Spadek na Ukrainie

W stosunkach między Polską a Ukrainą obowiązuje umowa z dnia 24 maja 1993 r. o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych i karnych (Dz. U. 1994 r. Nr 96, poz. 465). Zgodnie z art. 37 tej umowy:

„1. Stosunki prawne w zakresie dziedziczenia mienia ruchomego określa prawo tej Umawiającej się Strony, której obywatelem był spadkodawca w chwili śmierci.

2. Stosunki prawne w zakresie dziedziczenia mienia nieruchomego określa prawo tej Umawiającej się Strony, na której terytorium mienie to jest położone.

3. Ustalenie, czy rzecz wchodząca w skład spadku jest ruchomością czy nieruchomością, określa prawo tej Umawiającej się Strony, na której terytorium rzecz ta się znajduje”.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 11 marca 2009 r. (sygn. akt I CSK 302/2008) stwierdził, że do stosunków prawnych dotyczących nieruchomości właściwe są prawo i organy tej umawiającej się strony, na której terytorium nieruchomość jest położona.

Przytoczony przepis rozstrzyga więc, że w sprawie o ustalenie istnienia (także w przeszłości) prawa własności nieruchomości położonej na Ukrainie jurysdykcję krajową mają sądy ukraińskie. Tak samo będzie w Pana sytuacji – spadek w Polsce po spadkodawcy, obywatelu polskim, będzie podlegał prawu polskiemu, a z kolei spadek na Ukrainie, w którego skład wchodzi nieruchomość położona na Ukrainie – podlegał będzie prawu ukraińskiemu.

Na Ukrainie, tak jak i w Polsce, dla przyjęcia spadku ustala się termin 6 miesięcy, który zaczyna biec od momentu otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy (art. 1270 Kodeksu cywilnego Ukrainy). Jeśli spadkobierca  we wskazanym wyżej terminie nie złoży oświadczenia o przyjęciu spadku, uważa się, że nie przyjął spadku. Dla złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku na Ukrainie spadkobierca ma 6 miesięcy od dnia śmierci spadkodawcy. Jeśli spadkobierca uchybi temu terminowi i nie złoży odpowiedniego oświadczenia, to nie nabędzie praw do spadku po spadkodawcy w ogóle. Jednakże powyższe nie dotyczy spadkobiercy, który mieszkał ze spadkodawcą na dzień jego śmierci. Jeśli spadkobierca, który cały czas mieszkał ze spadkodawcą na dzień jego śmierci, nie złożył oświadczenia o odrzuceniu spadku w terminie 6 miesięcy od dnia śmierci spadkodawcy, to uważa się, że taka osoba spadek przyjęła (art. 1279 Kodeksu cywilnego Ukrainy).

Jak wynika z powyższego, żeby nabyć spadek na Ukrainie, powinien Pan po śmierci każdego z rodziców złożyć oświadczenie dotyczących przyjęcia spadku u notariusza za miejscem zamieszkania rodziców.

Obcokrajowcy na Ukrainie mają takie same prawa dotyczące dziedziczenia majątku na Ukrainie co i obywatele tego państwa. Jednakże jeśli chodzi o dziedziczenie nieruchomości, to tutaj są wyjątki. Obcokrajowiec bez problemu może nabyć w spadku dom, mieszkanie, oprócz gruntów rolnych.

Reasumując, na dzień dzisiejszy nie musi Pan poczynać żadnych dodatkowych kroków, żeby w przyszłości odziedziczyć spadek na Ukrainie. Należy w Pana sprawie jedynie pamiętać o złożeniu wniosku o przyjęciu spadku u notariusza w ciągu 6 miesięcy od dnia śmierci każdego z rodziców.