Alimenty na dorosłe dziecko
Jeżeli dziecko – pomimo osiągnięcia dorosłości – dalej się uczy, a w szczególności nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie (nie ma wypracowanego zawodu), to niestety obowiązek alimentacyjny jest w dalszym ciągu zasadny. Wszystko jednak zależy od tego, czy córka podjęła pracę lub może podjąć pracę w zawodzie, a więc, czy jest w stanie utrzymać się samodzielnie, ponieważ to jest jedyna przesłanka w zakresie obowiązku alimentacyjnego i jego utrzymania lub uchylenia.
Zgodnie z treścią art. 135 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (w skrócie K.r.io.) „Zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego”. Zgodnie natomiast z treścią art. 133 § 1 K.r.io. „Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania”.
Artykuł 133 § 1 K.r.io. przewiduje szczególną przesłankę alimentacji dzieci przez rodziców. Jest nią niemożność samodzielnego utrzymania się przez dziecko. Jednak rodzice nie są zobowiązani świadczyć alimentów, jeżeli dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania (zob. art. 103 K.r.io.). Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka nie jest ograniczony żadnym sztywnym terminem i nie ustaje w związku z osiągnięciem przez dziecko określonego wieku lub stopnia wykształcenia.
Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›
Samodzielne utrzymywanie się dziecka a alimenty
Zasadniczą okolicznością, od której zależy trwanie bądź ustanie tego obowiązku, jest to, czy dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Rodzice mogą być zobowiązani świadczyć alimenty dziecku pełnoletniemu w szczególności, jeżeli kształci się, jest dotknięte niepełnosprawnością lub chorobą. W orzecznictwie wskazuje się, że orzekając o tym obowiązku, należy brać pod uwagę, czy osobiste zdolności i cechy charakteru dziecka pełnoletniego pozwalają na rzeczywiste kontynuowanie przez nie kształcenia.
W nauce prawa podnosi się, że wprowadzenie komentowanej regulacji „stanowi podsumowanie orzecznictwa Sądu Najwyższego, który pod rządami poprzednio obowiązujących przepisów dopuszczał możliwość uchylenia się przez rodziców od obowiązku alimentacyjnego względem pełnoletniego dziecka, jeżeli »nie dokłada ono starań w celu uzyskania możliwości samodzielnego utrzymania się«. Sytuacja taka ma miejsce na przykład, gdy pełnoletnie dziecko, już przygotowane do pracy, zaniedbuje studia, z własnej winy nie zdając egzaminów (…)” (tak J. Zatorska, Komentarz do zmiany art. 133, Nb 3).
Wskazuje się, że w danych okolicznościach takim zachowaniem może być m.in. „nieuczestniczenie w zajęciach studenckich i brak pozytywnych wyników egzaminów i zaliczeń, powtarzanie roku, niepodjęcie studiów pomimo uzyskania środków finansowych na zapłatę czesnego albo czynszu na najem mieszkania, podejmowanie studiów na kolejnym kierunku itd.” (tak J. Haberko, Charakter prawny relacji, s. 54).
Zgodnie z powyższym, na podstawie przedstawionego opisu, musi Pan oszacować, czy córka, kończąc studia I stopnia, jest obecnie w stanie utrzymać się samodzielnie, a więc, czy ma szansę na podjęcie pracy w zawodzie. Jeżeli bowiem dziecko dalej się uczy i nie posiada jeszcze możliwości zarobkowych, to obowiązek powinien trwać, albowiem nie jest ona w stanie utrzymać się samodzielnie.
Z uwagi na powyższe proszę rozważyć w niniejszej sprawie złożenie pozwu, albowiem może Pan spróbować uchylić alimenty, jednak pozew będzie zasadny, jeżeli spełniona zostanie przesłanka możliwości samodzielnego utrzymania się przez dziecko – i tylko na tej podstawie sąd orzeka o uchyleniu obowiązku alimentacyjnego.
Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›
Przykłady
Przykład 1
Pan Jan płaci alimenty na swoją 22-letnią córkę Annę, która właśnie skończyła studia licencjackie z ekonomii. Mimo możliwości podjęcia pracy w zawodzie, Anna zdecydowała się na dalszą naukę w szkole policealnej, co w opinii Pana Jana nie podnosi jej kwalifikacji, a wręcz zaniża kompetencje. Pan Jan wystąpił do sądu o uchylenie alimentów, argumentując, że córka ma już wykształcenie pozwalające jej na samodzielne utrzymanie.
Przykład 2
Pani Maria przez wiele lat płaciła alimenty na syna Pawła, który ukończył studia inżynierskie. Paweł zdecydował się na kolejne studia podyplomowe, ale jednocześnie podjął pracę na pełny etat. Pani Maria złożyła wniosek o uchylenie alimentów, uznając, że syn jest w stanie samodzielnie się utrzymać, zwłaszcza że jego zarobki są wystarczające, by pokryć koszty życia.
Przykład 3
Pan Adam płaci alimenty na swojego dorosłego syna Kacpra, który po ukończeniu studiów z informatyki nie podjął pracy, mimo wielu ofert. Kacper twierdzi, że chce jeszcze "odnaleźć swoją ścieżkę", ale nie przykłada się do poszukiwania zatrudnienia. Pan Adam, widząc, że syn nie dokłada starań, by się usamodzielnić, złożył pozew o uchylenie obowiązku alimentacyjnego.
Podsumowanie
Obowiązek alimentacyjny wobec dorosłego dziecka może zostać uchylony, jeśli dziecko jest w stanie samodzielnie się utrzymać. Kluczowe jest, czy posiada wykształcenie i kwalifikacje, które umożliwiają podjęcie pracy. Rodzice nie są zobowiązani do dalszego wsparcia, jeśli dorosłe dziecko nie dokłada starań, by się usamodzielnić.
Oferta porad prawnych
Potrzebujesz pomocy w sprawie alimentów lub przygotowania pisma do sądu? Skorzystaj z naszych profesjonalnych porad prawnych online i zamów indywidualnie dopasowane dokumenty! Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
Alimenty z funduszu alimentacyjnego – przekroczenie kryterium dochodowego
