Spadek we Francji i w Polsce

Dziedziczenie przez ciotecznego bratanka

Sam brak testamentu nie ma wpływu na skuteczność załatwienia sprawy czy to przed notariuszem, czy przed sądem. Załatwienie sprawy przed notariuszem wymaga jednoczesnego wstawiennictwa wszystkich potencjalnych spadkobierców ustawowych.  Do postępowania zarówno przed notariuszem, jak i przed sądem należy przedłożyć:

• odpis skrócony aktu zgonu spadkodawcy,
• odpis skrócony aktu urodzenia spadkobiercy
• ponieważ do dziedziczenia dochodzi cioteczny bratanek (czyli, jak rozumiem, syn kuzyna zmarłej), należy przedłożyć również akty zgonu rodziców zmarłej, jej dziadków oraz akty zgonów dzieci dziadków.

W myśl bowiem art. 934 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego cioteczny bratanek dochodzi do dziedziczenia w razie braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa i dziadków spadkodawcy

„Art. 934. § 1. W braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy; dziedziczą oni w częściach równych.

§ 2. Jeżeli któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. Podział tego udziału następuje według zasad, które dotyczą podziału spadku między zstępnych spadkodawcy.

§ 3. W braku zstępnych tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych”.

Postępowanie spadkowe przed notariuszem

Postępowanie przed notariuszem jest niewiele droższe od postępowania przed sądem, ale sprawę można załatwić w jeden dzień.

W przypadku dziedziczenia ruchomości (jakimi są pieniądze) prawo francuskie w tej kwestii uznaje właściwość prawa ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego, tzw. loi de dernier domicyl, co potwierdza orzecznictwo francuskiego Sądu Najwyższego (wyrok w sprawie z 19 czerwca 1939, Labdedan).

Wynikające z polskiego prawa uprawnienie do dziedziczenia jest więc również skuteczne wobec francuskiego systemu prawnego w stosunku do ruchomości znajdujących się na terytorium Francji.

Obawiam się jednak, że ani postanowienie sądu stwierdzające nabycie spadku, ani notarialne poświadczenie dziedziczenia nie wystarczą do wybrania pieniędzy z banku.

Niestety dopiero 17 sierpnia bieżącego roku zacznie funkcjonować Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 650/2012 w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego, które wprowadza zasadę, iż orzeczenie wydane w państwie członkowskim jest uznawane w innych państwach członkowskich bez potrzeby przeprowadzania specjalnego postępowania. Akt ten będzie miał jednak zastosowanie do spadków otwartych w dniu i po 17 sierpnia 2015 r.

Potwierdzenie dziedziczenie we Francji

Celem potwierdzenia dziedziczenia we Francji w pierwszej kolejności należy zgłosić śmierć spadkodawczyni w konsulacie, dla uzyskania francuskiego aktu zgonu (l'acte de décès). Konsulowi należy przedłożyć świadectwo zgonu, dowód osobisty (lub paszport zmarłej, książeczkę rodzinną). Następnie informację o zgonie należy wysłać do banku oraz instytucji, z której zmarła pobierała emeryturę.

We Francji spadkodawca może wykazać prawa spadkowe za pomocą le certificat d'hérédité, wydawanego przez maire’a, te jednak są wydawane zstępnym, wstępnym, rodzeństwu i spadkobiercom testamentowym.

Wypłata pieniędzy przez spadkobiercę z francuskiego banku

W przypadku braku certyfikatu dziedziczenia, w celu uzyskania poświadczenia charakteru spadkobiercy cioteczny bratanek będzie musiał zwrócić się do notariusza, którego zadaniem jest sporządzenie inwentarza dóbr zmarłej, sporządzenia listy spadkobierców i sporządzenie deklaracji spadkową tzw. une déclaration de succession. Deklarację należy sporządzić w ciągu roku od dni śmierci spadkodawcy i stanowi on podstawę do określenia wartości mienia pozostawionego przez zmarłego i do ustalenia należnego podatku.

Zgodnie z prawem francuskim jeżeli zmarły w chwili śmierci mieszkał za granicą, podatkiem od spadków objęte są tylko dobra znajdujące się na terytorium Francji.

Zaangażowanie notariusza wiąże się z wydatkami. Jeżeli środki zgromadzone na koncie w francuskim banku nie była duże, może udałoby się je wydostać w inny sposób. Bank jest bowiem zobowiązany wypłacić osobie, która zorganizowała pogrzeb, zgromadzone na koncie środki w granicach kosztów poniesionych na pogrzeb właściciela konta . Bank wypłaca środki na podstawie przedstawionych faktur. Myślę, że faktury przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego wystarczą, by bank wypłacił wskazaną w fakturach kwotę.