Sprzedaż auta po leasingu a nowe przepisy

Wykup samochodu z leasingu

W okresie leasingu od rat odliczany był podatek VAT (jak mniemam). Firma posiada jeden samochód w leasingu (wartość około 100 tys. zł). Umowa leasingu została odpisana – nie wskazał Pan. Do końca umowy jest 1,5 roku. Jest to leasing operacyjny.

Aby rozpatrywać zakończenie umowy leasingu przed jej upływem oraz wykup jako osoba prywatna, najpierw trzeba ustalić, czy leasing trwa co najmniej dwa lata na chwilę obecną. Umowy leasingu operacyjnego zawierane są na okres od 2 do 5 lat.

Prawo operuje pojęciem podstawowy okres umowy leasingu – rozumie się przez to czas oznaczony, na jaki została zawarta ta umowa, z wyłączeniem czasu, na który może być przedłużona lub skrócona; w przypadku zmiany strony lub stron tej umowy podstawowy okres umowy uważa się za zachowany, jeżeli inne postanowienia umowy nie uległy zmianie.

Leasing operacyjny

W przypadku leasingu operacyjnego kwota pozwalająca na przeniesienie prawa własności przedmiotu będzie uzależniona od tego, ile czasu już minęło od dnia zawarcia umowy.

Korzystną opcją jest zakończenie umowy po upłynięciu 40% normatywnego okresu amortyzacji danej rzeczy – w przypadku samochodów osobowych wynosi on 2 lata. Ustawa podatkowa wskazuje, że tylko umowy spełniające ten warunek mogą zostać uznane za leasing operacyjny. Wówczas przedmiot można nabyć po kwocie odpowiadającej wartości zdyskontowanych przyszłych rat, powiększonej o ustaloną w umowie cenę wykupu. Ponadto naliczona może zostać opłata manipulacyjna za przedterminowe zakończenie umowy.

Niektóre firmy leasingowe dopuszczają również możliwość wypowiedzenia umowy przez korzystającego. Leasingobiorca stoi przed koniecznością niezwłocznego uregulowania niespłaconych rat wraz z odsetkami, a także wpłacenia opłaty manipulacyjnej za wcześniejsze zerwanie umowy. Musi także zwrócić finansującemu przedmiot leasingu. Traci więc możliwość jego dalszego wykorzystywania w firmie, sprzedaży czy dzierżawy.

Szybsza spłata leasingu i konsekwencje

Rozwiązanie umowy z firmą leasingową przed określonym terminem – ale po okresie 2 lat trwania umowy – nie powoduje żadnych skutków podatkowych. Szybsza spłata leasingu nie zobowiązuje przedsiębiorcy do wyksięgowania ujętych wcześniej kosztów ani do korekty dochodów. Jedyną rzeczą, jaka ulega zmianie, jest sposób rozliczenia z leasingodawcą od momentu, w którym umowa zostaje zerwana. Stosuje się w tym przypadku zasadę kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów. Przez takie koszty rozumie się wszystkie uzasadnione gospodarczo i racjonalnie wydatki związane z prowadzeniem działalności, których celem jest uzyskanie przychodów lub zabezpieczenie ich źródła.

Korzystna byłaby zmiana harmonogramu opłat – po uzgodnieniu zmiany terminów rat między stronami do umowy dołącza się odpowiedni aneks, to rozwiązanie może zaproponować zarówno leasingodawca, jak i leasingobiorca.

Harmonogram polegałby na przyspieszeniu spłaty rat do końca 2021 r. Dałoby to możliwość wykupu na dotychczasowych zasadach – oczywiście wykup musiałby być w roku 2021. Wykup w roku 2022 to już nowe zasady w zakresie zbycia i opodatkowania dochodu ze zbycia.

Sprzedaż samochodu po zakończeniu leasingu

Aby skorzystać z możliwości zbycia samochodu po wykupie po 6 miesiącach bez podatku dochodowego, musiałby on nastąpić nie na firmę, ale na osobę prywatną, a nadto nie mógłby on być używany w działalności w sposób oficjalny (wprowadzony do niej oraz ujęty w ewidencji środków trwałych i amortyzowany).

