Uciążliwe sąsiedztwo boiska szkolnego

Uciążliwości związane z sąsiedztwem boiska szkolnego

W opisanej sytuacji można rozważyć skorzystanie z instytucji przewidzianej w art. 439 Kodeksu cywilnego (K.c.). Przepis ten stanowi, że: „ten, komu wskutek zachowania się innej osoby, w szczególności wskutek braku należytego nadzoru nad ruchem kierowanego przez nią przedsiębiorstwa lub zakładu albo nad stanem posiadanego przez nią budynku lub innego urządzenia, zagraża bezpośrednio szkoda, może żądać, ażeby osoba ta przedsięwzięła środki niezbędne do odwrócenia grożącego niebezpieczeństwa, a w razie potrzeby także, by dała odpowiednie zabezpieczenie”. Na podstawie tego przepisu może Pan żądać, aby gmina, której burmistrz jest organem wykonawczym, przedsięwzięła środki niezbędne do odwrócenia grożącego niebezpieczeństwa.

Kto ponosi odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez młodzież korzystającą z boiska?

Niebezpieczeństwo należy rozumieć jako niszczenie Pana własności poprzez ciągle wpadającą na posesję piłkę oraz wchodzących po nią bez Pana zgody graczy. Te zdarzenia stanowią dla Pana stan zagrożenia sankcjonujący akcję prewencyjną, której podstawą jest właśnie art. 439 K.c. Stan zagrożenia, czy też grożąca szkoda, muszą być prawdopodobne i wynikać bezpośrednio z działań podejmowanych przez osobę wyrządzającą szkodę. W tym konkretnym przypadku co prawda bezpośrednio wyrządzającymi szkodę są gracze, jednakże należy uznać, że odpowiedzialność za taki stan rzeczy ponosi gmina, skoro ona jest właścicielem gruntu, na którym posadowione jest boisko. To na gminie winien spoczywać obowiązek zapobiegania powstawaniu w Pana majątku szkody poprzez odpowiednie zabezpieczenie boiska. Z samej gry na boisku nie wynika jeszcze stan zagrożenia dla Pana, natomiast wynika on z niewłaściwego zabezpieczenia boiska. Może Pan żądać przedsięwzięcia środków niezbędnych do odwrócenia grożącego niebezpieczeństwa. W tym przypadku gmina powinna poprawić ogrodzenie na swój koszt, tak aby zabezpieczało posesję. Roszczenie przedstawione powyżej powinno zostać spełnione przez gminę dobrowolnie, proponuję zatem najpierw skierować pismo do gminy obejmujące ostateczne przedsądowe wezwanie do podjęcia działań zapobiegających niebezpieczeństwu. W przypadku braku reakcji gminy należy skierować sprawę na drogę postępowania sądowego poprzez wniesienie pozwu do sądu z żądaniem zobowiązania pozwanego (gminy) do zamontowania na własny koszt ogrodzenia o odpowiedniej wysokości na całej długości granicy między nieruchomością powoda (czyli Pana) a pozwanego. Pozew można złożyć wraz z wnioskiem o zabezpieczenie powództwa np. poprzez ograniczenie czasu użytkowania boiska o pewnych porach, ewentualnie poprzez zainstalowanie stosownego ogrodzenia, choćby tymczasowego. Zgodnie z art. 755 § 1 K.p.c.: „Jeżeli przedmiotem zabezpieczenia nie jest roszczenie pieniężne, sąd udziela zabezpieczenia w taki sposób, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni, nie wyłączając sposobów przewidzianych dla zabezpieczenia roszczeń pieniężnych.”

Wedle regulacji z artykułu 38 K.p.c. sądem właściwym będzie sąd położenia Pana nieruchomości.

Funkcjonowanie boiska zakłóca korzystanie z nieruchomości sąsiedniej

Innym wyjściem jest skorzystanie z instytucji przewidzianej w art. 144 K.c. Zgodnie z tym przepisem „właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych”. Roszczenie to daje możliwość dochodzenia należnego odszkodowania w sytuacji ograniczenia możliwości normalnego korzystania z nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem, np. mieszkalnym. Przepis ten dotyczy tzw. instytucji immisji, czyli negatywnego oddziaływania na grunt sąsiedni. Regularnie wpadająca na Pana nieruchomość piłka i osoby wchodzące na Pana teren negatywnie na nią oddziałują. Gmina, jako właściciel, powinna przy wykonywaniu swojego prawa własności, a takim wykonywaniem jest wybudowanie, utrzymywanie i w konsekwencji udostępnianie społeczeństwu boiska, powstrzymać się od działań, które zakłócają korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę. Opisane zakłócenia raczej spełniają wymóg „ponad przeciętnej miary”. Jeśli udałoby się udowodnić, że funkcjonowanie boiska szkolnego zakłóca korzystanie z Pana prawa (prawa własności), istnieje możliwość dochodzenia odszkodowania. Jak orzekł Sąd Najwyższy (III CRN 367/75): art. 144 K.c. znajduje zastosowanie nie tylko w sytuacji, gdy właściciel sąsiedniej nieruchomości doznaje szkody, lecz także wówczas, gdy właściciel sąsiedniej nieruchomości przy wykonywaniu swych praw zakłóca korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych. Natomiast jeżeli zakłócenie powoduje dodatkowo szkodę, to wtedy ponoszący szkodę może żądać odszkodowania na zasadach ogólnych (art. 415 K.c. i nast.). Po stwierdzeniu immisji będzie można na zasadzie art. 415 K.c. żądać od właściciela gruntu – gminy – stosownego odszkodowania. Należy pamiętać, że aby dochodzić niniejszego odszkodowania w związku z zaistnieniem immisji, musi Pan również wykazać zaistnienie szkody. Następnie należy wykazać istnienie związku przyczynowego pomiędzy działaniami właściciela gruntu, będącymi immisjami, a powstaniem szkody. Według art. 415 K.c.: „kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”. Jednakże pragnę też zwrócić uwagę na to, że Sąd Najwyższy orzekł, iż sprawa, której przedmiotem jest rozstrzygnięcie o zasadności roszczenia o zaniechanie immisji niematerialnych dochodzonego na podstawie art. 144 w zw. z art. 222 § 2 K.c., ma charakter sprawy majątkowej (II CZ 64/14). To oznacza, że Pana sprawa o immisje mogłaby zostać zakwalifikowana jako majątkowa, a to wiązałoby się z kosztami przy wniesieniu pozwu. Od pozwu będzie trzeba uiścić opłatę w wysokości 5% wartości przedmiotu sporu. Z orzecznictwa wynika, że jako wartość przedmiotu sporu należy podać wartość nieruchomości.