Środek zabezpieczający – internacja sądowo-psychiatryczna

Wniosek o uchylenie środka karnego zabezpieczającego w postaci umieszczenia w zakładzie psychiatrycznym

Odnosząc się do treści pytania, wyjaśniam, że w chwili obecnej żona powinna złożyć do sądu wniosek o uchylenie środka karnego zabezpieczającego, wskazując w uzasadnieniu, iż kierownik szpitala, powołując się na treść art. 203 § 1 (część zdania) twierdzi, że opinie o stanie zdrowia sprawcy przebywającego na terenie szpitala może wydawać wyłącznie w okresach zamkniętych, tj. po upływie 6 miesięcy pobytu osoby w szpitalu, pomimo poprawy stanu zdrowia tejże osoby.

Zgodnie z treścią art. 203 § 1 Kodeksu karnego wykonawczego – kierownik zakładu zamkniętego, w którym wykonuje się środek zabezpieczający, nie rzadziej niż co 6 miesięcy przesyła do sądu opinię o stanie zdrowia sprawcy umieszczonego w tym zakładzie i o postępach w leczeniu lub terapii, opinię taką obowiązany jest przesłać bezzwłocznie, jeżeli w związku ze zmianą stanu zdrowia sprawcy uzna, że jego dalsze leczenie i pozostawanie w zakładzie nie jest konieczne.

Opinia dla sądu o stanie zdrowia i stosowanym leczeniu lub terapii wobec sprawcy umieszczonego w zakładzie zamkniętym

Zgodnie z treścią art. 203 § 2 Kodeksu karnego wykonawczego – sąd może w każdym czasie żądać opinii o stanie zdrowia i stosowanym leczeniu lub terapii oraz ich wyników wobec sprawcy umieszczonego w zakładzie zamkniętym, w którym wykonywany jest środek zabezpieczający.

Wyjaśnić należy, że zaświadczenie kierownika szpitala o stanie zdrowia internowanego na podstawie art. 203 § 1 K.k.w nie jest identyczne z opinią o potrzebie dalszego stosowania tego środka zabezpieczającego (art. 203 § 2 i art. 204 K.k.w.

Zaznaczyć należy również, że opinia biegłych lekarzy wydawana jest jedynie w razie potrzeby i na wyraźne żądanie sądu, nie zaś w każdym przypadku.

Każdorazowo pobyt sprawcy w zakładzie zamkniętym powinien być ograniczony do minimum, ponieważ stanowi on ograniczenie praw i wolności – art. 31 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w związku z art. 4 Kodeksu karnego wykonawczego.

Zgodnie z treścią art. 204 K.k.w. – sąd nie rzadziej niż co 6 miesięcy, a w przypadku uzyskania opinii, że dalsze pozostawanie sprawcy w zakładzie, w którym jest wykonywany środek zabezpieczający, nie jest konieczne, bezzwłocznie orzeka w przedmiocie dalszego stosowania tego środka. W razie potrzeby sąd zasięga opinii biegłych lekarzy.

Zwolnienie sprawcy z zamkniętego zakładu leczenia odwykowego

Biorąc pod uwagę obowiązujące przepisy prawa – ani Kodeks karny, ani Kodeks karny wykonawczy nie określają przesłanek, które powinny decydować o uchyleniu środka zabezpieczającego.

W wypadku środka orzekanego wobec osób niepoczytalnych Kodeks karny stwierdza jedynie, że sąd orzeka o zwolnieniu sprawcy, jeżeli dalsze pozostawanie w zakładzie nie jest konieczne (art. 94 § 2 K.k.). Zaistnienie tej przesłanki powoduje obligatoryjne zwolnienie sprawcy z zakładu zamkniętego (zob. też art. 95a § 3 K.k.).

Natomiast w wypadku środka orzekanego w związku z uzależnieniem od alkoholu lub innego środka odurzającego Kodeks karny przewiduje, że o zwolnieniu sprawcy z zamkniętego zakładu leczenia odwykowego rozstrzyga sąd na podstawie wyników leczenia (art. 96 § 3 K.k.).

