Sprzedaż narkotyków nieletniemu

Jak kara grozi za handel narkotykami?

Handel narkotykami – nieważne, czy będący stałym źródłem dochodu, czy też jednorazowym zdarzeniem – podlega pod przepisy ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.

Art. 59 tej ustawy stanowi:

„1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, udziela innej osobie środka odurzającego lub substancji psychotropowej, ułatwia użycie albo nakłania do użycia takiego środka lub substancji, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10. 

2. Jeżeli sprawca czynu, o którym mowa w ust. 1, udziela środka odurzającego lub substancji psychotropowej małoletniemu, ułatwia użycie albo nakłania go do użycia takiego środka lub substancji, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3. 

3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2”.

Sprzedaż narkotyków osobie małoletniej

Z uwagi na fakt, że nabywca towaru był osobą małoletnią, czyli nie miał ukończonych 18 lat (art. 10 § 1 Kodeksu cywilnego – w skrócie: K.c.), Pańskiemu bratu grozi zarzut opisany w ustępie 2 art. 59 ustawy. Oznacza to, że wzrasta zagrożenie karne za czyn i najniższa możliwa kara do wymierzenia to 3 lata pozbawienia wolności. Aby jednak taki wyrok mógł zapaść, niezbędne jest wykazanie przez oskarżyciela, że brat miał świadomość wszystkich jego znamion, w tym też tego, że osoba, której udzielił środka odurzającego lub substancji psychotropowej, jest niepełnoletnia. Ta świadomość mogła wynikać z jego konkretnej wiedzy dotyczącej wieku nabywcy, ale też z szeregu okoliczności towarzyszących – np. wyglądu, znaczącej dysproporcji wieku, wspólnego zamieszkiwania, utrzymywania kontaktów towarzyskich, wspólnej nauki, czy miejsca transakcji – jak chociażby na terenie szkoły. Takie stanowisko wyraził Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 4 marca 2010 r., w sprawie II AKa 26/2010.

Szansa na uzyskanie wyroku z warunkowym zawieszeniem wykonania kary

W związku z tym, jeśli Pański brat twierdzi, że nie wiedział o tym, że sąsiad jest małoletni, ważne jest, by ten potwierdził w swoich zeznaniach, że powiedział mu, że ma 20 lat. W takiej sytuacji prokurator będzie mógł jedynie postawić Pańskiemu bratu zarzut opisany w ustępie 1 art. 59. Taki zaś zarzut sprawi, że brat będzie mieć szansę na uzyskanie wyroku z warunkowym zawieszeniem wykonania kary. W sytuacji, gdy Pański brat faktycznie sprzedał towar jedynie trzykrotnie, zawsze tej samej osobie, ilość towaru była niewielka, była to tylko marihuana, a nie narkotyki twarde, brat nie uczynił sobie z tego źródła stałego dochodu i nie był wcześniej karany, to ma bardzo realne szanse na uzyskanie wyroku w wymiarze poniżej lat 2.

Zgodnie zaś z artykułem 69 Kodeksu karnego (w skrócie: K.k.), sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności nie przekraczającej 2 lat, kary ograniczenia wolności lub grzywny orzeczonej jako kara samoistna, jeżeli jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.

Zawieszając wykonanie kary, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa.  

W związku z tym najważniejsze jest, by Pański brat współpracował z prokuraturą, podnosił, że nie znał wieku sąsiada i nie miał podstaw, by podejrzewać, że nie mówił prawdy w tym względzie. Ważne jest także, że brat ma malutkie dziecko i jest jego faktycznym opiekunem.

Oczywiście w cytowanym art. 59 jest jeszcze ustęp 3, który przewiduje tzw. typ uprzywilejowany przestępstwa. Przy ocenie, czy zachodzi wypadek mniejszej wagi w danej sprawie, należy brać pod uwagę przedmiotowo-podmiotowe znamiona czynu, kładąc akcent na te elementy, które są charakterystyczne dla danego rodzaju przestępstw. Wśród charakterystycznych dla przestępstw naruszających przepisy ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii znamion ocennych, różnicujących podstawy odpowiedzialności między typem podstawowym a uprzywilejowanym wypadkiem mniejszej wagi, są kryterium ilościowe oraz kryterium jakościowe, a więc rodzaj wprowadzonego do obrotu środka narkotycznego. Z wyroku SN z 24 kwietnia 2002 r.,II KKN 193/00: „O kwalifikacji prawnej czynu jako »wypadku mniejszej wagi« (uprzywilejowanego typu przestępstwa) nie decyduje ani dotychczasowa niekaralność oskarżonych, ani dobra opinia w miejscu zamieszkania, ani jakiekolwiek inne okoliczności mające wpływ na wymiar kary, lecz wyłącznie rodzaj i natężenie przedmiotowych oraz podmiotowych znamion czynu”. 

Przyjęcie tej kwalifikacji jest mało prawdopodobne (przy informacjach, które Pan podaje) uwagi na to, że Pański brat sprzedawał narkotyki nieletniemu.

Uważam, że Pański brat ma duże szanse na wyrok z warunkowym jego zawieszeniem. Proszę pamiętać, że w przypadku warunkowego zawieszenia kary skazanie brata ulegnie zatarciu (tj. zostanie wykreślone z rejestru karnego i brat będzie mógł ponownie mówić, że jest niekarany) z mocy prawa z upływem sześciu miesięcy od zakończenia okresu próby.