Ściąganie długów w Norwegii

Czy komornik może zająć pensję za prace w Norwegii?

Norwegia nie jest członkiem Unii Europejskiej, jednak kraj ten jest sygnatariuszem wielostronnych umów międzynarodowych, które odnoszą się do obrotu prawnego pomiędzy państwami.

Od 1 stycznia 2010 r., ze względu na ratyfikację w dniu 18 maja 2009 r. przez Unię Europejską, a w dniu 1 lipca 2009 r. przez Norwegię, w obrocie prawnym pomiędzy Polską a Norwegią obowiązuje nowa Konwencja o jurysdykcji i uznawaniu oraz wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych, podpisana w Lugano dnia 30 października 2007 r.

Należy też wspomnieć, że Norwegia podpisała też wcześniej obowiązującą (do 31 grudnia 2009 r.) Konwencję o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych, sporządzoną w Lugano dnia 16 września 1988 r.

Ze względu na to, że Norwegia i Polska są stronami Konwencji o jurysdykcji i uznawaniu oraz wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych, istnieje możliwość, że wierzyciele będą egzekwować swoje należności bezpośrednio na terenie Norwegii.

Jeżeli któryś z wierzycieli wystąpi o wykonanie wydanego w Polsce przeciwko Panu orzeczenia, to egzekucję będzie prowadził norweski organ egzekucyjny, nie polski komornik. Polski komornik może prowadzić postępowanie egzekucyjne wyłącznie na terenie Polski.

Stosownie do art. 32 Konwencji „«orzeczenie» oznacza każde orzeczenie wydane przez sąd państwa związanego niniejszą konwencją, niezależnie od tego, czy zostanie określone jako wyrok, postanowienie, nakaz zapłaty lub nakaz egzekucyjny, włącznie z postanowieniem w przedmiocie ustalenia kosztów postępowania wydanym przez urzędnika sądowego”.

Prowadzenie egzekucji w Norwegii

Aby wierzyciel mógł prowadzić egzekucję w Norwegii, musi najpierw dojść do wydania orzeczenia przeciwko Panu w Polsce. Z Pańskiego pytania wynika, że niektórzy przynajmniej wierzyciele dysponują już orzeczeniami zasądzającymi od Pana jakieś kwoty (na podstawie tych orzeczeń wszczęto przeciwko Panu postępowanie egzekucyjne w Polsce).

Należy wskazać, że zgodnie z art. 33 ust. 1 Konwencji „orzeczenia wydane w jednym państwie związanym konwencją są uznawane w innych państwach związanych niniejszą konwencją bez potrzeby przeprowadzenia specjalnego postępowania”.

Ważne jest, że – jak wskazuje art. 36 Konwencji – „orzeczenie zagraniczne nie może być w żadnym wypadku przedmiotem kontroli merytorycznej”.

Egzekucja w Norwegii może być przeprowadzona nawet bez wcześniejszego uznania orzeczenia sądu polskiego w tym kraju. Stosownie bowiem do art. 38 ust. 1 Konwencji „orzeczenia wydane w jednym państwie związanym niniejszą konwencją i w tym państwie wykonalne będą wykonywane w innym państwie związanym niniejszą konwencją, jeżeli ich wykonalność w nim zostanie stwierdzona na wniosek uprawnionego”.

Wystarczy więc, że wierzyciel uzyska w Polsce orzeczenie i wystąpi o stwierdzenie wykonalności tego orzeczenia. Co więcej, w przypadku uzyskania w Polsce zaświadczenia o stwierdzeniu wykonalności orzeczenia (Europejski Tytuł Wykonawczy), to norweski sąd wyda orzeczenie o wykonalności orzeczenia niezwłocznie.

Czy polscy wierzyciele mają możliwość ubiegania się o stwierdzenie wykonalności orzeczenia polskiego sądu w Norwegii?

Wierzyciel może złożyć wniosek o wykonanie orzeczenia (jeżeli nie uzyska zaświadczenia polskiego sądu o wykonalności) do organu zwanego w Norwegii „tingrett”.

Jeżeli polscy wierzyciele wystąpią z wnioskiem o uznanie lub wykonanie orzeczenia sądu polskiego, to należy pamiętać, iż zgodnie z Konwencją orzeczenie zagraniczne nie może być w żadnym wypadku przedmiotem kontroli merytorycznej.