Uwzględniając powyższe, o uchyleniu środka zabezpieczającego każdorazowo powinno decydować ustanie przyczyn, które były podstawą jego orzeczenia. Istotna przy dokonywaniu ustaleń w tym zakresie powinna być ocena, czy zrealizowane zostały cele wykonywania środka zabezpieczającego, określone w art. 202.

W wypadku środka orzeczonego na podstawie art. 94 § 1 lub art. 95a § 1 K.k. momentem, w którym powinno nastąpić zwolnienie sprawcy z zakładu zamkniętego, będzie ustalenie wysokiego prawdopodobieństwa, iż sprawca nie popełni ponownie czynu zabronionego tego rodzaju, w związku z którym zastosowano wobec niego środek zabezpieczający.

W wypadku natomiast środka zabezpieczającego, orzeczonego na podstawie art. 96 § 1 K.k., jego uchylenie nastąpi, gdy wyniki leczenia stosowane wobec skazanego w czasie pobytu w zakładzie leczenia odwykowego pozwalają na wyrażenie prognozy, iż ustało wysokie prawdopodobieństwo ponownego popełnienia przez niego przestępstwa w związku z uzależnieniem od alkoholu lub innego środka odurzającego (zob. art. 93 K.k.).

Reasumując, jedynie wyraźny i oczywisty brak konieczności dalszego stosowania, ale także brak dostatecznych danych, które wskazywałyby na istnienie takiej konieczności, stwarza obowiązek uchylenia przez sąd środka zabezpieczającego.

Czy sąd kontroluje zasadność pobytu skazanego w zakładzie psychitrycznym?

Czyli, zgodnie z przepisami prawa pobyt sprawcy w zakładzie zamkniętym powinien być ograniczony do niezbędnego minimum, dlatego konieczna jest systematyczna kontrola przez sąd potrzeby dalszego stosowania środka zabezpieczającego.

Z tego powodu właśnie sąd ma obowiązek nie rzadziej niż co 6 miesięcy, a w wypadku uzyskania opinii, że dalsze pozostawanie sprawcy w zakładzie zamkniętym nie jest konieczne, bezzwłocznie, orzec w przedmiocie dalszego stosowania środka zabezpieczającego.

W związku z powyższym proponuję, aby żona skierowała do sądu wniosek o zwolnienie jej z wykonania orzeczonego środka karnego zabezpieczającego w postaci umieszczenia jej w zakładzie psychiatrycznym z powodu ustania podstaw (remisja choroby).

Wniosek należy złożyć do sądu rejonowego, termin jego rozpoznania zależy od ilości spraw do rozpoznania. Sądzę, że w terminie miesiąca sprawie powinien być nadany bieg.

W uzasadnieniu wniosku należy powołać się na ustną opinię kierownika szpitala oraz jego argumentację skierowaną zarówno do sprawczyni jak i do Pana, iż pomimo ustania przyczyn pozostawania i leczenia w szpitalu, to z uwagi na procedurę wynikającą z treści art. 203 § 1 K.k.w. on jako kierownik szpitala może wysłać opinię do sądu dopiero po upływie 6 miesięcy, proszę podkreślić sugestie dyrektora, iż jest on związany powyższym terminem. We wniosku wskazać proszę świadków słów wygłoszonych przez kierownika szpitala.

Sąd, rozpoznając wniosek – oprócz opinii kierownika szpitala, o ile okaże się ona niejasna lub wewnętrznie sprzeczna (art. 201 K.p.k.) – może zasięgnąć opinii innych biegłych.

Istotną treść opinii biegłych powinna stanowić nie tylko diagnoza aktualnego stanu psychicznego Pańskiej żony, ale też wiążąca się z nim prognoza co do jej zdolności samodzielnej oceny własnego zachowania i samodzielnego kierowania własnym postępowaniem w ten sposób, aby nie istniało wysokie prawdopodobieństwo ponownego popełnienia czynu związanego ze stanem zdrowia, który był podstawą zastosowania środka zabezpieczającego.