Ubezwłasnowolnienie i opieka nad bliskim z demencją

Poinformowanie opieki społecznej o sytuacji

W pierwszej kolejności wskazuję, iż jeżeli babcia nie chce od Państwa pomocy, to żaden organ nie zmusi mamę do pomocy. Obowiązek pomocy rodzinie nie jest nigdzie uregulowany i ustawodawca nie wyciąga z tego żadnych konsekwencji. Jeżeli z babcia nie można się porozumieć, a wymaga ona opieki, proponuję porozumieć się z organem pomocy rodzinie – mops-em lub gops-em – który po przeprowadzeniu wywiadu u babci powinien zadecydować, czy babcia może sama zamieszkiwać, czy wymagane jest jej przymusowe umieszczenie w DPS-ie.

Jeżeli mama nie jest w stanie zająć się babcią i nie jest w stanie się z nią porozumieć – najlepiej zgłosić się do mops-u lub gops-u, który podejmie interwencję w tej sprawie. Organ pomocy rodzinie może bowiem bez konieczności ubezwłasnowolnienia skierować wniosek do sądu o przymusowe umieszczenie babci w DPS-ie– nie ma wtedy konieczności kierowania pozwu o ubezwłasnowolnienie i czekania na zakończenie sprawy. Sprawa o przymusowe umieszczenie w DPS-ie jest znacznie szybsza – jednak wniosek może złożyć organ pomocy rodzinie. Jeżeli mimo to zdecydują się Państwo na ubezwłasnowolnienie, to również jest to droga do działania.

Wniosek o ubezwłasnowolnienie babci

Zgodnie z treścią art. 545 Kodeksu postępowania cywilnego wniosek o ubezwłasnowolnienie może zgłosić:

1) małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie;

2) jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo;

3) jej przedstawiciel ustawowy.

§ 2. Krewni osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie, nie mogą zgłaszać tego wniosku, jeżeli osoba ta ma przedstawiciela ustawowego.

§ 3. Wniosek o ubezwłasnowolnienie częściowe można zgłosić już na rok przed dojściem do pełnoletności osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie.

§ 4. Kto zgłosił wniosek o ubezwłasnowolnienie w złej wierze lub lekkomyślnie, podlega karze grzywny. Wniosek powinien spełniać wymogi pisma procesowego (art. 511 § 1 w zw. z art. 126 § 1 i 2 oraz art. 187).

Kodeks postępowania cywilnego nie zawiera wymogów szczególnych dotyczących omawianego wniosku (z wyjątkiem uprawnienia sądu określonego w art. 552 § 1), ale nie ulega wątpliwości, że musi on zawierać żądanie ubezwłasnowolnienia całkowitego albo częściowego, wskazanie przyczyny określonej w art. 13 § 1 Kodeksu cywilnego, względnie art. 16 § 1 a także wskazanie okoliczności, z których wypływa uprawnienie wnioskodawcy do złożenia tego wniosku.

Sąd jest związany treścią wniosku oraz wskazaną w uzasadnieniu podstawą ubezwłasnowolnienia, dopuszczalne jest jednak – stosownie do wyników postępowania dowodowego – orzeczenie ubezwłasnowolnienia częściowego, chociażby żądanie wniosku dotyczyło ubezwłasnowolnienia całkowitego (post. SN z 13.12.1976 r., sygn. akt I CR 441/76).

W sprawie zostanie powołany biegły psycholog i psychiatra, którzy po zbadaniu babci orzekną o podstawie ubezwłasnowolnienia.