Wyprowadzka do partnerki i rozwód a przyznanie opieki nad dzieckiem

Wyprowadzka z domu a uregulowanie kontaktów z dzieckiem

W pierwszej kolejności chciałabym Pana uspokoić, gdyż Pana relacje z żoną, a także wyprowadzenie się z domu, nie mają wpływ na przyszłe kontakty z dzieckiem. Sąd, orzekając o kontaktach, bierze bowiem pod uwagę więź łączącą dziecko i rodzica, a także możliwości każdej strony w tym zakresie. Zgodnie z art. 113 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o):

„§ 1. Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów.

§ 2. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.”

W komentowanym przepisie zaakcentowano, że członkom rodziny przysługuje prawo i obowiązek kontaktowania się oraz obustronność (wzajemność) kontaktów. W praktyce sądowej przepisy te znajdą zastosowanie odnośnie do pozycji prawnej rodziców. Obowiązek po stronie dziecka nie może być rozumiany jako obowiązek egzekwowalny przy użyciu przymusu państwowego.

Sprawowanie władzy rodzicielskiej

Władza rodzicielska nie obejmuje wyłącznie uprawnień, ale również obowiązki. W istocie uprawnienia władcze są służebne, tj. przyznane rodzicom do sprawowania odpowiedzialności rodzicielskiej. Ta okoliczność powinna mieć też wpływ nie tylko na interpretację przepisów o osobistej styczności rodziców z dziećmi, ale też przepisów odnoszących się do kontaktów dziecka z osobami trzecimi, o czym w dalszej części.

Władza przysługuje zasadniczo matce i ojcu. Na jej treść składa się w szczególności piecza nad dzieckiem, jego wychowanie i kierowanie nim, jak też troska o fizyczny i duchowy rozwój. W doktrynie pieczę charakteryzuje się jako stałą troskę o dziecko, w tym decydowanie o jego miejscu pobytu (zob. J. Ignatowicz, w: System PrRodz, s. 785-787, s. 812-819).

Wniosek o przyznanie opieki nad dzieckiem

Z uwagi na powyższe, jak najbardziej może Pan ubiegać się przed sądem o ustanowienie kontaktów z córką – nawet bardzo częstych. Jeżeli natomiast, tak jak Pan wskazuje, zależy Panu na opiece nad córką i określeniu jej miejsca zamieszkania przy Panu – powinien Pan to podnieść podczas postępowania i w sposób należyty wykazać, iż taka sytuacja będzie dla dziecka korzystniejsza, aniżeli zamieszkiwanie z matką.

Sąd, określając miejsce pobytu dziecka, bierze przede wszystkim pod uwagę łączącą go z rodzicem więź, jego wiek (im dziecko mniejsze, tym przeważnie zostaje przy matce), tryb życia rodzica – nałogi, harmonogram pracy, warunki mieszkaniowe itp. Jak więc Pan widzi, ocena całokształtu zależy od danej sprawy.

O ile więc harmonogram i tryb życia rodzica jest łatwy przy ocenianiu – wiadomym jest, iż jeżeli jeden rodzic pracuje cały dzień i nie jest w stanie zapewnić dziecku opieki, to drugi rodzic daje większe szanse – to przy ocenie więzi i relacji z dzieckiem powoływany jest dowód z opinii zespołu psychologów OZSS. Opinia ta ma na celu wykazanie, który rodzic posiada większą więź z dzieckiem oraz z którym rodzicem dziecko chciałoby pozostać. W obecnej sytuacji sądy często biorą pod uwagę także opinię samego dziecka – o ile stopień rozwoju intelektualnego na to pozwala.

Dobro dziecka

Mając powyższe na względzie należy wskazać, iż rozstrzygnięcie sądu winno mieć przede wszystkim na uwadze dobro dziecka. Zgodnie ze stanowiskiem doktryny naczelną zasadą kierującą każdym postępowaniem winno być pojęcie „dobra dziecka” w myśl przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, które jednak nie ma definicji ustawowej. W piśmiennictwie bowiem niejednokrotnie wskazano, że definicja taka byłaby nieprzydatna i hamowałaby przystosowanie przepisów do potrzeb życia w wykładni. Pojęcie to należy zatem interpretować w taki sposób, aby przystosować je do potrzeb życiowych, a sądy winny w swoich rozstrzygnięciach stawiać je na pierwszym miejscu.

Zgodnie z powyższym, chcąc sprawować bezpośrednią opiekę nad dzieckiem, powinien Pan w tym zakresie zmodyfikować swoje powództwo lub żądanie. Na tę okoliczność powinien Pan przedstawić wyczerpujący materiał dowodowy i wykazać, iż to Pan daje lepszą gwarancję zapewnienia dobra dziecka. Jak wskazałam, pomocna jest w tym zakresie opinia OZSS, a także dowód z przesłuchania świadków, którzy wykażą Pana rację. Proszę jednak pamiętać, iż taki proces jest długotrwały i musi Pan uzbroić się w cierpliwość. Dlatego też, chcąc uzyskać częstsze kontakty z córką lub bezpośrednią opiekę nad dzieckiem, może Pan złożyć takie żądanie w ramach zabezpieczenia. Zatem proszę złożyć pismo procesowe określające Pana wnioski i roszczenia.