Skarga na nauczyciela w szkole podstawowej, jakie działania powinien podjąć nauczyciel?

Dyrekcja obowiązana wyjaśnić okoliczności sprawy wynikłej ze skargi na nauczyciela

Dopóki dyrektor nie spotkał się z nauczycielem i nie przedstawił, czego dotyczyła skarga, nauczyciel nie musi podejmować żadnych kroków. Jeśli zaś dyrektor przekazał informacje o skardze i ogólnie o jej przedmiocie, zaś nie okazał jej naocznie nauczycielowi, to nauczyciel musi odnieść się do tego, co opisuje dyrektor. Może poprosić, ale nie ma prawa żądać okazania skargi w zakresie danych osoby wnoszącej skargę, w tym jej dziecka. Wszak od kilku lat obowiązuje RODO, ale i art. 23 Kodeksu cywilnego (od kilkudziesięciu lat) – dotyczący ochrony dóbr osobistych w tym m.in. tajemnicy korespondencji. Wnoszący skargę mógł w niej zastrzec wobec dyrekcji, że nie życzy sobie okazywania jej treści (w tym adresata) innym osobom, w tym nauczycielowi, którego ona dotyczy. Dyrektor musi zaś to respektować.

Natomiast co w tej sytuacji może zrobić nauczyciel – na pewno powinien złożyć wyjaśnienia do ustnych zarzutów dyrekcji, najlepiej na piśmie i żądać ich zaprotokołowania i kończenia każdego spotkania dotyczącego tej skargi notatką (protokołem) podpisaną przez uczestników.

Dyrektor powinien w pierwszej kolejności odebrać od nauczyciela ustne wyjaśnienia. Najlepiej, aby taka rozmowa odbyła się w obecności innego pracownika szkoły, który sporządzi wspomnianą już notatkę służbową. Na tym etapie mniej istotne jest dyscyplinowanie nauczyciela, a bardziej szczegółowe wyjaśnienie okoliczności sprawy. Podkreślam jednak, że dyrektor nie ma obowiązku okazania oryginału treści skargi nauczycielowi, ma on owszem prawo zapoznać się z je treścią, ale zanonimizowaną, tj. dyrektor nie powinien udostępniać danych osoby, która tę skargę wniosła.

Skarga rodzica nie przesądza o winie nauczyciela

Proszę mieć na uwadze, że samo wniesienie skargi na zachowanie nauczyciela nie jest absolutnie dowodem na jego winę, a rolą dyrekcji jest, aby jak najszybciej wyjaśnić całą sprawę. Dopóki nie dokona wewnętrznych wyjaśnień, nie ma nawet jeszcze obowiązku powiadomienia rzecznika dyscyplinarnego o popełnieniu przez nauczyciela czynu naruszającego prawa i dobro dziecka, bowiem kuratorium powinno zostać zawiadomione po sprawdzeniu zasadności skargi przez dyrekcję.

Jeśli nauczyciel zgłaszał dyrekcji problemy z uczniami (uczniem), tym bardziej powinna ostrożnie podchodzić do skargi i szczegółowo wyjaśnić sprawę, dyrektor może nawet dokonać konfrontacji rodzica z nauczycielem czy rodzica i dziecka z nauczycielem. Dobrze byłoby, gdyby nauczyciel miał dowody zgłaszania problemów dyrekcji, np. pisma, maile, świadków. To pomogłoby w ewentualnym postępowaniu dyscyplinarnym, gdyby sprawa trafiła dalej.

Niewłaściwe zachowanie ucznia i bierność dyrekcji – skarga do kuratorium

Co do niewłaściwego zachowaniu ucznia, który używa wobec nauczyciela wulgaryzmów. Wskazuję, że przede wszystkim nauczyciel powinien na piśmie zgłaszać sprawę dyrekcji i domagać się poinformowania rodziców oraz spotkań z rodzicami. Jeśli dyrektor mimo to lekceważy problem, nauczyciel winien przekazać sprawę do kuratorium, wskazując, że pomimo komunikatów i zgłoszeń, w sprawie nic się nie dzieje, a sytuacja z uczniem jest coraz gorsza – dziecko nie respektuje żadnych norm szacunku wobec wychowawcy. Podkreślam: nauczyciel powinien zgłaszać niewłaściwe zdarzenia dyrektorowi, uzgadniać, jakie postępowanie zastosuje szkoła wobec ucznia, aby jego zachowanie stało się bardziej odpowiednie.

Oczywiście zalecam zabezpieczenie dowodów na zachowania ucznia poprzez wymienione już pismo (mail) do dyrekcji, notatkę służbową, a także wpis do dziennika uwag, a gdy są świadkowie – to podać ich dane w notatce i zgłoszeniu (za ich zgodą uzyskaną na piśmie). Gdy i na to dyrekcja nie zareaguje, pozostaje skarga do kuratorium na bierność i lekceważenie problemu przez dyrekcją.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, Dz.U. 2017 poz. 59

2. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - Dz.U. 1982 nr 3 poz. 19

3. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Tekst mający znaczenie dla EOG)

4. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93