Rozdzielność majątkowa przed rozwodem

Ustanowienie przed sądem przymusowej rozdzielności majątkowej

Podstawa prawna: przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.).

W pierwszej kolejności pozwolę sobie wskazać, iż pozostawanie w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej nie skutkuje z mocy prawa koniecznością uzyskania zgody współmałżonka na zaciągniecie zobowiązania. O ile takie ograniczenie występuje, to jest ono wprowadzone jedynie wewnętrznie i na pewno nie ma umocowania w przepisach powszechnie obowiązujących. Także Pańskie wskazanie, iż konieczna jest zgoda, nie znajduje odzwierciedlenia w przepisach.

Jeżeli jednak regulamin dotacji przewiduje takie rozwiązanie, to ma Pan dwa wyjścia: albo wystąpić do sądu o ustanowienie rozdzielności majątkowej z datą wsteczną (niemniej jednak takie postępowanie może potrwać kilka miesięcy), albo próbować nakłonić żonę do jej ustanowienia przed notariuszem. O ile obecnie jesteście Państwo w tzw. separacji faktycznej, o tyle – zgodnie z poglądem wyrażanym w orzecznictwie – jest to powód do ustanowienia rozdzielności majątkowej przymusowej przed sądem. Takie rozwiązanie pozwoli Panu także uchronić swój majątek w przyszłości, tj. w sprawie o podział majątku, kiedy żona będzie mogła domagać się rozliczenia nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty. Takim nakładem jest m.in. instalacja pompy ciepła i towarzysząca jej infrastruktura. Musi Pan wiedzieć, że jeżeli nie będzie miał Pan rozdzielności na moment nakładu, to po rozwodzie żona będzie miała prawo domagać się zwrotu połowy kosztu inwestycji. Proponuję zatem Panu wystąpienie do sądu z powództwem o ustanowienie przymusowej rozdzielności majątkowej z datą wsteczną.

Z ważnych powodów rozdzielność majątkowa z datą wsteczną

Wskazać należy na treść art. 52 § 1 K.r.o., zgodnie z którym – z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. W postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 2010 r., sygn. akt V CZ 78/10, czytamy: „rozdzielność majątkowa – jak wynika z art. 52 § 2 K.r.o. – powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa. Tak więc w dalszym ciągu sąd, orzekając o ustanowieniu rozdzielności majątkowej, obowiązany jest z urzędu oznaczyć dzień jej ustanowienia. Zachodzą zatem podstawy, by przyjąć, że wyrok ustanawiający rozdzielność majątkową z dniem późniejszym niż żądany przez powoda zawiera negatywne rozstrzygnięcie co do żądania ustanowienia rozdzielności z datą wcześniejszą. W konsekwencji nie można zgodzić się z oceną, że taki wyrok jest orzeczeniem niezupełnym.”.

„Ustawa nie definiuje pojęcia »ważne powody«. Przez ważne powody, dające podstawę do ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej, zwykło się rozumieć – ogólnie mówiąc – wytworzenie się takiej sytuacji, która w konkretnych okolicznościach faktycznych powoduje, że dalsze trwanie wspólności majątkowej między małżonkami pociąga za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny” (J. St. Piątowski: Stosunki majątkowe..., s. 140; J. Winiarz: Małżeńskie stosunki majątkowe, s. 84; L. Stecki: Ustanie ustawowej wspólności..., s. 12; J. Ignatowicz: Prawo rodzinne, s. 115).

Sprawy o ustanowienie rozdzielności majątkowej podlegają rozpoznaniu przez sądy rejonowe (art. 17 pkt 4 kpc). Wyłączną właściwość miejscową sądu ustala się na podstawie art. 41 § 1 kpc. Przede wszystkim jest nim sąd ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżonków w Polsce. Zgodnie z art. 27 pkt 6 u.k.s.c. od pozwu w sprawie o ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej pobierana jest opłata stała w kwocie 200 zł.

W mojej ocenie przedstawione przez Pana okoliczności kwalifikują się do wytoczenia powództwa o ustanowienie przymusowej rozdzielności majątkowej.