Sprzedawca nie chce wysłać towaru – kupno na Allegro

Zakup towaru na Allegro i niedotrzymanie umowy przez sprzedającego

Art. 3 ust. 2 Regulaminu Allegro wskazuje na cztery rodzaje aukcji, za pomocą których może być zawarta umowa w ramach portalu. Umowa zostaje zawarta wówczas, kiedy wszystkie jej warunki dojdą do skutku. Moment zawarcia umowy uzależniony jest od trybu, w jakim sprzedający zamierza sprzedać produkt.

W przypadku wystawienia produktu na sprzedaż w trybie licytacji, umowa zostaje zawarta w chwili przybicia. W trybie ofertowym (określanym mianem „Kup Teraz!”) umowa zostaje zawarta z chwilą potwierdzenia przez kupującego skorzystania z opcji „Kup Teraz!”, o czym sprzedający jest automatycznie powiadamiany.

Jak wynika z art. 7 ust. 2 zd. 2 Regulaminu Allegro, po zawarciu umowy dalszy tok postępowania kontrahentów wynika z obowiązujących przepisów prawa. Zgodnie z postanowieniami Kodeksu cywilnego umowa sprzedaży jest umową wzajemną, odpłatną, konsensualną, a także zobowiązującą, przy czym jednocześnie może wywołać skutki rozporządzające. Co do zasady umowę sprzedaży zawiera się w formie dowolnej, ale niekiedy przepisy wymagają formy szczególnej, np. aktu notarialnego (dotyczy to nieruchomości).

Co do zasady wskazać należy, iż umów zawartych należy dotrzymywać (pacta sunt servanda). W sytuacji będącej przedmiotem rozważań wskazać należy, iż w niektórych sytuacjach można próbować uznać taką umowę za niedoszłą do skutku. Podstawą takiego twierdzenia jest instytucja błędu, której poświęcony jest art. 84 K.c.

Sprzedający na Allegro nie chce wysłać przedmiotu zakupionego przez użytkownika powołując się na błąd w aukcji

„Błąd” w ogólnym tego słowa znaczeniu oznacza mylne wyobrażenie człowieka o rzeczywistości. Zgodnie bowiem z poglądem wyrażonym w literaturze przez błąd uznaje się „mylne wyobrażenie o prawdziwym stanie rzeczy przy składaniu oświadczenia woli lub mylne wyobrażenie o treści składnego oświadczenia własnego lub drugiej strony”. Zważywszy, iż błąd może być przyczyną złożenia określonego oświadczenia woli, z drugiej zaś konieczność ochrony adresata tego oświadczenia, który nie musi przecież wiedzieć o błędzie składającego oświadczenie, ustawodawca wskazuje pewne przesłanki, których spełnienie uzasadnia dopuszczalność powołania się na działanie pod wpływem błędu. Znaczenie ma zatem tylko błąd prawnie doniosły. Wpisanie kwoty 1,00 zł zamiast np. 1000 zł stanowi mylne wyobrażenie o treści składanego oświadczenia, jest to tzw. omyłka. 

W niniejszym przypadku druga strona może próbować bronić się tym, iż mamy do czynienia z wadą oświadczenia woli. Nie każdy błąd może być jednak podstawą do uchylenia się od jego skutków prawnych. Przesłanki warunkujące możliwość uchylenia się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu określa art. 84 K.c. Wszystkie przesłanki wymagane przepisami prawa muszą wystąpić kumulatywnie. Ustawodawca wskazał na obowiązek spełnienia trzech warunków:

1. błąd musi dotyczyć treści umowy sprzedaży,
2. błąd musi być istotny,
3. jeżeli oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć.

Wystawienie przedmiotów na Allegro za złotówkę i niewywiązanie się z umowy sprzedaży

Niezwykle istotny jest tu fakt, czy umowa zostanie zakwalifikowana jako odpłatna, czy też nie. Może mieć to bowiem decydujące znaczenie dla realizacji praw przez kupującego. Ustawodawca w art. 84 § 1 wskazał, iż ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej. W literaturze przedmiotu prawa cywilnego spotkać można się z wykładnią celowościową i funkcjonalną tego przepisu, gdyż decydujące znaczenie ma efekt ekonomiczny, a nie dosłowne znaczenie literalne. Innymi słowy, jeżeli przedmiotem aukcji jest przedmiot o dużej wartości oferowany za symboliczną kwotę, to może to zostać zinterpretowane przez sąd jako czynność nieodpłatna. Wówczas do powołania się na błąd wymagane jest spełnienie dwóch pierwszych przesłanek.

W mojej ocenie powoływanie się na błąd nie ma jednak prawa bytu, gdyż jak Pan wskazał, inne aukcje lub oferty „Kup Teraz!” także opiewały na symboliczną złotówkę. Z uwagi na to należy wskazać na treść art. 535 K.c.

Zgodnie z art. 535 K.c. skutkiem zawartej umowy sprzedaży sprzedawca zobowiązany jest do przeniesienia własności rzeczy i jej wydania, a kupujący do zapłaty ceny i odebrania rzeczy. Pan jako kupujący dopełnił ciążącego na Panu obowiązku i zapłacił na zakupiony towar. Skoro powstał – bez względu na źródło (ustawa, czynność prawna jedno- i dwustronna, bezpodstawne wzbogacenie i inne) – stosunek zobowiązaniowy, to wierzyciel ma prawo oczekiwać, że dłużnik spełni obciążające go świadczenie, a więc że zachowa się zgodnie z treścią zobowiązania, zaspokajając jednocześnie określony w jego treści interes wierzyciela. Jeżeli to nastąpi, zobowiązanie zostaje wykonane i jako takie wygasa. Brak spełnienia świadczenia oznacza niewykonanie zobowiązania, a taka sytuacja ma miejsce w niniejszej sprawie.

W myśl przepisu art. 471 K.c. dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W niniejszej sprawie bezspornie mamy do czynienia z niewykonaniem zobowiązania leżącego po drugiej stronie.