Świadczenie pomocy drogowej - wymagane licencje i procedury

UWAGA! Poniższy tekst stanowi jedynie fragment dłuższej odpowiedzi.

 Wymagania techniczne jakie wiążą się ze świadczeniem usług w zakresie pomocy drogowej

W tabeli nr 3 w Załączniku nr 4 do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 27 września 2003 r. w sprawie szczegółowych czynności organów w sprawach związanych z dopuszczeniem pojazdu do ruchu oraz wzorów dokumentów w tych sprawach (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 1088 z późn. zm.) pojazdy pomocy drogowej zostały zakwalifikowane jako „pojazdy specjalne” i oznaczone kodem 504. Zgodnie z art. 2 pkt 36 ustawy Prawo o ruchu drogowym z dnia 20 czerwca 1997 r. (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 1137 z późn. zm.) przez pojazd specjalny należy rozumieć pojazd samochodowy lub przyczepę przeznaczone do wykonywania specjalnej funkcji, która powoduje konieczność dostosowania nadwozia lub posiadania specjalnego wyposażenia; w pojeździe tym mogą być przewożone osoby i rzeczy związane z wykonywaniem tej funkcji. Skoro ustawodawca określił pojazd pomocy drogowej jako pojazd specjalny w przywoływanym rozporządzeniu, to wydaje się, że zmiana przeznaczenia w dowodzie rejestracyjnym będzie konieczna.

Szczegółowe wymagania techniczne dla pojazdów pomocy drogowej określa rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 305 z późn. zm.).

Wyposażenie pojazdu pomocy drogowej

Zgodnie z § 38 ust. 1 przywołanego rozporządzenia „pojazd pomocy drogowej powinien być wyposażone w ostrzegawczy sygnał świetlny błyskowy barwy żółtej samochodowej, widoczny ze wszystkich stron pojazdu z odległości co najmniej 150 m przy dobrej przejrzystości powietrza i niepowodujący oślepiania innych uczestników ruchu oraz odpowiadający następującym warunkom: liczba świateł: co najmniej jedno, nie więcej niż dziesięć; rozmieszczenie świateł: na dachu nadwozia (kabiny); dopuszcza się umieszczenie świateł w innym miejscu, przy zapewnieniu wymaganej widoczności sygnału; włączanie świateł błyskowych powinno być niezależne od położenia urządzenia umożliwiającego pracę silnika oraz od włączenia sygnałów dźwiękowych”.

Ponadto, jak stanowi § 38 ust. 2 przywołanego rozporządzenia, „pojazd pomocy drogowej powinien posiadać:

1) kabinę kierowcy lub nadwozie barwy żółtej lub oznaczone pasem wyróżniającym barwy żółtej spełniającym warunki, o których mowa w § 36;

2) nadwozie konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu uszkodzonych pojazdów lub być wyposażony w:

a) hol giętki do holowania motocykla i hol sztywny do holowania pojazdu, o konstrukcji wykluczającej potrzebę użycia niesprawnego układu kierowniczego lub niesprawnych hamulców uszkodzonych pojazdów;

b) ostrzegawczy sygnał świetlny błyskowy barwy żółtej, o konstrukcji umożliwiającej umieszczenie na pojeździe holowanym,

c) dodatkowy zestaw świateł tylnych przeznaczony do umieszczania na pojeździe holowanym w przypadku tymczasowego zakrycia świateł pojazdu holującego”.

(…)

Wskazane przepisy stanowią fundament dla europejskiego prawa transportowego i większość obowiązków związanych z transportem jest zawarta właśnie w nich. Należy wyjaśnić, że rozporządzenia unijne — w przeciwieństwie do dyrektyw — są aktami prawnymi, które znajdują zastosowanie bezpośrednio na terytorium całej Unii Europejskiej, więc nie trzeba ich wprowadzać do przepisów krajowych (a dodatkowo przepisy krajowe nie mogą być z nimi sprzeczne czy w inny sposób ich naruszać). Aby jednak określić, kiedy poszczególne regulacje znajdują zastosowanie, trzeba na wstępie określić zakres zastosowania — wiele aktów prawnych zawiera wyłączenia określonych sytuacji lub wskazuje, w jakich przypadkach przedmiotowe regulacje wchodzą w rachubę.

Dopuszczalna masa całkowita pojazdów łącznie z przyczepą lub naczepą

Art. 2 ust. 1 rozporządzenia 561/2006 określa, że „rozporządzenie 561/2006 ma zastosowanie do przewozu drogowego:

a) rzeczy, gdy dopuszczalna masa całkowita pojazdów łącznie z przyczepą lub naczepą przekracza 3,5 tony; lub

b) osób, pojazdami skonstruowanymi lub trwale przystosowanymi i przeznaczonymi do przewozu więcej niż dziewięciu osób łącznie z kierowcą”.

