Sprzedaż towarów przez eBay klientom z Unii Europejskiej

W przedstawionym przypadku należy przede wszystkim rozważyć, gdzie opodatkowana jest dostawa towarów. Przepisy ustawy VAT różnie traktują sytuację, gdy dostawa jest dokonywana na rzecz przedsiębiorców oraz na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.

Sprzedaż towaru przedsiębiorcy z państwa UE

W przypadku sprzedaży towarów dla kontrahentów z krajów Unii Europejskiej mamy do czynienia z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów (WDT). Zgodnie z art. 13 ustawy VAT przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju na rzecz podatnika podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju (w tym przypadku kontrahent z Niemiec).

Jak stanowi art. 106b ust. 1 pkt 3 ustawy VAT w przypadku WDT podatnik jest zobowiązany wystawić fakturę. W konsekwencji jeżeli sprzedaje Pan towar dla innego przedsiębiorcy z Niemiec, jest Pan zobowiązany do wystawienia faktury zgodnie z polskimi przepisami. Należy pamiętać, że zgodnie z art. 97 ust. 1 ustawy VAT przed dokonaniem pierwszej czynności w ramach WDT ma Pan obowiązek zarejestrowania się jako podatnik VAT UE.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy VAT – w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią – miejscem dostawy jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy, czyli w tym przypadku będzie to Polska. W rezultacie WDT jest opodatkowane w Polsce (choć co do zasady korzysta z preferencyjnej stawki 0%).

Sprzedaż towarów konsumentom z państw UE

Inaczej natomiast kwestia przedstawia się w przypadku sprzedaży towarów dla konsumentów, czyli osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.

W przypadku sprzedaży dla osób fizycznych mieszkających na terenie UE będziemy natomiast mieli do czynienia z tzw. sprzedażą wysyłkową z terytorium kraju. Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 23 ust. 1 ustawy VAT – w przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju dostawę towarów wykonywaną w jej ramach uznaje się za dokonaną na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów. Stosowanie zasady ogólnej oznacza w praktyce, że polski przedsiębiorca musiałby zarejestrować się w każdym kraju UE, do którego dokonuje sprzedaży jako podatnik VAT i tam też rozliczać podatek. Z uwagi jednak na fakt, że takie rozwiązanie jest często niepraktyczne i uciążliwe dla podatników, wprowadzono wyjątek od powyższej reguły. Zgodnie bowiem z art. 23 ust. 2 ustawy w przypadku sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju dostawę towarów uznaje się za dokonaną na terytorium kraju, jeżeli całkowita wartość towarów innych niż wyroby akcyzowe wysyłanych lub transportowanych do tego samego państwa członkowskiego w ramach sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, pomniejszona o kwotę podatku, jest mniejsza lub równa w danym roku od kwoty wyrażonej w złotych, odpowiadającej kwocie ustalonej przez państwo członkowskie przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów.

Wyjątek ten polega na możliwości opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży wysyłkowej w Polsce a nie w kraju przeznaczenia. Dzięki temu nie powstaje konieczność zarejestrowania się w kraju przeznaczenia, a podatek VAT można rozliczyć według zasad prawa polskiego.

Limity wartości sprzedaży wysyłkowej państw UE

Możliwość zastosowania powyższego wyjątku jest uzależniona od nieprzekroczenia limitu sprzedaży na dany kraj w danym roku. Limit, o którym mowa, każde z państw członkowskich ustala z osobna. Aktualnie w państwach członkowskich obowiązują następujące limity wartości sprzedaży wysyłkowej:

