Roszczenie FGŚP wobec pracodawcy a przedawnienie

Wypłata świadczeń pracowniczych ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

Celem Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych jest zaspokajanie roszczeń pracowniczych w przypadku niewypłacalności pracodawcy. Wypłata świadczeń pracowniczych ze środków Funduszu powoduje z mocy prawa przejście na Fundusz roszczenia wobec pracodawcy lub masy upadłości o zwrot wypłaconych świadczeń (art. 10 ust. 1 ustawy z 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (Dz. U. 2006 r. Nr 158, poz. 1121.). Regulacja przewidziana w treści art. 23 ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy przyjmuje, że Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych uzyskuje regres wobec niewypłacalnego pracodawcy z chwilą dokonania wypłat świadczeń na rzecz pracowników niewypłacalnego pracodawcy.

Natomiast termin przedawnienia zależy od pierwotnego rodzaju zobowiązania oraz od etapu, na jakim znajduje się sprawa. Umowy cywilnoprawne z reguły przedawniają się po 3 latach od terminu płatności, zobowiązania podatkowe i ZUS-owskie – obecnie po 5 latach od chwili powstania takiego obowiązku. Natomiast ewentualnie uzyskany przez wierzyciela (tutaj FGŚP) tytuł wykonawczy przedawnia się dopiero po 10 latach, a bieg przedawnienia przerywają każde czynności dokonane przed komornikiem.

Czas przedawnienia składek ZUS

Do końca 2011 roku obowiązywał czas przedawnienia składek ZUS wynoszący 10 lat. Taki okres został wprowadzony w roku 2003 (przed tą datą okres przedawnienia składek wynosił 5 lat). Od 01.01.2012 r., tak jak do końca 2002 r., okres przedawnienia to ponownie 5 lat, licząc od dnia, w którym składki stały się wymagalne. Te same zasady dotyczą również Funduszu Pracy, Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) oraz Funduszu Emerytur Pomostowych (FEP).

W nowych przepisach przewidziano jednak wyjątki. I tak, jeśli składki stały się wymagalne przed dniem 01.01.2012 r., to nowy 5-letni bieg przedawnienia zaczyna się dopiero od dnia 01.01.2012 r. Nie dotyczy to sytuacji, w której składki wymagalne przed dniem 01.01.2012 r., zgodnie ze starym 10-letnim biegiem przedawnienia, wcześniej ulegają „przeterminowaniu”. Następuje ono bowiem z upływem tego wcześniejszego terminu, a nie zgodnie z nowymi przepisami, ponieważ jest to korzystniejsze dla dłużnika.

Tak jak to zostało zaznaczone wyżej i zgodnie z art. 24 ust. 1 uprzednio obowiązującej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne przedawniały się po upływie 10 lat. Termin ten rozpoczynał bieg od dnia, w którym te należności stały się wymagalne, a więc od otrzymania zawiadomienia z ZUS o kwocie należności z tytułu przysługującego mu regresu za opłacone świadczenia z FGŚP.

Przez co może zostać przerwany bieg terminu przedawnienia?

Bieg terminu przedawnienia może zostać przerwany przez:

• odroczenie terminu zapłaty,
• rozłożenie należności na raty, do dnia terminu płatności odroczonej należności z tytułu składek lub ostatniej raty,
• podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności, o której dłużnik został zawiadomiony, do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego.

Zgodnie z interpretacją Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie zawartą w wyroku z dnia 9 grudnia 2009 r. (sygn. akt V SA/Wa 1479/09), za czynności zmierzające do ściągnięcia należności mogą być uznane tylko takie czynności, tj. orzeczenia, pisma kierowane do strony itp., z których treści czy uzasadnienia wynika bezpośrednio, że zmierzają one do ściągnięcia należności. Czynnością zmierzającą do ściągnięcia należności jest wystawienie tytułu wykonawczego przez właściwy organ. Brak wiedzy dłużnika na temat tej czynności powoduje, że przesłanka ta nie może skutecznie zawiesić biegu przedawnienia.

Zgodnie bowiem z art. 123 Kodeksu cywilnego bieg przedawnienia przerywa się: przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia; przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje, przez wszczęcie mediacji. Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo (art. 124 § 1 K.c.). Po przerwaniu biegu przedawnienia biegnie ono na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny. Jeżeli zatem była stosowana przeciwko Panu egzekucja, to należy liczyć się z tym, że zobowiązanie może się nigdy nie przedawnić.

Sprawa komornicza przedawnia się bowiem po 10 latach, za każdym razem od nowa, tj. od każdego działania podjętego przez komornika liczy się od nowa 10 lat.