Sprzedaż za pomocą automatów vendingowych

Sprzedaż za pomocą automatów vendingowych

UWAGA! Poniższy tekst stanowi jedynie fragment dłuższej odpowiedzi.

Na wstępie zaznaczę, iż poruszane przez Pana są mi dobrze znane, prowadziłem już kilka spraw związanych z automatami vendingowymi.

I. Zagadnienia wstępne

Należy zasygnalizować, że nie ma w Polsce jednego aktu prawnego, który regulowałby, co można, a czego nie można za pomocą takich automatów sprzedawać. Nie ulega zatem wątpliwości, iż sięgnąć musimy do innych aktów prawnych, normujących dopuszczalność wprowadzania do obrotu niektórych rodzajów produktów.

Punktem wyjścia dla nas będzie uznanie, że, rzecz jasna, może Pan prowadzić działalność gospodarczą polegającą właśnie na sprzedaży produktów za pomocą maszyn vendingowych. Działalność taka może być np. prowadzona w formie tzw. samo zatrudnienia (jako osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą) lub np. jako spółka z o.o.

Typy produktów sprzedawanych za pomocą automatów vendingowych

Co do poszczególnych typów produktów sprzedawanych za pomocą automatów vendingowych, to istnieje dość znaczna grupa produktów, które można sprzedawać w ten sposób bez większych problemów. Zaliczają się do niej przede wszystkim: przekąski (np. kanapki), napoje w puszkach i butelkach, produkty przetworzone (wafle, batoniki). W przypadku tych produktów nie powinno być problemu co do dopuszczalności ich sprzedaży.

Nieco inaczej jest w przypadku gorących napojów i przekąsek podgrzewanych. Otóż w tym przypadku zastosowanie znajdują przepisy sanitarne. Jeżeli np. automat korzystałby z ciepłej wody (przykładowo dla parzenia kawy czy herbaty) z ujścia odrębnego lub butli, to istnieje wymóg uzyskania pozytywnego badania wody przez Sanepid.

Ponadto osoba zajmująca się konserwacją takiej maszyny lub uzupełnianiem składników wykorzystywanych przez automat musi posiadać ważną książeczkę sanitarno- epidemiologiczną.

Sprzedaż alkoholu w automatach vendingowych

II. Kwestia sprzedaży alkoholu za pośrednictwem automatów vendingowych.

Dużo wątpliwości budzi natomiast kwestia dopuszczalności sprzedaży za pomocą automatów vendingowych alkoholi oraz napojów alkoholowych.

Wyjść należy od uregulowań ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. W przedmiotowej sprawie najbardziej interesować nas będą przepisy art. 96 i nast. ustawy, zgodnie z którym:

„Art. 9

1. Sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych, zawierających powyżej 4,5% alkoholu (z wyjątkiem piwa) przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży, prowadzi się w punktach sprzedaży, którymi są:

1) sklepy branżowe ze sprzedażą napojów alkoholowych;

2) wydzielone stoiska - w samoobsługowych placówkach handlowych o powierzchni sprzedażowej powyżej 200 m2;

3) pozostałe placówki samoobsługowe oraz inne placówki handlowe, w których sprzedawca prowadzi bezpośrednią sprzedaż napojów alkoholowych.

2. Producenci określeni w art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz.U. Nr 120, poz. 690 i Nr 171, poz. 1016) mogą prowadzić sprzedaż detaliczną win gronowych pochodzących z upraw własnych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży w punkcie sprzedaży, którym jest lokalizacja w miejscu wytworzenia wina uzyskanego z winogron pochodzących z upraw własnych”.

Jak wiadomo, sprzedaż napojów alkoholowych wymaga uzyskania odpowiedniego zezwolenia oraz uiszczenia opłaty we właściwej gminie, szczegółowo określonej w art. 11 ustawy.

