Testamenty wzajemne małżonków

Spisanie testamentów wzajemnych - zapisanie majątku współmałżonkowi

Skoro po śmierci jednego z Państwa cały majątek ma dziedziczyć drugi współmałżonek, więc w tym celu warto spisać testamenty wzajemne. Czyli Pan w swoim testamencie przepisze należącą do Pana połowę majątku wspólnego małżeńskiego oraz cały majątek osobisty na rzecz żony, a żona na Pana. Wolność sporządzenia testamentu, tzw. wolność testowania, oznacza, że mogą Państwo samodzielnie i bez niczyjej zgody dowolnie rozdysponować swój majątek w testamentach.

Dodatkowo, ażeby każdy z Państwa był pewny, że po śmierci jednego z Was dzieci nie będą żądać od niego zachowku, warto jeszcze za życia spisać umowę o zrzeczeniu się dziedziczenia (z każdym z dzieci, o ile są pełnoletnie).

Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia

„Art. 1048 Kodeksu cywilnego [Umowa o zrzeczenie się dziedziczenia]

Spadkobierca ustawowy może przez umowę z przyszłym spadkodawcą zrzec się dziedziczenia po nim. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.”

„Art. 1049 Kodeksu cywilnego [Skutki umowy o zrzeczenie]

§ 1. Zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje również zstępnych zrzekającego się, chyba że umówiono się inaczej.

§ 2. Zrzekający się oraz jego zstępni, których obejmuje zrzeczenie się dziedziczenia, zostają wyłączeni od dziedziczenia, tak jakby nie dożyli otwarcia spadku.”

Pozbawienie dzieci prawa do zachowku

Skutkiem umowy o zrzeczenie się dziedziczenia jest pozbawienie prawa do zachowku, gdyż należy się on tylko określonym spadkobiercom, którzy byliby powołani do spadku z mocy ustawy. W przypadku zrzeczenia się jedynie prawa do zachowku osoba objęta zrzeczeniem może dziedziczyć nie tylko na podstawie testamentu, ale także z ustawy. Ta ostatnia możliwość istnieje wtedy, gdy zrzeczeniem objęto jedynie zachowek, a spadkodawca odwoła testament, który przewidywał dziedziczenie osób trzecich, lub gdy jeden ze spadkobierców testamentowych nie chce lub nie może dziedziczyć, a nie stosuje się przyrostu (A. Malinowski, Umowa o zrzeczenie..., s. 34).

Reasumując, w mojej ocenie wariant z testamentami wzajemnymi byłby najbardziej bezpieczny dla Państwa. Dawałby bowiem Państwu możliwość dziedziczenia swojego majątku i wyłącznego nim dysponowania. Należy mieć jednakże na uwadze, że testament generuje prawo do zachowku dla Państwa dzieci od wartości przepisanego tym testamentem majątku. Zatem aby i tutaj się zabezpieczyć, powinniście Państwo zawrzeć z dziećmi umowę o zrzeczeniu się dziedziczenia, o czym była mowa.

Dla pewności warto spisać testament u notariusza, który gwarantuje, że testament będzie sporządzony zgodnie z prawem, a jego zapisy ważne.