W art. 51 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw są zawarte przepisy przejściowe:

„Art. 51. Przepisy art. 10 ust. 2 pkt 4 i art. 14 ust. 2 pkt 19 ustawy zmienianej w art. 1 mają zastosowanie do składników nabytych po dniu 31 grudnia 2021 r.”

Przepis ten zastrzega, że nowe regulacje dotyczące skutków podatkowych sprzedaży rzeczy ruchomych wykupionych z leasingu firmowego mają zastosowanie do składników nabytych po dniu 31 grudnia 2021 r.

Zatem w odniesieniu do rzeczy ruchomych (samochodów), które zostały wykupione z leasingu przed początkiem 2022 r., nowe regulacje nie mają zastosowania. Jeśli wykup do majątku prywatnego nastąpiłby w 2021 r., to przy sprzedaży takiego samochodu w 2022 r. zastosowanie będą miały dotychczasowe regulacje. One zaś przewidują, że w takim przypadku przychód ze sprzedaży rzeczy (samochodów) z majątku prywatnego (wcześniej używanych w działalności na podstawie leasingu firmowego) nie jest przychodem z działalności gospodarczej, tylko przychodem ze źródła „odpłatne zbycie rzeczy i praw.

Decyduje moment „nabycia” samochodu. W przypadku leasingu operacyjnego zawarcie i rozpoczęcie wykonywania umowy leasingu samochodu nie jest jeszcze jego nabyciem. Leasingobiorca nie nabywa (jeszcze) samochodu, a jedynie go użytkuje.

Nabycie następuje dopiero z chwilą wykupu samochodu po zakończeniu okresu trwania umowy. W przypadku zatem samochodów wykupionych z leasingu po 31 grudnia 2022 r., nawet jeśli rozpoczęcie ich użytkowania miało miejsce na podstawie umowy zawartej przed tą datą, zastosowanie będą miały już nowe regulacje. Decyduje zatem data wykupu samochodu z leasingu, a nie data podpisania umowy leasingowej.

Wykup samochodu z leasingu przed upływem 2 lat od zawarcia umowy to niestety ujemne skutki podatkowe. Ale one nie były przedmiotem pytania.

Wykup i sprzedaż auta

Samochód po wykupie prywatnym stałby się majątkiem prywatnym. Cena wykupu nie byłaby kosztem w firmie. Od Pana zależałoby, czy będzie go Pan nadal użytkować dla potrzeb działalności.

Jako środek trwały wykorzystywany po wykupie prywatnym w prowadzonej działalności samochód w razie jego zbycia w działalności byłby źródłem przychodu do opodatkowania wg stosowanych w działalności zasad. Tak jak obecnie.

W przypadku jego wycofania z działalności na potrzeby własne stałby się źródłem przychodu do opodatkowania jako przychód z działalności – gdyby został sprzedany przed upływem 6 lat od wycofania z działalności. Obowiązuje taka sama zasada jak dotychczas.

Reasumując:

• skrócenie okresu leasingu, gdy trwa on mniej niż dwa lata – nie jest wskazane z uwagi na skutki ekonomiczne,
• skrócenie okresu leasingu, gdy trwa on co najmniej dwa lata – w drodze wykupu prywatnego z zamiarem zbycia samochodu jest dopuszczalne i zgodne z prawem,
• przeznaczenie samochodu po skróceniu okresy leasingu jak w pkt 2 oraz jego użytkowanie w działalności i rozliczanie kosztów jego użytkowanie w tejże działalności sprawia, że samochód nabiera cech składnika majątku prywatnego wykorzystywanego w działalności,
• a składnik majątku prywatnego wykorzystywanego w działalności nie może być zbyty na takich samych zasadach jak majątek prywatny nie wykorzystywany w działalności,
• w związku z powyższym do samochodu wykupionego prywatnie po skróceniu okresy leasingu oraz jego użytkowanie w działalności i rozliczanie kosztów jego użytkowanie w tejże działalności, pozbawia Pana możliwości jego zbycia po okresie 6 miesięcy bez podatku dochodowego oraz podatku VAT.