Sprzedaż udziałów spółki z o.o. zajętych przez komornika

W mojej ocenie, obejście komornika najzwyczajniej w świecie się nie opłaca. Z prostego powodu. Sprzedaż „na wolnym rynku” udziałów z wadą prawną (zajętych przez komornika) jest nierozsądna wobec nabywcy takich udziałów. Taki nabywca z chwilą powzięcia wiadomości o tym, że wraz z udziałami „kupił też komornika”, może po prostu od umowy odstąpić i żądać po pierwsze zwrotu ceny, a po drugie także stosownego odszkodowania.

Co więcej, jeżeli wie Pan o zajęciu Pańskich udziałów w spółce i sprzeda je Pan z pominięciem komornika, to nic Pan nie zyska również finansowo. Samo zajęcie wierzytelności powoduje naliczenie kosztów egzekucyjnych i w orzecznictwie sądowym wskazuje się, że te koszty są komornikowi należne za samo zdyscyplinowanie dłużnika. Innymi słowy, nie ma znaczenia to, czy sprzedaż udziałów to sprzedaż egzekucyjna (przez komornika), czy też sprzedaż poza komornikiem. Koszty egzekucyjne trzeba tak czy inaczej zapłacić. Jedyne co można zyskać, to sprzedaż tych udziałów po cenie rynkowej. Komornik może je sprzedać poniżej tej kwoty.

Najważniejszy jest tu art. 910 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym:

„Do egzekucji z praw majątkowych komornik przystąpi przez zajęcie prawa. W tym celu komornik:

1) zawiadomi dłużnika, że nie wolno mu rozporządzać, obciążać ani realizować zajętego prawa, jak również nie wolno mu pobierać żadnego świadczenia przysługującego z zajętego prawa,

2) zawiadomi osobę, która z zajętego prawa jest obciążona obowiązkiem względem dłużnika, by obowiązku tego wobec dłużnika nie realizowała, a wynikające z prawa świadczenia pieniężne uiszczała komornikowi lub na rachunek depozytowy Ministra Finansów, oraz wzywa tę osobę, by w terminie tygodnia złożyła oświadczenie, czy inne osoby roszczą sobie pretensje do zajęcia prawa, czy i w jakim sądzie lub przed jakim organem toczy się lub toczyła się sprawa o zajęte prawo, jak również czy oraz o jakie roszczenie skierowana jest egzekucja do zajętego prawa”.

Z mocy samego zajęcia wierzytelności powstaje zatem wyłączne prawo komornika do dysponowania i rozporządzania prawami majątkowymi z udziałów. Od tego czasu dłużnikowi nie wolno rozporządzać, obciążać, ani realizować zajętego prawa, jak również nie wolno mu pobierać żadnego świadczenia przysługującego z zajętego prawa.

Największy problem mógłby wyniknąć z art. 300 Kodeksu karnego, zgodnie z którym:

„§ 1. Kto, w razie grożącej mu niewypłacalności lub upadłości, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

§ 2. Kto, w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku zajęte lub zagrożone zajęciem, bądź usuwa znaki zajęcia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 3. Jeżeli czyn określony w § 1 wyrządził szkodę wielu wierzycielom, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

§ 4. Jeżeli pokrzywdzonym nie jest Skarb Państwa, ściganie przestępstwa określonego w § 1 następuje na wniosek pokrzywdzonego”.

Reasumując, warto byłoby „dogadać się” z komornikiem, dlatego że działanie na własną rękę może być dla Pana kosztowne.

Opis sprawy z 30.01.2015 r.