Sprawa w sądzie za wykroczenie skarbowe

Uporczywe niewpłacanie w terminie podatku

Najprawdopodobniej została Pani oskarżona o popełnienie wykroczenia skarbowego z art. 57 ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (j.t. Dz. U. 2007 r. Nr 111 poz. 765 z późn. zm.) – czyli uporczywe niewpłacanie w terminie podatku (przez podatek rozumie się tu również zaliczki na podatek).

Organ podatkowy wezwał Panią do dobrowolnego wpłacenia zaliczek, wyznaczając dodatkowy termin, aby w razie, gdyby Pani nie uregulowała zaliczek w terminie – móc dowieść Pani „uporczywości” w tym zakresie.

Kara za wykroczenia skarbowe

Karą za wykroczenia skarbowe jest kara grzywny określona kwotowo. Kara grzywny może być wymierzona w granicach od jednej dziesiątej do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia (w 2011 roku wynosi ono 1386 zł, a więc od 139 zł*), chyba że kodeks stanowi inaczej; przy czym mandatem karnym można nałożyć karę grzywny w granicach nieprzekraczających podwójnej wysokości minimalnego wynagrodzenia (do 2772 zł.); wyższe kary można nałożyć wyłącznie wyrokiem nakazowym (górną granicą jest tu dziesięciokrotność minimalnego wynagrodzenia – 13 860 zł.).

Wymierzając karę grzywny lub nakładając ją mandatem karnym, uwzględnia się także stosunki majątkowe i rodzinne sprawcy oraz jego dochody i możliwości zarobkowe.

Opcji postępowania w Pani przypadku jest kilka:

1. Opcja pierwsza – wpłacić całość zaległości w wyznaczonym terminie i wystąpić na piśmie o odstąpienie od wymierzania kary (zgaduję, że w tej chwili to niewykonalne).
2. Opcja druga – złożyć wyjaśnienia do urzędu, opisując dokładnie sytuację, w jakiej się Pani znalazła. W wyjaśnieniu należy dążyć do wykazania, że czyn popełniony przez Panią nie wypełnia znamion czynu zabronionego. Zgodnie z art. 1 § 3 ustawy – „nie popełnia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu” – na tym właśnie braku winy może oprzeć się Pani obrona. Inaczej mówiąc, należy wyjaśnić, że popadła Pani w problemy finansowe nie ze swojej winy, a z winy nieuczciwego kontrahenta; dokłada Pani wszelkich starań, aby zaległości wyegzekwować (proponuję załączyć kserokopie wszelkich możliwych dokumentów mogących to poświadczyć). Dodatkowo proszę wskazać, że nie jest również spełniona przesłanka uporczywości – aby można było mówić o uporczywości, fakt niewpłacania zaliczek musi wynikać ze złej woli oskarżonego, a w Pani przypadku tak nie jest.

Jeżeli urząd przychyli się do Pani stanowiska – nie wymierzy kary. Jeżeli się nie przychyli, ma Pani takie wyjścia:

1. przyjąć mandat zaproponowany przez pracownika urzędu;
2. wynegocjować możliwie najniższy mandat (powołując się na to, że np. jest Pani w stanie zapłacić 150 złotych, jeżeli nie – wybiera Pani sąd);
3. złożyć wniosek o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności; w międzyczasie spróbować zorganizować środki na spłacenie całości zadłużenia (co jest jednym z warunków koniecznych, aby dobrowolne poddanie się odpowiedzialności mogło mieć zastosowanie);
4. nie zgodzić się na ukaranie i wybrać sprawę sądową.

Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności

W sądzie bronić się proszę analogicznie do wyjaśnień w urzędzie – podkreślać nieumyślność i brak znamion uporczywości; ewentualnie złożyć wniosek o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności w sądzie (jeżeli sąd jednak uzna inaczej – wystąpić w sądzie o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności).

„Sąd może udzielić zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, jeżeli wina sprawcy i okoliczności popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości, a jednocześnie:

1. uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną, jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym nastąpiło uszczuplenie tej należności;
2. sprawca uiścił kwotę odpowiadającą co najmniej najniższej karze grzywny grożącej za dany czyn zabroniony (139,00 złotych)
3. 3) (…)
4. 4) uiszczono co najmniej zryczałtowaną równowartość kosztów postępowania (115,00 zł)” (art. 17 § 1 Kodeksu karnego skarbowego).

Odstąpienie od wymierzenia kary

Zgodnie z art. 19 Kodeksu karnego skarbowego w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie, biorąc pod uwagę charakter i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz jego zachowanie się po popełnieniu tego wykroczenia, sąd może odstąpić od wymierzenia kary – jeżeli jednak w związku z przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej, sąd może odstąpić od wymierzenia kary tylko wtedy, gdy ta wymagalna należność została w całości uiszczona przed wydaniem wyroku.

Możliwe jest również rozwiązanie „pośrednie” – przyjęcie mandatu – a następnie wystąpienie o jego uchylenie ze względu na to, że popełniony czyn nie stanowi wykroczenia.

Jeżeli czuje się Pani na siłach po otrzymaniu powyższych wyjaśnień obronić się sama – wydaje mi się, że nie byłoby potrzeby zatrudniać prawnika. Tym niemniej – to już musi Pani ocenić sama.

* Stan prawny z dnia 20.10.2011 r.