Tym samym pojazdy, których dopuszczalna masa całkowita jest niższa niż 3,5 t, nie mieszczą się w zakresie zastosowania w/w rozporządzenia. Jednakże to jeszcze nie wszystko — może się zdarzyć, że pojazd będzie miał więcej niż 3,5 t lub będzie przewoził więcej niż 9 osób, a mimo to nadal nie będzie stosowane. Wynika to z art. 3 rozporządzenia 561/2006:

Pojazd specjalistyczny pomocy drogowej poruszający się w promieniu 100 km od swej bazy

„Niniejsze rozporządzenie nie ma zastosowania do przewozu drogowego:

a) pojazdami używanymi do przewozu osób w ramach przewozów regularnych, których trasa nie przekracza 50 km;

aa) pojazdami lub zespołami pojazdów o maksymalnej dopuszczalnej masie nieprzekraczającej 7,5 tony używanymi do przewozu materiałów, sprzętu lub urządzeń do użytku kierowcy w trakcie pracy, które to pojazdy są używane wyłącznie w promieniu 100 km od bazy przedsiębiorstwa oraz pod warunkiem że prowadzenie takich pojazdów nie stanowi głównego zajęcia kierowcy.

b) pojazdami o dopuszczalnej maksymalnej prędkości nie przekraczającej 40 km/h;

c) pojazdami będącymi własnością sił zbrojnych, służb obrony cywilnej, straży pożarnej i sił odpowiedzialnych za utrzymanie porządku publicznego, lub wynajmowanych przez nie bez kierowcy, gdy przewóz wykonywany jest w związku z zadaniami powierzonymi tym służbom i pozostaje pod ich kontrolą;

d) pojazdami używanymi w razie wypadków lub do prowadzenia działań ratunkowych, w tym pojazdami używanymi w niehandlowym przewozie pomocy humanitarnej;

e) pojazdami specjalistycznymi używanymi do celów medycznych;

f) pojazdami specjalistycznymi pomocy drogowej poruszającymi się w promieniu 100 km od swej bazy;

g) pojazdami poddawanymi próbom drogowym do celów rozwoju technicznego lub w ramach napraw albo konserwacji oraz pojazdami nowymi lub przebudowanymi, które nie zostały jeszcze dopuszczone do ruchu;

h) pojazdami lub zespołami pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 7,5 tony używanymi do niehandlowego przewozu rzeczy;

i) pojazdami użytkowymi o statusie pojazdów zabytkowych zgodnie z przepisami państwa członkowskiego, w którym są użytkowane, wykorzystywanymi do niehandlowych przewozów osób lub rzeczy”.

(…)

Jak Pan zatem widzi po lekturze wymienionych przepisów, kluczowe znaczenie ma dopuszczalna masa całkowita — od niej wszystko zależy. Jeżeli Pański bus razem z lawetą mieści się w przedziale do 3,5 tony (trzeba to liczyć łącznie!), to wówczas nie powinno być problemu z prawnymi wymogami dotyczącymi wykonywania przewozu samochodów, gdyż wszystkie akty prawne nie dotyczą tej sytuacji. Ewentualnie w sytuacji, gdy jednak dopuszczalna masa całkowita byłaby wyższa, wchodzi jeszcze w rachubę zastosowanie wyłączenia z rozporządzenia 561/2006, mówiącego, że przepisów nie stosuje się do pomocy drogowej, o ile przewozy są wykonywane w odległości do 100 km od bazy przedsiębiorstwa.

Jeżeli z jakichkolwiek powodów uzna Pan, że Pańska działalność nie będzie podlegać żadnym wyłączeniom, o których była mowa powyżej (np. ze względu na przekroczoną masę, wykonywanie usług dalej niż 100 km od bazy), to wówczas niestety trzeba spełnić wszystkie wymagania przewidziane dla zawodowych przewoźników rzeczy, a więc przede wszystkim:

• uzyskać licencję co najmniej krajową na przewóz rzeczy;
• przestrzegać warunków dotyczących tachografów;
• przestrzegać przepisów dotyczących czasu pracy kierowców.

W sytuacji, gdy po przeanalizowaniu niniejszej odpowiedzi dojdzie Pan do wniosku, że potrzebuje Pan wyjaśnień dotyczących tych trzech aspektów, ponieważ aktualnie lub w przyszłości będzie obciążały Pana ww. obowiązki, rozwinę te wątki w ramach opinii uzupełniającej — na podstawie Pańskiego opisu na razie nie wydaje się to konieczne.

Informujemy, że świadczymy pomoc prawną z zakresu przedstawionej tematyki.