Rozporządzenie samochodem dokonane po zajęciu przez komornika

Zakup samochodu zajętego przez komornika

Zgodnie ze wskazanym przez komornika art. 848 K.p.c. zajęcie ma ten skutek, że rozporządzenie ruchomością dokonane po zajęciu nie ma wpływu na dalszy bieg postępowania, a postępowanie egzekucyjne z zajętej ruchomości może być prowadzone również przeciwko nabywcy. Przepis ten nie narusza przepisów o ochronie nabywcy w dobrej wierze.

Dokonanie zajęcia ruchomości przez komornika

Ponadto art. 847 K.p.c. stanowi, że komornik dokonuje zajęcia przez wpisanie ruchomości do protokołu zajęcia. Odpis protokołu zajęcia należy doręczyć dłużnikowi i współwłaścicielom zajętej ruchomości, którzy nie są dłużnikami. Natomiast zgodnie z § 66 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 09.03.1968 r. o czynnościach komorników (Dz. U. z 1968 r. Nr 10, poz. 52 z późn. zm.), w celu ujawnienia zajęcia ruchomości komornik naklei na niej kartkę ze swoją pieczęcią albo przymocuje tę kartkę sznurkiem z pieczęcią lakową. Gdyby tych sposobów nie dało się użyć lub gdyby oznaczenie z osobna wielu rzeczy tego samego rodzaju nastręczało znaczne trudności, komornik postąpi stosownie do okoliczności. W każdym razie komornik powinien mieć na względzie, aby znak zajęcia był umieszczony w miejscu widocznym, a ruchomość nie została uszkodzona.

Oznacza to, iż do dokonania zajęcia ruchomości przez komornika nie jest wymagane ustanowienie zastawu, jednak komornik powinien spełnić określone obowiązki i należycie zadbać o to, aby dokonane zajęcie było oczywiste i przede wszystkim łatwe do stwierdzenia dla wszystkich zainteresowanych osób. Z przedstawionego przez Pana opisu wnioskować można, iż albo komornik nie dopełnił ciążących na nim obowiązków, albo też sam dłużnik (sprzedający) świadomie usunął umieszczone na pojeździe znaki.

Brak oznak dokonanego przez komornika zajęcia zakupionego samochodu

Wobec powyższego, mając na uwadze brak jakichkolwiek oznak dokonanego przez komornika zajęcia zakupionego przez Pana pojazdu, a także wobec braku w tym zakresie informacji od samego sprzedającego (być może nawet wbrew jego zapewnieniom o braku takiego zajęcia pojazdu), Pana działanie, polegające na nabyciu przedmiotowego pojazdu na własność, uznać należy za podjęte z całą pewnością w dobrej wierze.

Powyższa okoliczność ma to znaczenie, iż zgodnie ze wskazanym powyżej art. 848 K.p.c. zajęcie ruchomości w trakcie postępowania egzekucyjnego nie narusza przepisów o ochronie nabywcy w dobrej wierze. W takiej sytuacji zgodnie z art. 841 K.p.c. osoba trzecia może w drodze powództwa żądać zwolnienia zajętego przedmiotu od egzekucji, jeżeli skierowanie do niego egzekucji narusza jej prawa.

Powództwo przeciwegzekucyjne o wyłączenie samochodu spod egzekucji

Wskazane powyżej powództwo przeciwegzekucyjne o wyłączenie Pana samochodu spod egzekucji może Pan wnieść w terminie miesiąca od dnia dowiedzenia się o naruszeniu prawa, tj. od dnia, w którym otrzymał Pan pismo komornika wzywające do przekazania mu zajętego pojazdu. Jednakże jeżeli pismo to, jak Pan wskazał, nie zostało należycie opieczętowane, a przede wszystkim jeżeli nie zostało właściwie podpisane przez komornika, zasadnym byłoby podniesienie nieskuteczności takiego powiadomienia. Z ostrożności jednak najbardziej pożądanym byłoby podjęcie odpowiednich czynności właśnie w terminie miesiąca od dnia otrzymania powiadomienia o zajęciu samochodu.

Powództwo to należałoby wytoczyć przed sąd rzeczowo właściwy, w którego okręgu prowadzi się egzekucję, w treści pozwu natomiast należy przytoczyć wszystkie zarzuty, jakie w tym czasie można zgłosić, pod rygorem utraty prawa korzystania z nich w dalszym postępowaniu. Od wniesienia takiego powództwa należy uiścić na rachunek sądu wpis w wysokości 5% wartości zajętego pojazdu i załączyć dowód wniesienia tej opłaty do pozwu.

Zatajenie okoliczności komorniczego zajęcia przez sprzedawcę samochodu

Po przeprowadzeniu rozprawy, sąd zadecyduje, czy istnieją przesłanki do zwolnienia Pana samochodu spod egzekucji, czy też zezwoli komornikowi na dalsze prowadzenie egzekucji z zajętego pojazdu, mimo przejścia jego własności na Pana. W tym drugim przypadku niestety zobowiązany będzie Pan wydać samochód komornikowi, który sprzeda go w drodze licytacji komorniczej, jednak w takim przypadku zasadnym będzie rozważenie wystąpienia z roszczeniem przeciwko sprzedawcy o naprawienie wyrządzonej Panu przez niego szkody poprzez zatajenie okoliczności komorniczego zajęcia sprzedanego Panu auta.

