Rozliczenie działalności wykonywanej na terenie Holandii

Wykonywanie działalności na teranie Holandii a obowiązek podatkowy

Podatek dochodowy

Zastrzegamy, iż niniejszy komentarz nie zawiera analizy dotyczącej kwestii ZUS-u oraz nie dotyczy przypadku świadczenia na terytorium Holandii usług związanych z nieruchomością. Jak rozumiemy, posiada Pan zarejestrowaną w Polsce jednoosobową działalność gospodarczą, którą wykonuje jednak obecnie na terytorium Holandii.

W celu ustalenia, czy rozlicza się Pan z fiskusem w prawidłowy sposób, należy spojrzeć do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (zwanej dalej jako ustawa o PIT) oraz do Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Niderlandów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w Warszawie dnia 13.02.2002 roku (zwanej dalej Konwencją).

Zgodnie z art. 3 ustawy o PIT „osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy).

Zgodnie z ustawą „za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym”.

Dochody osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

Natomiast „jeśli osoby fizyczne nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy). Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się w szczególności dochody (przychody) z:

1) pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;

2) działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;

3) działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

4) położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości, w tym ze sprzedaży takiej nieruchomości.

Powyższe przepisy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska”.

Jeśli więc posiada Pan, mając na uwadze ustawowe definicje, miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, tj. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym, to zgodnie z polską ustawą podatkową podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu.

Centrum interesów osobistych a centrum interesów gospodarczych

Zdaniem organów podatkowych, poprzez „centrum interesów osobistych” należy rozumieć powiązania rodzinne, ognisko domowe, aktywność społeczną, polityczną, kulturalną, obywatelską, przynależność do organizacji i klubów, uprawianie hobby, itp. Z kolei poprzez „centrum interesów gospodarczych” należy rozumieć przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itp.

Ustalenie centrum interesów życiowych dla rezydencji podatkowej

W związku z powyższym ustalenie ośrodka interesów życiowych, którego położenie decyduje o miejscu rezydencji podatkowej, wymaga indywidualnej oceny wszelkich możliwych okoliczności faktycznych wskazujących, z którym państwem od chwili wyjazdu z Polski łączą podatnika silniejsze powiązania osobiste i gospodarcze. Wszystkie okoliczności należy zawsze rozważyć w całości, uwzględniając przy tym indywidualne postępowanie danej osoby. Fakt, że przykładowo podatnik nie przebywa na terytorium Rzeczypospolitej dłużej niż 183 dni w roku, nie przesądza więc o braku polskiej rezydencji podatkowej, gdyż znaczenie ma także określenie centrum jego interesów osobistych lub gospodarczych.

Miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach a uniknięcie podwójnego opodatkowania

Należy także podkreślić, że powyższe przepisy mają zastosowanie z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. W sytuacji, więc gdyby zarówno polska ustawa, jaki i wewnętrzne przepisy holenderskie uznawały Pana za holenderskiego rezydenta podatkowego, czyli osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie, należałoby sięgnąć do rozwiązań przewidzianych w Konwencji. Zgodnie z art. 4 ust. 2 Konwencji „gdy osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to jej status określa się według następujących zasad:

1. osobę uważa się za mającą miejsce zamieszkania w tym Państwie, w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania; jeżeli ma ona stałe miejsce zamieszkania w obu Umawiających się Państwach, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Państwie, z którym ma silniejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek interesów życiowych);
2. jeżeli nie można ustalić, w którym Państwie osoba ma ośrodek interesów życiowych, albo jeżeli nie posiada stałego miejsca zamieszkania w jednym z Państw, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Państwie, w którym zwykle przebywa;
3. jeżeli osoba przebywa zazwyczaj w obu Państwach lub nie przebywa zazwyczaj w jednym z nich, to uważa się, że ma ona miejsce zamieszkania w tym Państwie, którego jest obywatelem;
4. jeżeli osoba jest obywatelem obydwu Państw lub nie jest obywatelem żadnego z nich, to właściwe organy Umawiających się Państw rozstrzygną tę kwestie w drodze wzajemnego porozumienia”.

Podsumowując, to w gestii Pana leży ustalenie, czy posiada Pan rezydencje podatkową w Polsce bądź Holandii. W sytuacji spornej warto zwrócić się o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego ministra finansów, w której na podstawie przedstawionego przez stanu faktycznego minister finansów rozstrzygnie, czy posiada Pan w Polsce rezydencje podatkową. Jeżeli zaś chodzi o wewnętrzne przepisy holenderskie, to należałoby zasięgnąć porady w tamtejszych urzędach (nie znamy niestety wewnętrznych uregulowań obowiązujących w tej materii w Holandii).

