Ślub z Niemcem

Ślub z Niemcem a dziedziczenie w razie jego śmierci

O tym, według którego prawa oceniane będą stosunki majątkowe pomiędzy Panią i przyszłym mężem, będzie decydowało Państwa miejsce zamieszkania.

Zgodnie z ustawą – Prawo prywatne międzynarodowe (Dz. U. z dnia 17 listopada 1965 r.) – stosunki osobiste i majątkowe między małżonkami podlegają ich każdoczesnemu wspólnemu prawu ojczystemu. W braku wspólnego prawa ojczystego małżonków prawem właściwym jest prawo państwa, w którym oboje małżonkowie mają miejsce zamieszkania, a jeśli nie mają miejsca zamieszkania w tym samym państwie, właściwe jest prawo polskie. Z omówionego uregulowania wynika więc, że jeżeli Państwa miejscem zamieszkania będzie Polska, wówczas do stosunków majątkowych pomiędzy Panią i mężem będzie miało zastosowanie prawo polskie, a jeżeli Niemcy – niemieckie.

Zgodnie z art. 33 pkt. 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej. Również prawo niemieckie zawiera podobną regulację. Tak więc majątek posiadany przez Pani przyszłego męża, po zawarciu związku małżeńskiego, będzie jego majątkiem osobistym. Oznacza to, że nie będzie musiał posiadać Pani zgody na dysponowanie tym majątkiem.

Podział majątku wspólnego po rozwiązaniu małżeństwa według prawa polskiego

Według prawa polskiego, po rozwiązaniu małżeństwa podziałowi podlega majątek wspólny małżonków, a więc przedmioty i prawa nabyte w czasie trwania małżeństwa. Polskie prawo przewiduje domniemanie równych udziałów w majątku wspólnym. W przypadku rozwodu Pani mąż nie będzie mógł domagać się części Pani majątku wspólnego (np. mieszkania wchodzącego w skład Pani majątku małżeńskiego).

Według prawa niemieckiego, jeżeli małżonkowie ustanowili ustawową wspólnotę dorobku majątkowego małżonków, wówczas – w przypadku rozwodu – dorobek majątkowy małżonków z okresu małżeństwa należy podzielić między małżonków. Majątek dorobkowy małżonków nie będzie podlegał podziałowi, jeżeli taki podział byłby niesłuszny.

Czy majątek nabyty przed zawarciem małżeństwa podlega podziałowi w razie rozwodu?

Zgodnie z art. 1100 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego do jurysdykcji krajowej należą sprawy małżeńskie, jeżeli choćby jedno z małżonków ma obywatelstwo polskie. Zgodnie z § 2 tego artykułu, jeżeli oboje małżonkowie mają miejsce zamieszkania w Polsce, jurysdykcja przewidziana w paragrafie poprzedzającym jest wyłączna. Z uwagi na to, należy stwierdzić, iż niezależnie od tego, czy zastosowanie będzie miało prawo polskie czy niemieckie, w przypadku rozwodu do podziału będzie tylko majątek wspólny. Majątek nabyty przed zawarciem małżeństwa nie będzie podlegał podziałowi. Każdy z małżonków będzie mógł swobodnie, bez zgody drugiego małżonka, dysponować swoim majątkiem osobistym.

Zgodnie z art. 34 ustawy – Prawo prywatne międzynarodowe – w sprawach spadkowych właściwe jest prawo ojczyste spadkodawcy z chwili jego śmierci. Jako że Pani mąż jest obywatelem Niemiec, w przypadku jego śmierci zastosowanie będzie miało prawo niemieckie. Według prawa niemieckiego małżonek dziedziczy obok krewnych po spadkodawcy, o ile ten nie wystąpił o rozwód. Małżonkowi dziedziczącemu obok dzieci przypada 1/4 spadku.

Wysokość udziału w spadku jest uzależniona od istniejącego pomiędzy małżonkami ustroju majątkowego. Jeżeli w chwili otwarcia spadku pomiędzy spadkodawcą a jego małżonkiem istniał ustrój małżeńskiej rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków – małżonkowi przypada dodatkowo 1/4 spadku. Jeśli natomiast w chwili otwarcia spadku pomiędzy spadkodawcą a jego małżonkiem istniał ustrój małżeńskiej rozdzielności majątkowej, a spadkodawca pozostawił dzieci, małżonek dziedziczy wraz z nimi po równo, lecz nie mniej niż 1/4 spadku.

Dziedziczenie po mężu Niemcu

Dziedziczenie po mężu będzie podlegało jurysdykcji niemieckiej. W Polsce nie będzie Pani mogła przeprowadzić postępowania spadkowego. Wynika to z art. 1108 Kodeksu postępowania cywilnego, który stanowi, że sprawy spadkowe obywateli państw obcych nie należą do jurysdykcji krajowej.

W skład spadku po Pani mężu będzie wchodził cały jego majątek, w tym również prowadzone przez niego przedsiębiorstwo.

Prawo niemieckie przewiduje w przypadku spadkobrania testamentowego zachowek dla spadkobiercy ustawowego pominiętego w testamencie. Jeżeli Pani mąż pominie Panią w testamencie, będzie Pani mogła w Niemczech ubiegać się, według prawa niemieckiego o zachowek.