sprawa rozwodowa zakończyła się w sądzie pierwszej instancji.