Rozliczanie delegacji służbowych dyrektora szkoły i nauczycieli

Rozliczanie kosztów używania prywatnego samochodu do celów służbowych przez dyrektora szkoły

Na początek podsumujmy fakty: jako dyrektor szkoły używał Pan samochodu prywatnego do celów służbowych i rozliczał koszty tych wyjazdów według rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz. U. Nr 27, poz. 271 ze zm.). Natomiast w szkole obowiązuje zarządzenie, w którym ustalone zostały niższe stawki zwrotu przez pracodawcę kosztów za użytkowanie pojazdu pracownika dla celów służbowych niż wynikają z przywołanego rozporządzenia.

Maksymalne stawki kosztów za używanie pojazdów do celów służbowych

Maksymalne stawki kosztów za używanie pojazdów do celów służbowych reguluje § 2 przywołanego rozporządzenia i zwrot tych kosztów jest dokonywany w ramach limitu określonego przez pracodawcę. Przepisy wskazanego rozporządzenia ograniczają swobodę pracodawcy w ustalaniu miesięcznych limitów kilometrów, ale wyłącznie co do ich maksymalnej wysokości. Pracodawca może więc ustalić pracownikowi niższy limit niż wynika ze wskazanego rozporządzenia.

Ryczałt jest ustalany jako iloczyn stawki za kilometr przebiegu określonej na podstawie ustalonego przez pracodawcę miesięcznego limitu przebiegu kilometrów za jazdy lokalne, z uwzględnieniem treści § 2 wymienionego rozporządzenia.

Kto jest pracodawcą dyrektora szkoły?

Istotnym dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy jest fakt – kto jest pracodawcą dyrektora szkoły.

Przez sam fakt powierzenia stanowiska kierowniczego w szkole jednostka samorządu terytorialnego nie staje się pracodawcą dyrektora, to szkoła jest pracodawcą. Jest on bowiem pracownikiem szkoły, którą kieruje. Organ jednostki samorządu terytorialnego może jedynie wykonywać pewne funkcje pracodawcy.

W orzecznictwie wyrażano pogląd, że organ jednostki samorządu terytorialnego będącej organem prowadzącym danej placówki przejmuje z tego tytułu także pewne funkcje przełożonego służbowego w stosunku do dyrektora szkoły, zyskując m.in. prawo do udzielania urlopu bezpłatnego czy też wymierzania dyrektorowi kar porządkowych w trybie określonym przepisami art. 108 i następnych Kodeksu pracy. Nie zmienia to faktu, że nie jest on pracodawcą, a jedynie wykonuje pewne funkcje pracodawcy w stosunku do dyrektora.

Naczelny Sąd Administracyjny zajął się podobną kwestią w wyroku z 9 maja 1995 r. w Rzeszowie (SA/Rz 901/95, OwSS 1996/1/7), w którym stwierdził, że zarząd gminy jest uprawnionym organem gminy do zatrudniania dyrektora szkoły gminnej i realizowania innych uprawnień związanych z tym stosunkiem pracy, m.in. udzielania dyrektorowi urlopu bezpłatnego.

Czy dyrektora szkoły obowiązują przepisy dotyczące pracowników placówki? 

W związku z treścią przepisów wymienionego rozporządzenia oraz art. 7 ustawy z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.), a także art. 36-39 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) trudno byłoby dokonać odmiennej interpretacji. Należy bowiem mieć na uwadze, iż dyrektor szkoły, jako osoba kierująca placówką, nie powinien stać ponad prawem obowiązującym w tej placówce.

Reasumując więc: dyrektor, jako pracownik szkoły, powinien przestrzegać przepisów, które obowiązują na terenie danej placówki. Zatem stanowisko, zgodnie z którym dyrektora nie dotyczą przepisy obowiązujące w placówce, jest błędne.

Jednak z formalnoprawnego punktu widzenia zagadnienie to budzi wątpliwości. W celu potwierdzenia dokonanej przeze mnie wykładni przepisów prawa w przedmiotowej sprawie, może Pan zwrócić się do Ministra Edukacji Narodowej o dokonanie analizy przepisów na gruncie tego przypadku.

Podstawa prawna: przepisy oraz orzecznictwo wskazane w jej treści oraz opracowanie: Ustawa Karta Nauczyciela. Komentarz, Barański A., M. Szymańska, Rozwadowska-Skrzeczyńska J., ABC 2007, wyd. V.