Spór graniczny i ustalanie granic w trybie rozgraniczenia

Postępowanie w sprawie rozgraniczenia nieruchomości

Odpowiadając na zadane przez Pana pytanie, wyjaśniam, co następuje.

Postępowanie w sprawie rozgraniczenia nieruchomości zostało uregulowane w ustawie z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (j.t. Dz. U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027).

Według art. 31 prawa geodezyjnego i kartograficznego czynności ustalania przebiegu granic wykonuje geodeta upoważniony przez wójta. Na wstępie geodeta zgłasza pracę geodezyjną w ośrodku dokumentacji. Następnie przeprowadza analizę informacji zawartych w dokumentach uzyskanych z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego oraz znajdujących się w księgach wieczystych, a także w dokumentacji uzyskanej od strony. Sporządza, w razie potrzeby, szkic zawierający informacje o przebiegu granic, uzyskane w wyniku wcześniej wykonywanych pomiarów.

Jak przebiega rozprawa graniczna?

Po zebraniu dowodów geodeta wzywa strony na rozprawę graniczną. Z czynności ustalenia przebiegu granic sporządza się protokół graniczny lub akt ugody.

Na rozprawie granicznej, która odbywa się w terenie, na działkach będących przedmiotem rozgraniczenia geodeta odszukuje znaki graniczne, a także określa położenie przesuniętych, uszkodzonych lub zniszczonych znaków granicznych oraz punktów granicznych, jeżeli istnieją dokumenty pozwalające na określenie ich położenia.

Następnie na podstawie zebranych dowodów geodeta wskazuje stronom przebieg granicy, sporządza protokół graniczny, wykonuje pomiar granicy, a także trwałych elementów zagospodarowania terenu mających znaczenie dla określenia jej przebiegu.

Oświadczenia stron dotyczące przebiegu granic

W razie gdy ustalenia przebiegu granicy nie można wykonać na podstawie zebranych dowodów geodeta przyjmuje oświadczenia stron dotyczące przebiegu granicy.

W razie sporu co do przebiegu granicy geodeta nakłania strony do zawarcia ugody. Podczas negocjacji geodeta przedstawia stronom wszystkie dowody i argumenty za proponowanym przebiegiem granicy, a także informuje, że w razie braku ugody do rozpatrzenia sprawy właściwy jest sąd. Geodeta sporządza akt ugody, jeżeli doprowadzi do jej zawarcia.

Cała dokumentacja wraz z protokołem jest przekazywana władzom samorządowym.

Wójt (burmistrz, prezydent miasta) wydaje decyzję o rozgraniczeniu nieruchomości, jeżeli zainteresowani właściciele nieruchomości nie zawarli ugody, a ustalenie przebiegu granicy nastąpiło na podstawie zebranych dowodów lub zgodnego oświadczenia stron.

Przekazanie sprawy o rozgraniczenie do rozpatrzenia przez sąd

Strona niezadowolona z ustalenia przebiegu granicy może żądać, w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej decyzji w tej sprawie, przekazania sprawy sądowi.

Jeżeli nie dojdzie do zawarcia ugody lub nie ma podstaw do wydania decyzji rozgraniczeniowej, upoważniony geodeta tymczasowo utrwala punkty graniczne według ostatniego stanu spokojnego posiadania, dokumentów i wskazań stron, oznacza je na szkicu granicznym, sporządza opinię i całość dokumentacji przekazuje właściwemu wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta).

Władze samorządowe umarzają postępowanie administracyjne i przekazują sprawę z urzędu do rozpatrzenia sądowi.

Sąd rozpatruje sprawy o rozgraniczenie nieruchomości w trybie postępowania nieprocesowego. Właściwym sądem jest sąd rejonowy, właściwy dla miejsca, w którym położona jest nieruchomość. Sąd prowadzi sprawę od początku. Materiały zgromadzone wcześniej są materiałem dowodowym.

Odnosząc powyższe uwagi do Pana pytania, wyjaśniam, co następuje.

Czy mimo zgody między sąsiadami geodeta musi brać udział w procesie rozgraniczania nieruchomości?

Geodeta musi brać udział w procesie rozgraniczenia nieruchomości. Nawet jeżeli pomiędzy sąsiadami nie ma sporu co do przebiegu granic nieruchomości, tylko geodeta może je oznaczyć i udokumentować.

Oświadczenia stron dotyczące przebiegu granicy są brane pod uwagę w przypadku, gdy nie ma dokumentów pozwalających na ustalenie granic. Oświadczenia takie muszą być złożone przed geodetą, który na tej podstawie dokonuje czynności rozgraniczeniowych.

Geodeta sporządza z rozgraniczenia dokumentację geodezyjną (szkic terenu, mapki), którą następnie przekazuje do ośrodka dokumentacji geodezyjno-kartograficznej znajdującego się przy starostwie powiatowym. Mapy sporządzone przez geodetę i przyjęte do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego stają się dokumentami państwowymi i są podstawą do określenia położenia, powierzchni i granic nieruchomości. Na ich podstawie są wydawane w razie potrzeby wypisy z ewidencji gruntów.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że mimo braku sporu należy zwrócić się do geodety, który dokona wszelkich formalności związanych z oficjalnym ustaleniem granic nieruchomości.