Rozwiązanie umowy na usługi pocztowe i kurierskie

Umowa na usługi pocztowe

Umowa abonamentowa, jaką Pani zawarła, jest umową o świadczenie usług, do której to mocą art. 751 Kodeksu cywilnego stosujemy przepisy o zleceniu.

§ 4 ust. 3 nadesłanej umowy stanowi, iż została ona zawarta na czas określony, tj. 24 miesiące liczone od pierwszego miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym zawarto umowę. A zatem jest ona zawarta do końca grudnia 2022 roku. Ustęp 6 wskazuje, kiedy to Operator może od owej umowy odstąpić. Ustęp 8 wskazuje zaś, że umowa ulega rozwiązaniu z mocy prawa, gdy klient przestaje prowadzić działalność. Co istotne, ustęp 8 pozwala operatorowi obciążyć klienta kara umowną, gdy do rozwiązania umowy dochodzi przez klienta lub operatora z winy klienta. Oznacza to zatem, że rozwiązanie umowy przez klienta bez jego winy uwalnia go od obowiązku zapłaty kary umownej i ewentualnego odszkodowania uzupełniającego. Nadto, zgodnie z ustępem 6 operator ma prawo wypowiedzieć umowę w przypadkach wskazanych w warunkach ogólnych (tzw. OWU). Nie załączyła Pani mi ich treści, a są one wiążące. Jeśli jednak w OWU również nie ma żadnych praw dla Pani jako klienta do rozwiązania umowy przed terminem 24 miesięcy jej obowiązywania, to stosować należy przepisy Kodeksu cywilnego dot. zlecenia.

Usługi pocztowe a umowa-zlecenia

Zgodnie z art. 746 § 1 Kodeksu cywilnego dający zlecenie (w Pani przypadku Pani, czyli klient) może je wypowiedzieć w każdym czasie. Powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie (Operatorowi) wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia; w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie (Operatorowi) część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę. Nadto, zgodnie z § 3 tegoż artykułu nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów.

Rozwiązanie umowy z ważnych powodów

Jak zatem Pani widzi, ma Pani prawo mocą art. 746 § 1 w zw. z art. 750 Kodeksu cywilnego wypowiedzieć ową umowę w każdym czasie. Przy czym, jeśli wypowiedzenie nastąpi bez ważnego powodu, musi Pani liczyć się z obowiązkiem zapłaty kary wskazanej w umowie z In Post i ewentualnie odszkodowania za dodatkowe straty dla In Post, jeśli ten je wykaże. Natomiast jeśli wypowie Pani ową umowę na podstawie art. 746 § 3 w zw. z art. 750 Kodeksu cywilnego, tj. z ważnych powodów, nie płaci Pani kary umownej, a będzie zobowiązana wyłącznie do zapłaty za miesiąc pełny, w którym dokona Pani wypowiedzenia. Jest to zbieżne z § 5 ust. 8 umowy, który wskazuje, że kara umowna jest należna, gdy do rozwiązania umowy dochodzi z przyczyn, za które Pani ponosi odpowiedzialność. Nawet gdy w umowie brak jest wskazania, że klient ma prawo do jej wypowiedzenia z ważnych powodów, to ów przepis i tak obowiązuje. Jest on bezwzględnie obowiązujący i nie można go wyłączyć umową. Potwierdza to od lat orzecznictwo, np. Sąd Najwyższy w wyroku z 15 października 2014 roku, sygn. akt V CSK 684/13, SA w Warszawie w wyroku z dnia 12 października 2012 roku, sygn. akt I ACa 450/12.

Ważne powody wypowiedzenia umowy

Kluczowe jest zatem ustalenie, czym są owe ważne powody w rozumieniu art. 746 § 3 Kodeksu cywilnego zwalniające z odpowiedzialności odszkodowawczej i zapłaty kar umownych. Oczywiście zwykle są to przyczyny wskazane jako ważne wprost w umowie. Gdy w umowie brak wskazania, należy analizować indywidualnie okoliczności konkretnego przypadku. Do tzw. ważnych powodów należą zarówno przyczyny obiektywne (jak np. kryzys ekonomiczny, klęska żywiołowa itd.), ale i subiektywne (np. zmiana sytuacji życiowej czy finansowej, zmiana miejsca zamieszkania). W orzecznictwie ukształtował się pogląd, że „ważnymi powodami” uzasadniającymi przedwczesne wypowiedzenie umowy zlecenia zawartej nawet na czas określony bez jakichkolwiek konsekwencji w postaci odszkodowania czy kar umownych są także okoliczności niezależne od żadnej ze stron.

W Pani sytuacji do rozważenia jest kwestia, czy zła sytuacja finansowa firmy, kryzys na rynku związany z epidemią COVID-19 może zostać uznany za ważny powód dający Pani prawo rozwiązania umowy z InPost na podstawie art. 746 § 3 w zw. z art. 750 Kodeksu cywilnego bez obowiązku zapłaty kar umownych. W mojej ocenie powoływanie się na epidemię nie jest zasadne w Pani przypadku. Prowadzi Pani sklep on-line, zatem nie dotykają Pani ograniczenia rządowe obowiązujące w czasie epidemii. Z kolei niska sprzedaż, brak zysków może być uznana za ważny powód, ale wówczas gdy w wyniku dalszego rwania umowy z InPost i ponoszenia comiesięcznych kosztów z tytułu tejże umowy powoduje u Pani wręcz straty finansowe. Wynika to z najnowszego orzeczenia SA w Białymstoku z 18 września 2020 r., sygn. akt I Aca 743/19, wydanego, co prawda, na gruncie umów o roboty budowlane, ale możliwego do zastosowania na zasadzie analogii. Sąd w tym wyroku zwrócił bowiem uwagę, że skoro w umowie nie przewidziano wypowiedzenia czy odstąpienia od umowy, to w takiej sytuacji należy sprawdzić, czy nie istnieje ustawowa podstawa do wypowiedzenia, czyli art. 746 Kodeksu cywilnego, bowiem gdy mamy do czynienia z umową o świadczenie usług, to w stosunku do niej stosuje się przepisy dotyczące-zlecenia. Zgodnie z tymże wyrokiem ilekroć z przyczyn obiektywnych i niezależnych od strony umowy, staje się ona nie tylko całkowicie nieopłacalna, ale wręcz prowadzi do ekonomicznego unicestwienia przedsiębiorstwa, daje to prawo do odstąpienia od umowy mocą art. 746 § 3 w zw. z art. 750 Kodeksu cywilnego.

Opłaty pocztowe wyższe niż zyski firmy

Jeśli jest zatem Pani w stanie wykazać, że zyski z firmy (sprzedaży online) są niższe niż opłaty dla InPost lub im równe, czyli dalsze trwanie w umowie zagraża Pani bytowi, bowiem przynosi tylko straty, to wówczas zasadne jest odstąpienie od umowy z ważnych powodów, tj. złej sytuacji finansowej Pani firmy, brakiem zysków/ stratami na skutek opłat z umowy, czyli na mocy art. 756 § 3 w zw. z art. 750 Kodeksu cywilnego. W uzasadnieniu odstąpienia może Pani przytoczyć powyższe wyroku. Zapłata należy się wówczas InPost za cały miesiąc, w którym odstępuje Pani od umowy.

Jeśli zaś taka sytuacja nie ma miejsca, to niestety, ale nie ma Pani podstawy prawnej by odstąpić od umowy bez zapłaty kary umownej i ewentualnego odszkodowania. Wówczas wypowiedzenie spowoduje zastosowanie § 4 ust. 3 umowy, który jest zbieżny z art. 746 § 1 Kodeksu cywilnego.