Sprawowanie funkcji dyrektora szkoły a działalność gospodarcza

Czy osoba pełniąca funkcję dyrektora szkoły może prowadzić działalność gospodarczą na własny rachunek?

Odpowiadając na Pańskie pytanie, uprzejmie informuję, że prowadzenie działalności gospodarczej przez dyrektorów szkół, na zasadzie wyjątku od ogólnej zasady swobody prowadzenia działalności gospodarczej, jest reglamentowane na podstawie art. 1 i art. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (j.t.: Dz. U. z 2006 r. Nr 216, poz. 1584 z późn. zm.).

Dyrektorzy szkół podlegają tej ustawie jako kierownicy jednostek organizacyjnych samorządu terytorialnego (a więc zarówno jednostek budżetowych, jak i zakładów budżetowych).

Dyrektorzy szkół w okresie pełnienia funkcji kierowniczej nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności. Należy zaznaczyć, że zakaz wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczy działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, w formie i zakresie gospodarstwa rodzinnego.

Oceniając, w jakim zakresie dana osoba prowadzi działalność gospodarczą, traktowaną jako przesłanka naruszenia zakazu przewidzianego w przepisach, nie można opierać się jedynie na wpisie do ewidencji działalności gospodarczej. Trzeba także brać pod uwagę dowody, które pozwolą na ustalenie rzeczywistego stanu rzeczy. Rzeczywisty zakres prowadzonej działalności przesądza o tym, czy podlega ona wyłączeniu przewidzianemu w tym przepisie. Prowadzenie działalności ubocznej, polegającej na sprzedaży wytworzonych w rodzinnym gospodarstwie rolnym produktów rolnych, nie stanowi działalności zakazanej. Działalność ta jest objęta wyjątkiem.

Ograniczenia dla osób zajmujących stanowisko dyrektora szkoły

Ponadto oprócz wykonywania działalności gospodarczej dyrektorzy szkół nie mogą:

1. być członkami zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółek prawa handlowego;
2. być zatrudnionymi lub wykonywać innych zajęć w spółkach prawa handlowego, które mogłyby wywołać podejrzenie o ich stronniczość lub interesowność;
3. być członkami zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółdzielni, z wyjątkiem rad nadzorczych spółdzielni mieszkaniowych;
4. być członkami zarządów fundacji prowadzących działalność gospodarczą;
5. posiadać w spółkach prawa handlowego więcej niż 10% akcji lub udziały przedstawiające więcej niż 10% kapitału zakładowego – w każdej z tych spółek.

Jeśli jako dyrektor szkoły naruszy Pan powyższe zakazy, sankcja będzie się wiązać z odwołaniem z funkcji kierowniczej z powodu wystąpienia tzw. przypadku szczególnie uzasadnionego.

Dyrektor szkoły nie może ukryć, że prowadzi działalność gospodarczą, gdyż zgodnie ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) lub ustawą z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.) jest zobowiązany do składania oświadczeń majątkowych.

Oświadczenie dyrektora szkoły o działalności gospodarczej małżonka i dzieci

Ponadto należy pamiętać, że kierownik jednostki organizacyjnej gminy jest zobowiązany do złożenia oświadczenia o działalności gospodarczej prowadzonej przez ich małżonka, wstępnych, zstępnych oraz rodzeństwo, jeżeli działalność ta wykonywana jest na terenie gminy, w której osoba obowiązana do złożenia oświadczenia pełni funkcję lub jest zatrudniona. Obowiązani są oni również do złożenia oświadczenia o umowach cywilnoprawnych zawartych przez ich małżonków, wstępnych, zstępnych i rodzeństwo, jeżeli umowy te zawarte zostały z organami gminy, jednostkami organizacyjnymi gminy lub gminnymi osobami prawnymi i nie dotyczą stosunków prawnych wynikających z korzystania z powszechnie dostępnych usług lub ze stosunków prawnych powstałych na warunkach powszechnie obowiązujących.

Jednak według mojej opinii nic nie stoi na przeszkodzie, aby taką działalność gospodarczą prowadził współmałżonek dyrektora szkoły. Zarówno Karta Nauczyciela, jak i ustawa o systemie oświaty nie zabraniają nauczycielom prowadzenia działalności gospodarczej.

Podsumowując powyższe rozważania: będzie Pan musiał zawiesić działalność gospodarczą z powodu wygrania konkursu na dyrektora szkoły, gdyż jako dyrektor nie może Pan prowadzić działalności gospodarczej.