1. Austria – 35 000 euro; po przeliczeniu i zaokrągleniu limit ten wynosi 168 000 zł
2. Belgia – 35 000 euro (168 000 zł),
3. Bułgaria – 70 000 BGN (172 000 zł),
4. Chorwacja – 270 000 HRK (171 000 zł),
5. Czechy – 1 140 000 CZK (169 000 zł),
6. Cypr – 35 000 euro (168 000 zł),
7. Dania – 280 000 DKK (181 000 zł),
8. Estonia – 35 000 euro (168 000 zł),
9. Finlandia – 35 000 euro (168 000 zł),
10. Francja – 35 000 euro (168 000 zł),
11. Grecja – 35 000 euro (168 000 zł),
12. Hiszpania – 35 000 euro (168 000 zł),
13. Holandia – 100 000 euro (481 000 zł),
14. Irlandia – 35 000 euro (168 000 zł),
15. Litwa – 35 000 euro (168 000 zł),
16. Luksemburg – 100 000 euro (481 000 zł),
17. Łotwa – 35 000 euro (168 000 zł),
18. Malta – 35 000 euro (168 000 zł),
19. Niemcy – 100 000 euro (481 000 zł),
20. Portugalia – 35 000 euro (168 000 zł),
21. Rumunia – 118 000 RON (139 000 zł),
22. Słowacja – 35 000 euro (168 000 zł),
23. Słowenia – 35 000 euro (168 000 zł),
24. Szwecja – 320 000 SEK (169 000 zł),
25. Węgry – 8 800 000 HUF (168.000 zł),
26. Wielka Brytania – 70 000 GBP (498 000 zł),
27. Włochy – 35 000 euro (168 000 zł).

W przypadku przekroczenia w którymkolwiek kraju limitu sprzedaży miejsce opodatkowania dostawy zostaje przeniesione na kraj przeznaczenia, co automatycznie powoduje konieczność zarejestrowania się w tym kraju dla celów podatku VAT oraz odprowadzania podatku od sprzedaży zgodnie z tamtejszymi przepisami.

W przypadku jednak zastosowania się do powyższego wyjątku sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju jest opodatkowania na terenie Polski.

Zgodnie z art. 111 ustawy VAT podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Zwolnienie z posiadania kasy fiskalnej

Nie zawsze jednak powstanie konieczność prowadzenia ewidencji za pomocą kasy fiskalnej. Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 20 grudnia 2017 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących przewiduje bowiem pewne zwolnienia w tym zakresie. Zgodnie z § 2 rozporządzenia zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym czynności wymienione w załączniku do rozporządzenia. W poz. 38 tego załącznika wskazano, że zwolniona z obowiązku ewidencjonowania na kasie fiskalnej jest dostawa towarów w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi), jeżeli dostawca towaru otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła i na czyją rzecz została dokonana (dane nabywcy, w tym jego adres).

W rezultacie sprzedaż wysyłkowa spełniająca powyższe kryteria sprawia, że taka dostawa w całości korzysta ze zwolnienia z obowiązku posiadania przez podatnika kasy fiskalnej. W Pana przypadku muszą być zatem spełnione łącznie poniższe warunki:

• dostawa odbywa się w systemie wysyłkowym – pocztą lub kurierem,
• zapłatę otrzymuje Pan za pośrednictwem poczty lub banku,
• z dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika kto i za jaki towar zapłacił (dane nabywcy w tym jego adres).

Zwolnienie z obowiązku ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej w przypadku klientów z państw UE – orzecznictwo

Jak czytamy w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 21.01.2014r., nr ILPP2/443-994/13-5/MN:

„Należy zatem uznać, że celem wprowadzenia obowiązku ewidencjowania obrotu przy zastosowaniu kas rejestrujących było zobowiązanie podatników do ewidencjonowania tej sprzedaży, która nie jest dokumentowana w żaden inny sposób, a więc nie ma możliwości sprawdzenia, czy dana transakcja faktycznie miała miejsce. Tym samym uzasadnione jest przyjęcie, iż wprowadzając zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej, ustawodawca zwolnieniem objął te czynności, które są w już w jakiś sposób udokumentowane, a więc istnieje możliwość ustalenia podstawy opodatkowania.