Jeżeli jednak wierzyciele przedstawią w sądzie norweskim odpis orzeczenia spełniającego warunki wymagane do uznania go za posiadającego moc dowodową wraz z zaświadczeniem o stwierdzeniu wykonalności wydanym przez polski sąd, to wówczas nastąpi niezwłoczne stwierdzenie wykonalności orzeczenia bez badania powyżej wskazanych przesłanek. Dłużnik w tym stadium postępowania nie ma możliwości złożenia jakiegokolwiek oświadczenia.

Oczywiście o wydanym przez sąd norweski orzeczeniu o wykonalności zostanie Pan niezwłocznie powiadomiony.

Każda ze stron (dłużnik i wierzyciel) może wnieść środek zaskarżenia od orzeczenia rozstrzygającego o wniosku o uznanie orzeczenia. Środek zaskarżenia wnoszony do organu norweskiego nazywa się „Høyesterett”.

Sąd norweski rozpoznający środek zaskarżenia może odmówić stwierdzenia wykonalności albo je uchylić tylko z następujących powodów:

1. uznanie byłoby oczywiście sprzeczne z porządkiem publicznym państwa, w którym wystąpiono o uznanie,
2. pozwanemu, który nie wdał się w spór, nie doręczono dokumentu wszczynającego postępowanie lub dokumentu równorzędnego w czasie i w sposób umożliwiających mu przygotowanie obrony, chyba że pozwany nie złożył przeciwko orzeczeniu środka zaskarżenia, chociaż miał do tego możliwość,
3. orzeczenia nie da się pogodzić z orzeczeniem wydanym między tymi samymi stronami w państwie, w którym wystąpiono o uznanie,
4. orzeczenia nie da się pogodzić z wcześniejszym orzeczeniem wydanym w innym państwie związanym niniejszą konwencją albo w państwie trzecim w sporze o to samo roszczenie między tymi samymi stronami, o ile to wcześniejsze orzeczenie spełnia warunki konieczne do jego uznania w państwie, w którym wystąpiono o uznanie,
5. jest ono sprzeczne z przepisami sekcji 3, 4 i 6 rozdziału II Konwencji,
6. naruszono przepisy dotyczące jurysdykcji lub umowy międzynarodowe.

Ewentualny środek zaskarżenia przeciwko stwierdzeniu wykonalności należy wnieść w ciągu miesiąca od jego doręczenia. Jeżeli dłużnik ma miejsce zamieszkania w państwie związanym niniejszą konwencją innym niż to, w którym nastąpiło stwierdzenie wykonalności, termin do wniesienia środka zaskarżenia wynosi dwa miesiące i biegnie od dnia doręczenia stwierdzenia wykonalności dłużnikowi osobiście lub w jego mieszkaniu. Przedłużenie tego terminu z powodu dużej odległości jest wyłączone.

Reasumując – polscy wierzyciele mają możliwość ubiegania się o stwierdzenie wykonalności orzeczenia polskiego sądu w Norwegii. Jeżeli doprowadzą do stwierdzenia wykonalności, ich roszczenia będą mogły być egzekwowane przez organy norweskie. Ewentualnej egzekucji na terenie Norwegii nie będzie prowadził polski komornik.

Aby móc mówić o prowadzeniu egzekucji w Norwegii, konieczna jest oczywiście wiedza wierzycieli odnośnie miejsca Pana pobytu.

Ewentualna egzekucja odbywać się będzie w Norwegii według prawa norweskiego – kwoty wolne od egzekucji, ograniczenia egzekucji z wynagrodzenia za pracę itp. Nie znam niestety przepisów prawa norweskiego, by móc określić, w jakim zakresie może być ewentualnie zajęte Pana wynagrodzenie za pracę.

Wskażę jeszcze link do pełnego tekstu Konwencji o jurysdykcji i uznawaniu oraz wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych, podpisanej w Lugano dnia 30 października 2007 r., która może mieć zastosowanie w Pańskiej sprawie: http://bip.ms.gov.pl/lugano/nowa_konwencja_z_lugano.pdf.