Rozliczenie mieszkania na kredyt po rozpadzie związku

Stosunki majątkowe pomiędzy konkubentami

Prawo pozytywne nie zawiera definicji legalnej konkubinatu. Można jednak przyjąć, że chodzi o związek trwały, połączony więzami uczuciowymi, fizycznymi i ekonomicznymi, to jest wspólnym planowaniem i podejmowaniem ważnych decyzji oraz wspólnym ponoszeniem kosztów egzystencji. Jednakże samo istnienie konkubinatu nie jest źródłem jakichkolwiek roszczeń majątkowych pomiędzy konkubentami co do majątku nabytego w czasie trwania konkubinatu.

Nie ma możliwości wypracowania jednej, uniwersalnej podstawy prawnej mającej zastosowanie do rozliczeń majątkowych między konkubentami. Różnorodność i komplikacja stosunków majątkowych pomiędzy konkubentami nakazuje poszukiwanie właściwej podstawy prawnej, co wynikać ma z konkretnie ustalonego stanu faktycznego. Do rozstrzygnięcia zaistniałych na tym tle problemów mają zastosowanie przepisy o współwłasności, spółce cywilnej, bezpodstawnym wzbogaceniu, zleceniu, świadczeniu usług, czy nawet przepisów prawa pracy. W niektórych sytuacjach jest możliwe stosowanie analogii z majątku wspólnego małżonków (art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego – K.r.o.), co jednak wymaga szczególnej weryfikacji.

Rozliczenie wydatków poniesionych na zakup mieszkania pomiędzy byłymi konkubentami

Dla dokonania rozliczeń w zakresie wydatków poniesionych na zakup mieszkania pomiędzy stronami możliwe jest zastosowanie w drodze analogii przepisów dotyczących rozliczeń miedzy małżonkami po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej.

W odniesieniu do majątku wspólnego małżonków obowiązuje zasada równych udziałów w majątku wspólnym (art. 43 § 1 K.r.o.). Zgodnie z art. 45 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego – każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na majątek osobisty z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Zgodnie bowiem z art. 45 § 3 K.r.o. przepisy dotyczące zwrotu wydatków i nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty stosuje się odpowiednio, gdy dług jednego z małżonków został zaspokojony z majątku wspólnego.

W okresie trwania konkubinatu strony wspólnie spłacały kredyt. Jak już wskazano środki, z których były regulowane zobowiązania związane ze spłatą kredytów i wydatkami na zakup mieszkania, miały charakter zbliżony swą funkcją do majątku wspólnego małżonków. Spłata wspólnego zobowiązania konkubentów w czasie trwania konkubinatu nie skutkuje jakimkolwiek roszczeniem jednego z konkubentów po ustaniu związku.

Konkubenci jako dłużnicy solidarni wobec banku

Natomiast kwoty spłat wspólnego zobowiązania kredytowego dokonane przez konkubentów po ustaniu związku podlegają rozliczeniu. Domniemywam, iż z treści umowy kredytu wynika bezpośrednio, że Państwa zobowiązanie z tytułu spłaty kredytu ma charakter długu solidarnego. Można jednak przyjąć, że zobowiązanie to dotyczyło wspólnego mienia (wspólnej inwestycji) i jako takie ma charakter solidarny (art. 370 K.c.).

Żądanie zwrotu części zapłaconych rat przez każdego z dłużników znajduje więc swe źródło w treści art. 376 § 1 K.c. Przepis ten stanowi, że jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenia, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych.

Zwrot połowy wartości spłaconych rat kredytu po ustaniu konkubinatu

Jak już wskazano, istota zobowiązania (kredyt na wspólny dom) oraz istota łączących strony relacji (konkubinat) pozwala na przyjęcie, że udział w spłacie wspólnego zobowiązania winien być jednakowy. Dlatego też Pani, jak i byłemu partnerowi, należy się od drugiej strony zwrot połowy wartości spłaconych rat kredytu po ustaniu konkubinatu.

Zobowiązania z tytułu zwrotu wydatków oraz roszczenia regresowe mają charakter zobowiązania bezterminowego. Jego wymagalność należy więc określić na podstawie dyspozycji art. 455 K.c., który stanowi, że jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. W myśl art. 481 § 1 K.c. – jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Darowizna na spłatę kredytu

Darowizna udzielona Pani przez rodzica może być potraktowana jako składnik majątku osobistego i zostać rozliczona w sposób powyżej przedstawiony, tzn. spłata kredytu (pozostałej części) przez Panią spowoduje powstanie na Pani rzecz roszczenia o zwrot połowy nadpłaconej wartości kredytu.