Umowa dotycząca podziału majątku po rozwodzie

Ugoda dotycząca majątku wspólnego

Ugoda w sprawie podziału majątku wspólnego byłych małżonków może zostać zawarta w dowolny sposób, z wyjątkami, gdy ze względu na przedmioty majątku do podziału wymagana jest inna forma. Oczywiście rozmawiamy o sytuacji, gdy byli małżonkowie są zgodni co do podziału. W przeciwnym wypadku konieczna jest ingerencja sądu w ich spór. 

Akt notarialny

Akt notarialny dla umowy o podział majątku po rozwodzie będzie wymagany przede wszystkim, gdy w skład majątku wchodzi nieruchomość lub prawo użytkowania wieczystego. Zawsze też w przypadkach szczególnych, gdy ta forma będzie przewidziana prawem. W pozostałych przypadkach, zwłaszcza w przypadku gotówki wystarczy podział fizyczny. Umowę czy ugodę spisać zawsze warto, ponieważ może się ona przydać bądź to na potrzeby organów skarbowych, bądź dalszego dysponowania przedmiotami wchodzącymi w skład majątku. Na przykład, gdyby samochód był wspólny, przyznany jednemu małżonkowi i ten chciałby go następnie zbyć. Zarówno przyszły nabywca, jak i organ rejestrujący mają prawo oczekiwać dowodu, że w wyniku podziału ten składniki majątku przypadł konkretnej osobie. Spisana ugoda stanowi ważny środek dowodowy na wszystkie okoliczności, jakie mogą pojawić się w związku z dysponowaniem majątkiem, który kiedyś był wspólny.

Co do zasady majątek podzielony pomiędzy byłych małżonków powinien mieć równą wartość dla każdego z nich. Jednak skoro mamy do czynienia z ugodą, to strony mogą ustalić tu własne reguły.

Treść umowy byłych małżonków

Pyta Pan, czy umowa/ugoda podziału po rozwodzie majątku wspólnego małżonków musi zawierać kompletną listę elementów tego majątku, czy mogłoby wystarczyć ogólne sformułowanie. W mojej ocenie, bowiem nie ma żadnych konkretnych reguł prawnych w zakresie formułowania takiej ugody, warto jednak zawrzeć w niej pewne konkretne wskazania i wyliczenia. Oczywiście nie chodzi tu rozliczenie z każdej ściereczki. Dotyczy to raczej przedmiotów, którymi obrót może wiązać się właśnie z koniecznością przedstawienia dowodu na taki a nie inny podział. Jeśli małżonkowie maja odrębne konta to nie ma tu problemu, chyba że któreś z nich rości sobie pretensje do oszczędności drugiego z uwagi na dysproporcje. Podobnie jeśli chodzi o składniki majtku, które mogą pozostawać w obszarze zainteresowania organów podatkowych czy dużych sum pieniędzy. Z ostrożności sugeruję wpisać najważniejsze wartości i przedmioty z ich wyceną oraz podzielić majątek w taki sposób, by wartości otrzymane przez małżonków były mniej więcej równe. Zwłaszcza, gdybyście Państwo chcieli zatwierdzić tę ugodę przed sądem. 

Ustalenie wartości majątku

Środki na rachunkach stron można ustalić bezpośrednio w banku. Każdy właściciel konta ma prawo uzyskać z banku informacje o stanie środków na konkretny dzień. Dla podziału majątku wspólnego istotny jest dzień uprawomocnienia się wyroku rozwodowego. Od tego mementu mamy bowiem zniesioną wspólność. W ugodzie można to zapisać: „środki zgormadzone na koncie (rachunku) w, którego właścicielem jest … w wysokości na dzień , tj. dzień uprawomocnienia wyroku rozwodowego z dnia … w sprawie o sygn. akt …”.

Jeśli chodzi o środki zgromadzone na OFE czy subkoncie ZUS, nie zostaną podzielone w inny sposób niż wynikający z przepisów prawa. Przede wszystkim dlatego, że nie mogą stać się przedmiotem wypłaty. Po prostu strony zgłaszają do OFE lub ZUS fakt rozwodu, a organy te w sposób odpowiedni dokonują przelewów na konta współmałżonków. Tak zresztą wynika z informacji na stronach ZUS-u:

„Subkonto to część konta ubezpieczonego. Prowadzimy je dla osób, które są członkami otwartych funduszy emerytalnych (OFE), oraz dla osób, które po 31 stycznia 2014 r. nie zdecydowały się na zawarcie umowy z OFE. Środki na subkoncie podlegają podziałowi w przypadku:

• rozwodu,
• unieważnienia małżeństwa,
• ustania wspólności majątkowej w czasie trwania małżeństwa albo umownego wyłączenia lub ograniczenia wspólności ustawowej,
• śmierci osoby, dla której prowadzimy subkonto.

Jeśli zatem zaistnieje któraś z powyższych okoliczności, środki z subkonta zostaną przekazane osobom uprawnionym”.

Stąd nie ma potrzeby ujmować ich w ugodzie.

Reasumując: warto spisać bardziej szczegółowo umowę obejmującą konkretne składniki wycenione. W pierwszym punkcie takiej umowy strony stwierdzają, co składa się na majątek wspólny i jaką ma wartość. W kolejnym punkcie wskazuje się, które składniki z punktu pierwszego przypadają jednemu, a które drugiemu z byłych małżonków. Warto także dodać zapis, że podział w punkcie drugim następuje bez wzajemnych spłat i dopłat.