Mając na względzie przywołane regulacje oraz przedstawione okoliczności, stwierdzić należy, że sprzedaż wysyłkowa towarów, opisana w treści wniosku, na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, za którą zapłata w całości następuje przelewem na rachunek bankowy, m.in. z udziałem pośrednika (firmy kurierskiej oraz serwisu »A«), gdzie wpłaty dokonywane są na konto bankowe pośrednika, a następnie przelewem na konto bankowe Wnioskodawcy i o ile z ewidencji i dowodów dokumentujących te transakcje jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła – korzysta ze zwolnienia (przedmiotowego) z obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej.”

Zwolnienie z obowiązku posiadania kasy fiskalnej, przy spełnieniu wskazanych warunków, dotyczy zarówno dostawy wysyłkowej wykonywanej na rzecz klientów z Polski, jak i z zagranicy. Jak bowiem możemy przeczytać w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 18.01.2016r., nr ILPP2/4512-1-787/15-4/SJ:

„Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii wliczania sprzedaży towarów na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej mających miejsce zamieszkania poza terytorium Polski do limitu obrotu uprawniającą do zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej, jak również obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej sprzedaży towarów w systemie wysyłkowym na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej mających miejsce zamieszkania poza terytorium Polski.

Należy jednak podkreślić, że w przypadku prowadzenia przez podatnika działalności gospodarczej w różnym zakresie, kwoty uprawniającej do korzystania ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej nie można ustalać na podstawie obrotów osiąganych z pewnej tylko części wykonywanych świadczeń w oderwaniu od innych, bowiem obowiązek w tym zakresie należy ustalać na podstawie całego (łącznego) obrotu osiąganego przez podatnika z tytułu wykonywania świadczeń na rzecz osób, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Jednocześnie w sytuacji, gdy dostawa towarów na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej mających miejsce zamieszkania poza terytorium Polski następuje pocztą oraz Wnioskodawca otrzymuje w całości zapłatę za sprzedany towar za pośrednictwem konta A, a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej transakcji dotyczyła i na czyją rzecz została dokonana – to dostawa ta wypełnia warunki do zwolnienia z obowiązku jej ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej do 31 grudnia 2016 r., na podstawie § 2 ust. 1 w powiązaniu z poz. 37 załącznika do rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenie ewidencji przy stosowaniu kas rejestrujących.

Reasumując, jeżeli dostawa towarów na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej mających miejsce zamieszkania poza terytorium Polski następuje pocztą oraz Wnioskodawca otrzymuje w całości zapłatę za sprzedany towar za pośrednictwem konta A, a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej transakcji dotyczyła i na czyją rzecz została dokonana – to dostawa ta będzie wypełniała warunki do zwolnienia z obowiązku jej ewidencji przy zastosowaniu kasy rejestrującej.”

W rezultacie sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju na rzecz osoby prywatnej z UE podlega ewidencjonowaniu w kasie rejestrującej, jednakże czynność ta może korzystać z opisanego zwolnienia. W takim przypadku może Pan dokumentować wysyłkę towaru zwykłym rachunkiem.

W zakresie dostawy towarów na rzecz konsumentów nie ma konieczności rejestrowania się dla celów VAT-UE.

W obu przypadkach może Pan dokonywać dostawy korzystając z polskiego NIP.

Podatnik zwolniony z VAT a sprzedaż dla klientów z państw UE

Natomiast jeżeli jest Pan podatnikiem zwolnionym z VAT, to w tej sytuacji nie mamy do czynienia z WDT, lecz ze zwykłą sprzedażą, do której stosuje Pan stawkę ZW i którą traktuje się jak sprzedaż krajową. Wartość tej sprzedaży wlicza się do limitu obrotu określonego w art. 113 ust. 1 ustawy VAT. W takim przypadku sprzedaż dokumentuje Pan FV ze stawką ZW, jeżeli nabywca zgłosił żądanie jej otrzymania w terminie 3 miesięcy od sprzedaży. Analogicznie wygląda sytuacja w przypadku sprzedaży wysyłkowej na rzecz konsumentów.