Szantaż intymnymi zdjęciami, jak się bronić i kiedy zgłosić sprawę na policję?

Intymność seksualna pod ochroną prawa

Proponuję, aby jak najszybciej złożył Pan zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa w najbliższej prokuraturze rejonowej lub zgłosił się na policję w celu złożenia ustnego zawiadomienia. Zgodnie z treścią art. 191a Kodeksu karnego (K.k.):

§ 1. Kto utrwala wizerunek nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej, używając w tym celu wobec niej przemocy, groźby bezprawnej lub podstępu, albo wizerunek nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej bez jej zgody rozpowszechnia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Ze względu na kodeksowe umiejscowienie omawianego czynu dobrem chronionym przy przestępstwie z art. 191a § 1 K.k. jest wolność decydowania o utrwalaniu i rozpowszechnianiu własnego wizerunku w stanie nagości lub w trakcie czynności seksualnych. Ochroną objęte jest także prawo do życia prywatnego, albowiem intymna sfera pokrzywdzonego, naruszana tym czynem, bez wątpienia jest jego istotnym składnikiem.

Zakaz rozpowszechniania wizerunku nagiej osoby bez jej zgody

Alternatywna możliwość popełnienia przestępstwa z art. 191a § 1 K.k. polega na rozpowszechnianiu utrwalonego wcześniej wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej bez jej zgody. Rozpowszechnianie obejmuje więc taką sytuację, gdy udostępnia się powszechnie wymaganą w komentowanym przepisie treść, umożliwiając zapoznanie się z nią większej, bliżej nieokreślonej liczbie osób, przy czym bez znaczenia jest, czy sprawca rozpowszechniany wizerunek utrwalił przy użyciu przemocy, groźby lub podstępu czy też bez stosowania wobec ofiary takich środków. Istotne jest tylko to, że uczynił to bez jej zgody.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreślono także, że choć rozpowszechnianie wizerunku stanowiące znamię przestępstwa z art. 191a K.k. w praktyce wyłącznie następuje za pomocą mediów elektronicznych, to samo w sobie w najmniejszym stopniu nie obniża stopnia szkodliwości społecznej takiego czynu (wyrok SN z 13.04.2016 r., II KK 304/15, Prok. i Pr. 2016, Nr 7-8, poz. 3).

Groźby karalne

Co do zasady więc, niniejsze przestępstwo jest popełnione dopiero w chwili rozpowszechnienia takiego wizerunku, jednak w przypadku uzasadnionej groźby, że sprawca to uczyni, jak najbardziej powinien Pan zgłosić groźbę, a organ powinien wszcząć postępowanie. Zgodnie bowiem z treścią art. 190 K.k.:

§ 1. Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 2. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Powszechnie się przyjmuje w doktrynie, że dobrem chronionym przy przestępstwie groźby karalnej jest wolność człowieka w sensie psychicznym, tj. wolność od poczucia obawy i strachu popełnienia przestępstwa na jego szkodę lub na szkodę osoby najbliższej (K. Daszkiewicz-Paluszyńska, Groźba karalna, s. 32-33; post. SN z 15.2.2007 r., IV KK 273/06, Prok. i Pr. 2007, Nr 7–8, poz. 7).

Ochroną objęte zatem zostało poczucie bezpieczeństwa człowieka w zgodzie z jego subiektywnym odczuciem zagrożenia. W związku z tym czasem przyjmowano, że dobrem chronionym przy tym czynie jest wolność w sensie subiektywnym, czyli poczucie wolności, wolność od obawy, strachu (post. SN z 25.5.2006 r., IV KK 403/05, OSNwSK 2006, Nr 1, poz. 1123; wyr. SN z 9.12.2002 r., IV KKN 508/99, Legalis).

Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa

Z uwagi na powyższe, jeżeli ktoś grozi Panu upublicznieniem wizerunku, powinien Pan złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do prokuratury rejonowej miejsca zamieszkania.

Źródła:

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny - Dz.U. 1997 nr 88 poz. 553