(…)

Sprzedaż leków w automatach vendingowych

III. Kwestia sprzedaży leków typu otc.

Leki otc, czyli dostępne bez recepty lekarskiej, najszerzej zostały przez polskiego ustawodawcę opisane ustawie Prawo farmaceutyczne, której uzupełnienie w niektórych przypadkach stanowi ustawa o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. W świetle prawa leki typu over the counter nie wymagają recepty lekarskiej, niemniej same leki muszą spełniać wszystkie wymagania stawiane produktom leczniczym na gruncie prawa farmaceutycznego.

Zasadniczo każdy produkt leczniczy może być wytwarzany jedynie przez uprawniony do tego podmiot na gruncie art. 38 Prawa farmaceutycznego na mocy ważnego zezwolenia wydawanego przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego. Co się zaś tyczy obrotu lekarstwami z grupy otc, to przepisy Prawa farmaceutycznego stanowią, iż obrót może być prowadzony co do zasady wyłącznie w aptekach, zaś wyjątkowo dopuszczalne jest także sprzedawanie lekarstw w tzw. punktach aptecznych oraz placówkach obrotu pozaaptecznego; jest o tym mowa w art. 68, 70 i 71 Prawa farmaceutycznego.

(…)

Należy zauważyć, iż powyższe przepisy odwołują się do wymogu wydawania lekarstw przez zatrudnionych pracowników, nie ma tam wzmianki o sprzedaży takich produktów leczniczych za pomocą urządzeń. Pojawia się wobec tego pytanie, czy można sprzedawać leki za pomocą maszyn vendingowych?

Otóż wydaje się, że leki takie powinny być sprzedawane przez osoby, o których mowa w ww. rozporządzeniu, aczkolwiek przepisy nie przewidują żadnej sankcji za nieprzestrzeganie tego zapisu. Czyli w teorii jest to furtka dla uznania, że jeżeli leki bez recepty wymienione na załączonej wyżej liście będą sprzedawane w sklepie ogólnodostępnym za pomocą automatów vendingowych, a nie- przez pracowników, to działanie takie co prawda byłoby niezgodne z przepisem, ale ustawodawca jak do tej pory nie przewidział za to żadnej kary. Przepisy takie nazywa się w nauce prawa lex imperfecta, można je uznać za „puste przepisy”.

(…)

Sprzedaż napojów gorących w automatach vendingowych

Mając jednak na uwadze powołane przepisy, zasady obliczania podatku należnego wynikające z cytowanego art. 84 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w ocenie tutejszego organu, nie mogą mieć zastosowania w odniesieniu do sprzedaży przy użyciu automatów vendingowych napojów gorących, tj. w przypadku sprzedaży towarów przetworzonych. W tym przypadku, należy mieć bowiem na uwadze fakt, iż podlegający sprzedaży produkt finalny jest efektem procesu przetwarzania - zgodnie z preferencjami klienta - konkretnych składników (np. wody, kawy, herbaty, czekolady, mleka, cukru). Tym samym, sprzedaż napojów gorących (towarów przetworzonych), nie wypełnia warunku określonego w art. 84 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, co wyklucza możliwość obliczenia wysokości podatku należnego w sposób uproszczony, na podstawie tego przepisu.

Wreszcie jest Pan obowiązany do odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne do ZUS-u. W chwili obecnej osoba prowadząca działalność gospodarczą jest obowiązana do uiszczania następujących składek:

• na ubezpieczenie społeczne;
• na ubezpieczenie zdrowotne;
• na Fundusz Pracy.

Ponadto, jak już zasygnalizowałem, w zależności od tego, jakie produkty chciałby Pan sprzedawać za pomocą maszyn vendingowych, może pojawić się konieczność spełnienia dodatkowych obowiązków prawnych, np. obowiązek posiadania przez Pana lub Pańskich pracowników książeczek sanitarno- epidemiologicznych, konieczność uzyskania atestów czy certyfikatów na maszyny vendingowe lub ich poszczególne części (np. wspomniane butle na wodę). (…)

Informujemy, że świadczymy pomoc prawną z zakresu przedstawionej tematyki.