Uciążliwy hałas emitowany przez pompę ciepła przy granicy działek

Naruszenie prawa własności – hałas

Niewątpliwie powinien Pan skorzystać z instytucji naruszenia prawa własności ze względu na wydzielające się od sąsiada immisje. Jeśli nie uda się Panu porozumieć polubownie z sąsiadem, proszę przygotować się na postępowanie sądowe, a także wyczerpujące postępowanie dowodowe. Zgodnie bowiem z treścią art. 144 Kodeksu cywilnego (K.c.): „Właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych”.

Immisją może być hałas związany z prowadzoną działalnością gospodarczą, np. pozyskiwaniem kamienia przy użyciu środków wybuchowych (zob. post. SN z 19.12.2002 r., V CZ 162/02, OSNC 2004, Nr 2, poz. 31), startem i lądowaniem samolotów (zob. wyrok SN z 21.8.2013 r., II CSK 578/12, OSNC 2014, Nr 4, poz. 47), wzmożonym ruchem samochodów (zob. wyrok NSA z 03.12.2014 r., II OSK 1206/13, Legalis) albo organizowaniem głośnych imprez (zob. wyrok SO w Sieradzu z 27.01.2015 r., I C 312/12, Legalis).

W przedstawionym stanie faktycznym to właśnie na zasadę określoną w niniejszym przepisie powinien się Pan powoływać. Zgodnie bowiem ze stanowiskiem ustawodawcy właściciel nieruchomości winien korzystać z prawa własności, jednak powinien przy tym powstrzymywać się od działań, które naruszałyby pławo własności innych właścicieli nieruchomości. Mając na uwadze stanowisko Sądu Apelacyjnego w Poznaniu w wyroku z dnia 5 października 2017 r.: Pojęcia „przeciętnej miary” nie można definiować jedynie przez pryzmat wyników pomiarów natężenia hałasów. Te zaś w przeszłości były w nieznacznym stopniu przekraczane, bądź też wyniki oscylowały na granicy dopuszczalności. Zgodzić się zatem należało z powodami, że charakter działalności pozwanych dla nich, jako osób wrażliwych na hałas nocny, mieszkających w pobliżu nieruchomości pozwanych, mógł stanowić znaczącą dolegliwość. Jeśli to połączyć z faktem, że odgłosy związane z charakterem działalności pozwanych były regularne, w tych samych godzinach nocnych, przy użyciu kilku samochodów i powodowały nerwowość powodów, co miało znaczenie dla ich, a szczególnie powoda, zdrowia i kondycji psychicznej, to nie można było uznać, że „przeciętna miara” nie została przekroczona (I Aca 1520/16).

Immisje w postaci uporczywego hałasu

W tym kontekście należy stwierdzić, w przedstawionej przez Pana sytuacji mogą występować immisje w postaci uporczywego hałasu. Zatem posiada Pan uprawnienie do wytoczenia w tym zakresie powództwa cywilnego. Z doświadczenia i praktyki radziłabym Panu – również dla celów dowodowych – w pierwszej kolejności skierować pisemne wezwanie do sąsiada do zaprzestania naruszeń i dobrowolnego przeniesienia urządzenia. Dopiero w przypadku niepowodzenia w tym zakresie może Pan skierować sprawę na drogę sądową. Proszę wziąć jednak pod rozwagę, iż sprawy sądowe trwają dość długo – konieczne bowiem będzie przesłuchiwanie świadków, przeprowadzenie oględziny i sporządzenie opinii przez biegłego w zakresie natężenia hałasu.

Roszczenie negatoryjne

Zgodnie bowiem z treścią art. 222 § 2 K.c.: „Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń”. Żądanie zaprzestania naruszeń prawa własności oznacza roszczenie o zaniechanie na przyszłość trwałego lub powtarzającego się wkraczania w sferę cudzego prawa własności.

Roszczenie negatoryjne zabezpiecza obowiązek odpowiadający prawu własności polegający na biernym zachowaniu się i przestrzeganiu zakazu naruszania prawa własności.

Podsumowując, wskazuję, iż przedstawiona przez Pana sytuacja jest jak najbardziej do rozwiązania. Właściciel, zgodnie z obowiązującymi przepisami, powinien korzystać ze swej nieruchomości, zgodnie z treścią art. 144 K.c. Jeżeli tak nie jest, ma Pan interes prawny i faktyczny w wytoczeniu powództwa w tym zakresie. Jednak w pierwszej kolejności proponuję skierować do właściciela sąsiedniej nieruchomości wezwanie do zaprzestania naruszeń oraz opisania swoich wniosków i twierdzeń w tym zakresie pod rygorem skierowania sprawy na drogę sądową.

Zmiana lokalizacji urządzenia ze względu na nadmierny hałas

Odnosząc się jeszcze do Pańskiego ostatniego pytania, informuję, że przepisy nie określają odległości, w jakiej urządzenie tego typu (pompa ciepła) powinno znajdować się od granicy działki, albowiem ważna jest w tym przypadku akustyka i to, aby lokalizacja nie wpływa na zwiększenie hałasu. Jeżeli urządzenie w Pana przypadku jest źle umiejscowione –- bo wytwarza nadmierny hałas i podnosi jego natężenie – zasadna jest zmiana jego lokalizacji.