Czy strony i uczestnicy postępowania komorniczego mają prawo przeglądać akta sprawy i otrzymywać odpisy, kopie lub wyciągi z tych akt?

Jeżeli natomiast chodzi o możliwość wglądu przez Pana w akta postępowania egzekucyjnego, to sprawa ta nie jest jednoznaczna i, jak się wydaje, zależy w dużej mierze od samego komornika. Jednakże można by się w tym zakresie posiłkować przepisami Kodeksu postępowania cywilnego, tj. art. 9 w zw. z art. 13 § 2 K.p.c., zgodnie z którymi również w postępowaniu egzekucyjnym rozpoznawanie spraw co do zasady odbywa się jawnie, a strony i uczestnicy postępowania mają prawo przeglądać akta sprawy i otrzymywać odpisy, kopie lub wyciągi z tych akt. Trzeba mieć na uwadze jednakże to, iż żadne przepisy nie wskazują wprost, czy osoba, która znalazła się w podobnej do Pana sytuacji, staje się uczestnikiem postępowania egzekucyjnego (na pewno nie jest stroną w tym postępowaniu), jednakże za takim wnioskiem przemawiałby fakt, iż postępowanie to pośrednio dotyczy także Pana praw i interesów. Ewentualnie, gdyby komornik ponownie odmówił Panu wglądu w akta lub okazania sporządzonego protokołu zajęcia samochodu, zasadnym byłoby złożenie skargi na czynność komornika do sądu rejonowego, przy którym ten komornik działa, zgodnie z art. 767 K.p.c.

Trudno na podstawie jedynie Pana listu i na tym etapie sprawy jednoznacznie ocenić szanse powodzenia takiego powództwa przeciwegzekucyjnego, jednakże stwierdzić należy, iż z opisanych przez Pana okoliczności wynika, że jest ono zasadne. Wykazał się Pan bowiem starannością przy zakupie pojazdu, sprawdzając jego stan prawny, a wobec braku informacji od sprzedającego oraz widocznych znaków świadczących o zajęciu pojazdu przez komornika, do umieszczenia których komornik był zobowiązany, zgodnie ze wskazanym Panu rozporządzeniem.

Proszę pamiętać, że pozew kieruje się przeciwko wierzycielowi. Dane wierzyciela powinny znajdować się w doręczonym Panu zawiadomieniu komornika o zajęciu zakupionego przez Pana samochodu. Jeżeli dane te nie zostały Panu wskazane, powinien Pan zwrócić się o to do komornika, który w takiej sytuacji powinien Panu informacji tych udzielić.

Poza wpisem sądowym od pozwu nie jest wymagane wnoszenie żadnych innych opłat wraz z pozwem. Jednakże, w razie gdyby wierzyciel wyznaczył do działania w sprawie, jako swojego pełnomocnika, adwokata lub radcę prawnego, to w przypadku przegrania przez Pana tego sporu, zobowiązany byłby Pan dodatkowo do zwrotu stronie przeciwnej poniesionych kosztów zastępstwa procesowego.

Opłaty za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej

Zgodnie z § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu stawki minimalne kosztów zastępstwa procesowego wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy:

1. do 500 zł – 60 zł;
2. powyżej 500 zł do 1500 zł – 180 zł;
3. powyżej 1500 zł do 5000 zł – 600 zł;
4. powyżej 5000 zł do 10 000 zł – 1200 zł;
5. powyżej 10 000 zł do 50 000 zł – 2400 zł;
6. powyżej 50 000 zł do 200 000 zł – 3600 zł;
7. powyżej 200 000 zł – 7200 zł.

Zajęcie pojazdu przez komornika

Komornik może zażądać złożenia pojazdu i przekazania mu go, jednakże, jak się wydaje, koszt doprowadzenia tego pojazdu do stanu pozwalającego na jego sprzedaż powinien obciążyć dłużnika, a nie Pana. Komornik może także podjąć decyzję o sprzedaży pojazdu w obecnym stanie, bez konieczności jego składania.

Zgodnie zaś z art. 847 § 1 K.p.c. komornik dokonuje zajęcia przez wpisanie ruchomości do protokołu zajęcia. Odpis protokołu zajęcia należy doręczyć dłużnikowi i współwłaścicielom zajętej ruchomości, którzy nie są dłużnikami. Natomiast dłużnik powinien przy zajęciu, a jeżeli jest nieobecny – niezwłocznie po otrzymaniu odpisu protokołu zajęcia, wymienić komornikowi znajdujące się w jego władaniu ruchomości, do których osobom trzecim przysługuje prawo żądania zwolnienia ich od egzekucji, ze wskazaniem adresów tych osób. Komornik zawiadomi o zajęciu osoby wskazane przez dłużnika.

Powyższe jednak nie przesądza tego, czy komornik powinien taki protokół zajęcia przedstawić również osobie trzeciej, która nabyła zajętą ruchomość od dłużnika. Dlatego też, uznać by należało, iż samo zawiadomienie takiej osoby trzeciej o dokonanym zajęciu również jest skuteczne i formalnie poprawne.