Udostępnienie nagich zdjęć koleżanki przez nieletniego

Przestępstwo udostępniania nagiego wizerunku osoby

W świetle art. 191a Kodeksu karnego:

„§ 1. Kto utrwala wizerunek nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej, używając w tym celu wobec niej przemocy, groźby bezprawnej lub podstępu, albo wizerunek nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej bez jej zgody rozpowszechnia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego”.

A zatem zachowanie syna stanowi w świetle polskiego prawa przestępstwo. Nie ma bowiem znaczenia fakt, że dziewczynka wysłała mu dobrowolnie owo nagie zdjęcie. Znaczenie ma to, że wysłała je synowi i nie wyraziła zgody na to, aby było komukolwiek rozpowszechniane. Oczywiście, jeśli dziewczynka postąpiła tak samo wobec syna, to jej zachowanie również jest przestępstwem – co do zasady (o ile oczywiście na jego popełnienie są dowody).

Odpowiedzialność nieletniego syna za udostępnienie nagich zdjęć koleżanki

Niemniej, zgodnie z art. 10 § 1 Kodeksu karnego, na zasadach określonych w tym Kodeksie odpowiada ten, kto popełnia czyn zabroniony po ukończeniu 17 lat. A zatem państwa syn nie poniesie odpowiedzialności karnej.

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy o postępowaniach w sprawach nieletnich:

„§ 1. Przepisy ustawy stosuje się w zakresie:

1) zapobiegania i zwalczania demoralizacji – w stosunku do osób, które nie ukończyły lat 18;

2) postępowania w sprawach o czyny karalne – w stosunku do osób, które dopuściły się takiego czynu po ukończeniu lat 13, ale nie ukończyły lat 17;

3) wykonywania środków wychowawczych lub poprawczych – w stosunku do osób, względem których środki te zostały orzeczone, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez te osoby lat 21”.

Przewidziane w ustawie o postępowaniach w sprawach nieletnich działania podejmuje się w wypadkach, gdy nieletni wykazuje przejawy demoralizacji lub dopuści się czynu karalnego.

Sąd rodzinny i wyrok dla nieletniego syna

„Wobec nieletnich sąd rodzinny może:

1) udzielić upomnienia;

2) zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia;

3) ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna;

4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania – udzielających poręczenia za nieletniego;

5) zastosować nadzór kuratora;

6) skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją;

7) orzec umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo w rodzinie zastępczej zawodowej, która ukończyła szkolenie przygotowujące do sprawowania opieki nad nieletnim;

10) orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym;

11) zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu rodzinnego, jak również zastosować środki przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, z wyłączeniem umieszczenia w rodzinie zastępczej spokrewnionej, rodzinie zastępczej niezawodowej, rodzinnym domu dziecka, placówce wsparcia dziennego, placówce opiekuńczo-wychowawczej i regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej”.

Nadto „sąd rodzinny może:

1) zobowiązać rodziców lub opiekuna do poprawy warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego, a także do ścisłej współpracy ze szkołą, do której nieletni uczęszcza, poradnią psychologiczno-pedagogiczną lub inną poradnią specjalistyczną, zakładem pracy, w którym jest zatrudniony, oraz lekarzem lub zakładem leczniczym;

2) zobowiązać rodziców lub opiekuna do naprawienia w całości lub w części szkody wyrządzonej przez nieletniego”.

A zatem Państwa syn nie odpowie, jak przewiduje art. 191a Kodeksu karnego, ale – w przypadku wszczęcia przez rodziców dziewczynki postępowania przed sądem rodzinnym – może odpowiedzieć na zasadach określonych w ustawie o postępowaniach w sprawach nieletnich, bowiem popełnił czyn karalny. Jednakże, zgodnie z art. 5 owej ustawy wobec nieletniego mogą być stosowane środki wychowawcze oraz środek poprawczy w postaci umieszczenia w zakładzie poprawczym; kara może być orzeczona tylko w wypadkach prawem przewidzianych, jeżeli inne środki nie są w stanie zapewnić resocjalizacji nieletniego. Co więcej, art. 3 wskazuje, że w sprawie nieletniego należy kierować się przede wszystkim jego dobrem, dążąc do osiągnięcia korzystnych zmian w osobowości i zachowaniu się nieletniego oraz zmierzając w miarę potrzeby do prawidłowego spełniania przez rodziców lub opiekuna ich obowiązków wobec nieletniego, uwzględniając przy tym interes społeczny. W postępowaniu z nieletnim bierze się pod uwagę osobowość nieletniego, a w szczególności wiek, stan zdrowia, stopień rozwoju psychicznego i fizycznego, cechy charakteru, a także zachowanie się oraz przyczyny i stopień demoralizacji, charakter środowiska oraz warunki wychowania nieletniego.

W każdym stadium postępowania sąd rodzinny może, z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i nieletniego, skierować sprawę do instytucji lub osoby godnej zaufania w celu przeprowadzenia postępowania mediacyjnego.

Kara za udostępnienie nagich zdjęć – okoliczności łagodzące

Jeśli jest to więc pierwszy czy karalny syna, to gdyby sprawa trafiła do sądu, sąd kierując się dobrem syna, niskim stopniem demoralizacji orzekłby zapewne karę upomnienia, zobowiązał syna do przeproszenia dziewczynki, zobowiązał Państwa jako rodziców do współpracy ze szkołą i psychologiem.

Rozmowa i ugoda z rodzicami koleżanki syna

W przypadku spotkania z rodzicami dziewczynki warto wskazać, że, owszem, nie bronią Państwo syna, jednak ich córka również dopuściła się tożsamego czynu, bowiem również bez zgody syna rozpowszechnia jego zdjęcia bez jego zgody, a to jest karalne i, mimo że dzieci nie odpowiadają z Kodeksu karnego, to odpowiadają z ustawy o postępowaniach w sprawach nieletnich i grożą im sankcje z art. 6 i 7 tej ustawy (zarówno Państwa synowi, jak i córce tamtych rodziców). Wobec powyższego proszę wskazać, że lepiej jest samemu zadbać o zachowanie dzieci, wytłumaczyć im skutki ich czynów, spotkać się, doprowadzić do przeprosin, bowiem jeśli rodzice dziewczynki wystąpią do sądu, to proszę wskazać, że Państwo również to uczynicie za ten sam czyn [o ile oczywiście syn ma na to dowody: np. wiadomości na Facebooku (innym portalu), SMS-y, MMS-y, cokolwiek na dowód tego, że dziewczynka rozpowszechniła jego zdjęcia nagie].

Być może znajomość prawa i skutków zdarzenia odwiedzie rodziców dziewczynki od zawiadamiania szkoły i sądu o tymże czynie i ugodowo załatwicie Państwo sprawę. Jeśli nie, proponuję zbierać dowody na okoliczność tego, że dziewczynka też popełniła czyn karalny wobec syna i również wystąpić z wnioskiem o jej ukaranie. W trakcie zaś postępowania proponuję przed sądem wykazywać się dobrą wolą i zgodnie z art. 3a ustawy o postępowaniach w sprawach nieletnich występować z inicjatywą mediacji i polubownego załatwienia sprawy, deklarując np. przeprosiny, pracę z psychologa z synem.