W sytuacji, gdy wykonuje Pan swoją działalność gospodarczą na terytorium Holandii, należy dla celów podatkowych także zwrócić uwagę na kwestię osiąganych zysków przez prowadzone przedsiębiorstwo. Zgodnie ze słowniczkiem ustawowym konwencji sformułowanie „przedsiębiorstwo jednego Umawiającego się Państwa” i „przedsiębiorstwo drugiego Umawiającego się Państwa” oznaczają odpowiednio przedsiębiorstwo prowadzone przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w jednym Umawiającym się Państwie i przedsiębiorstwo prowadzone przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w drugim Umawiającym się Państwie.

Samozatrudnienie – własna działalność gospodarcza zarejestrowana w Polsce

Fakt zarejestrowania działalności gospodarczej musi być potwierdzony przez odpowiednie polskie dokumenty. Są to: zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, numer NIP i numer REGON. Jeśli spełnione są określone warunki, można pozostać w polskim systemie ubezpieczeń społecznych (działalność prowadzona do 2 lat).

W tym celu należy złożyć w swoim oddziale ZUS wypełniony formularz A1.

Jeśli działalność gospodarcza jest zarejestrowana w Polsce, a polska firma wykonuje zlecenia w Holandii przez okres dłuższy niż 183 dni, wówczas należy (jako jednoosobowa firma lub polski pracodawca) odprowadzać w Holandii podatki od swoich dochodów lub wynagrodzenia pracowników.

Nie ma również znaczenia, dla kogo jest świadczona usługa, ważne jest gdzie Pan przebywa i przez jaki okres.

Świadczenie usług w Holandii a podatek VAT

Koncepcja stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (dalej też: SMPDG) jest jedną z najistotniejszych na gruncie podatku od wartości dodanej.

Interpretacja tego terminu jest kluczowa dla kwestii ustalenia miejsca opodatkowania niektórych usług, jak również możliwości zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia (reverse charge).

Z perspektywy definicji legalnej pojęcia stałe miejsce prowadzenia działalności, przyjąć można, że elementami konstytuującymi stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej są:

1. stałość – czas, w trakcie którego utrzymywane jest SMPDG;
2. zaplecze techniczne;
3. zaplecze personalne;
4. możliwość odbioru i wykorzystania usług świadczonych do własnych potrzeb.

Do tej pory powyżej wskazane kryteria najczęściej uznawane były za spełnionej w przypadku zagranicznych podmiotów, które posiadały własną infrastrukturę i personel, a więc podmioty posiadające zaplecze techniczne (na przykład maszyny, linie produkcyjne, magazyny), jak i personel zatrudniony przez bezpośrednio te podmioty.

Powyższa interpretacja uległa jednak zmianie. W wyroku z dnia 16 października 2014 w sprawie Welmory (C-605/12) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej dokonał szerszej interpretacji warunków, powodujących powstanie SMPDG w innym kraju członkowskim. Trybunał uznał bowiem, iż dla istnienia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, podatnik powinien dysponować w wystarczającym stopniu stałym zapleczem technicznym i personalnym, które pozwoli podatnikowi na odbiór i wykorzystanie usług do celów działalności gospodarczej.

Mając na uwadze powyższe, należy również przeanalizować Pana działalność z perspektywy ewentualnego obowiązku zarejestrowania działalności na podatek VAT. Niestety nie posiadam szczegółowych informacji w kwestii tego, jak wyglądają Pana podróże do Holandii, ile one trwają z perspektywy roku kalendarzowego, więc ciężko mi ocenić ryzyko, które na Panu może ciążyć w związku z holenderskim urzędem podatkowym.

Jak rozumiem, rozliczenie wygląda tak, że wystawia Pan polską fakturę z polskim VAT na rzecz polskiej firmy, ale usługę Pan wykonuje w Holandii. Dodatkowo jeżeli jest to usługa związana z nieruchomością, powinna ona zostać opodatkowana w Holandii.

Zatem mam duże wątpliwości w kwestii prawidłowego rozliczania przez Pana tej usługi. Proszę o przeanalizowanie powyższego i ustosunkowanie się – wtedy dalej możemy analizować Pana sytuacje podatkową.